Σάββατο 6 Νοέμβρη 2021 - Κυριακή 7 Νοέμβρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
104 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Πρωτοπόρα θεωρία - πρωτοπόρα δράση

Ο «Ριζοσπάστης» συζητά με τον Κωστή Μπορμπότη, μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ, για τη μελέτη της πείρας της Οκτωβριανής Επανάστασης μέσα από τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής»

Η «Σύγχρονη Εποχή» διαθέτει έναν πλούτο εκδόσεων μέσα από τον οποίο μπορεί κανείς να μελετήσει την Οκτωβριανή Επανάσταση, την πολύτιμη πείρα της και τα διαχρονικά διδάγματα για την επαναστατική πάλη των κομμουνιστών.

Στον κατάλογο του εκδοτικού περιλαμβάνεται πλήθος σχετικών τίτλων (βιβλία, λευκώματα, εικονογραφημένες εκδόσεις) που αφορούν τα συγκλονιστικά γεγονότα της περιόδου, το γενικότερο ιστορικό υπόβαθρο αλλά και τις συνθήκες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, αυτού του «μεγάλου σκηνοθέτη της επανάστασης», όπως τον αποκαλούσε ο Λένιν. Περιλαμβάνονται ασφαλώς οι δεκάδες τίτλοι των σχετικών λενινιστικών έργων, πλήθος εκδόσεων που αφορούν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, όπως και σχετικό λογοτεχνικό βιβλίο.

Με τις διάφορες αυτές εκδόσεις καλύπτεται ουσιαστικά ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων αλλά και διαφορετικών αναγκών και απαιτήσεων: Από την πρώτη γνωριμία στην πιο επισταμένη μελέτη, από τη βασική ή και βαθύτερη επαφή με τις θεωρητικές και πολιτικές επεξεργασίες του Λένιν έως την εμβάθυνση στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης τον 20ό αιώνα.

Η συστηματικότερη μελέτη γύρω απ' αυτά τα ζητήματα αναδεικνύει επίσης ένα κρίσιμο συμπέρασμα, που αποτελεί και οδηγό για τη σημερινή μας πάλη: Οτι η νίκη των μπολσεβίκων δεν ήρθε τυχαία, ούτε ήταν εξαρχής δεδομένη, ότι οι μπολσεβίκοι νίκησαν γιατί ανταποκρίθηκαν στον ρόλο τους ως επαναστατικής πρωτοπορίας. Κατόρθωσαν μέσα σε αφάνταστα δύσκολες συνθήκες να μένουν ακλόνητοι στον σκοπό, να αντλούν διδάγματα από την ταξική πάλη και κυρίως να αναπτύσσουν - με επικεφαλής τον Λένιν - την επαναστατική θεωρία, να διαμορφώνουν επαναστατική στρατηγική που να υπηρετεί σε όλες τις φάσεις τον αγώνα της εργατικής τάξης για την κατάκτηση της δικής της εξουσίας.


Μέσα από αυτόν τον πλούτο των εκδόσεων ξεχωρίζουμε στην παρακάτω συζήτηση ενδεικτικά μερικούς, που περιλαμβάνουν συνδυαστικά στοιχεία τόσο γνωριμίας με τα συγκλονιστικά γεγονότα της Οκτωβριανής Επανάστασης, την παρουσίαση ορισμένων σημαντικών λενινιστικών έργων της περιόδου, όσο και της μελέτης της πείρας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και των συμπερασμάτων που έχει αντλήσει το ΚΚΕ, ως στοιχείο για την ισχυροποίηση της σημερινής πάλης για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα

-- Με δεδομένη όλη την παραχάραξη της Ιστορίας και τον αντικομμουνισμό, υπάρχει σήμερα ακόμα και άγνοια για βασικά γεγονότα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Από πού θα μπορούσε να ξεκινήσει κανείς;

-- Κ. Μπ.: Για τη γνωριμία με τα ιστορικά γεγονότα, ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η έκδοση «1917 - Η πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα».

Η συγκεκριμένη έκδοση παρουσιάζει το πυκνό σε πολιτικά γεγονότα 1917 μέσα από πλούσια εικονογράφηση, αξιοποιώντας φωτογραφίες και ντοκουμέντα της εποχής, δημοσιεύματα εφημερίδων, μικρές καθημερινές ειδήσεις, αποσπάσματα από μυστικές εκθέσεις της τσαρικής αστυνομίας, εκτιμήσεις ξένων διπλωματών. Στο σύνολό τους προσφέρουν στον αναγνώστη το «σύμπαν» του επαναστατικού 1917, ανασυνθέτοντας το κλίμα και την ατμόσφαιρα της συναρπαστικής αυτής περιόδου.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνεται μπροστά στον αναγνώστη η θυελλώδης περίοδος μέχρι τη νίκη του Οκτώβρη: Η επανάσταση των εξεγερμένων στρατιωτών και εργατών τον Φλεβάρη, που γκρέμισε τον τσάρο, η δράση των επαναστατημένων μαζών μέσα από τα Σοβιέτ, η συγκρότηση της αστικής Προσωρινής Κυβέρνησης και η κλιμάκωση της πάλης των μπολσεβίκων όλους αυτούς τους μήνες. Αναδεικνύεται η σημασία των λενινιστικών επεξεργασιών όλη αυτήν την περίοδο, με βασικό χαρακτηριστικό τη σταθερή προσήλωση στον στόχο της εργατικής εξουσίας.


Ο αναγνώστης γνωρίζει ηρωικές μορφές των μπολσεβίκων αλλά και τους αντίπαλους πρωταγωνιστές, τους ηγέτες των αστικών και μικροαστικών δυνάμεων και κομμάτων (καντέτους, εσέρους, μενσεβίκους κ.λπ.) και τον ρόλο τους.

Γνωρίζει επίσης με λεπτομέρειες τα καταιγιστικά γεγονότα της εξέγερσης του Οκτώβρη. Τις προετοιμασίες του μπολσεβίκικου κόμματος για την ένοπλη εξέγερση, τη συγκρότηση της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής (ΣΕΕ), τις κινήσεις των αντεπαναστατικών στρατευμάτων, την εφόρμηση των επαναστατημένων εργατών και στρατιωτών, μέσα και από σχετικά ιστορικά ντοκουμέντα. Σε ένα από αυτά, ενδεικτικά, παρατίθεται μια γλαφυρή τηλεφωνική συνομιλία του μπολσεβίκου Π. Ντιμπένκο, επικεφαλής του επαναστατικού οργάνου των ναυτών της Βαλτικής, ο οποίος το πρωί της εξέγερσης αναφέρει προς τα επαναστατικά στρατεύματα της Πετρούπολης: «Για τα μέτρα του Κέρενσκι σάς στείλαμε ενισχύσεις, δύο κλιμάκια στρατού και ναυτών, που πριν ξεκινήσουν δήλωσαν: "Δεν θ' αφήσουμε ζωντανό ούτε έναν αστό" (...) Ολος ο στόλος και η φρουρά βρίσκονται σε ετοιμότητα, αν χρειαστείτε κι άλλη βοήθεια στείλτε τηλεγράφημα».

Η μελέτη των έργων του Λένιν

-- Θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε κάποιες ενότητες μέσα από τις οποίες θα μπορούσε να προσεγγίσει κανείς περισσότερο το θέμα;

-- Κ. Μπ.: Δεν γίνεται ασφαλώς να μελετήσει κανείς ολοκληρωμένα την Οκτωβριανή Επανάσταση χωρίς να προσεγγίσει και να εμβαθύνει στα έργα του Λένιν. Εξάλλου, χωρίς τη θεωρητική και πολιτική προετοιμασία που προηγήθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες, χωρίς τις λενινιστικές επεξεργασίες για το επαναστατικό κόμμα, τον ιμπεριαλισμό, τη διαπάλη με τον ρεφορμισμό και οπορτουνισμό, οι μπολσεβίκοι δεν θα μπορούσαν να φτάσουν στον θρίαμβο του Οκτώβρη.

Κορυφαίας σημασίας για εκείνη την περίοδο είναι το έργο «Οι Θέσεις του Απρίλη», το οποίο είναι απαραίτητο για τη μελέτη και κατανόηση της πορείας και ανάπτυξης της επαναστατικής πολιτικής των μπολσεβίκων από τον Φλεβάρη του 1917, όταν ανετράπη ο τσάρος και σχηματίστηκε η Προσωρινή Κυβέρνηση, μέχρι τον Οκτώβρη. Στις «Θέσεις του Απρίλη» και στα άλλα γραπτά της περιόδου, ο Λένιν έκανε μια πολύ σαφή εκτίμηση του χαρακτήρα της επανάστασης του Φλεβάρη. Εκτιμούσε ότι η εξουσία άλλαξε χέρια, πέρασε σ' αυτά της αστικής τάξης. Απέναντι στη θέση των λεγόμενων «παλιών μπολσεβίκων» (Κάμενεφ, Ζηνόβιεφ κ.ά.) ότι η αστικοδημοκρατική επανάσταση δεν είχε ολοκληρωθεί και ότι δεν είχαν πραγματοποιηθεί μια σειρά στόχοι (π.χ. Συντακτική Συνέλευση, αγροτική μεταρρύθμιση), ο Λένιν απάντησε ότι το κύριο ζήτημα σε κάθε επανάσταση είναι το ζήτημα της εξουσίας. Με αυτήν την έννοια, η αστικοδημοκρατική επανάσταση είχε τελειώσει. Με τις «Θέσεις του Απρίλη» ο Λένιν ουσιαστικά σάλπισε το κάλεσμα για την προλεταριακή επανάσταση, όπλισε τους μπολσεβίκους με επαναστατική γραμμή χάρη στην οποία κατάφεραν να διεξάγουν με επιτυχία τη διαπάλη, κατόρθωσε να υπερνικήσει δισταγμούς και ταλαντεύσεις που υπήρχαν αρχικά ακόμα και μέσα στο μπολσεβίκικο κόμμα.

Επίσης, στις παραμονές της επανάστασης, το καλοκαίρι του 1917, ο Λένιν ολοκληρώνει το έργο του «Κράτος και Επανάσταση», τεκμηριώνοντας τη θεμελιώδη μαρξιστική θέση για την ανάγκη τσακίσματος του αστικού κράτους και την αντικατάστασή του από τα επαναστατικά όργανα εξουσίας της εργατικής τάξης, τη δικτατορία του προλεταριάτου. Το έργο αυτό είχε κομβική σημασία σε συνθήκες διεκδίκησης της εξουσίας, ενώ έβαλε τα θεωρητικά θεμέλια για τη συγκρότηση της επαναστατικής εργατικής εξουσίας. Το «Κράτος και Επανάσταση», γραμμένο μέσα στη φωτιά της πάλης και σε συνθήκες παρανομίας, αναδεικνύει και κάτι ακόμη: Τον θεμελιακό ρόλο της ανάπτυξης της επαναστατικής θεωρίας, το - καθοριστικό κατά τον Λένιν - καθήκον της επαναστατικής πρωτοπορίας να βρίσκεται «ένα βήμα μπροστά», να διαμορφώνει στέρεο θεωρητικό έδαφος για τα επόμενα βήματα του επαναστατικού κομμουνιστικού κινήματος.

Σοσιαλισμός, η απάντηση για τον 21ο αιώνα

Η Οκτωβριανή Επανάσταση και η σοσιαλιστική οικοδόμηση άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στην παγκόσμια Ιστορία. Οι αντεπαναστατικές ανατροπές στα τέλη του 20ού αιώνα, όμως, έχουν αφήσει βαθιές πληγές στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα.

Η μελέτη της ηρωικής πείρας, αλλά παράλληλα και των αδυναμιών, αποτελεί σήμερα προϋπόθεση για την ανάπτυξη και ισχυροποίηση της σύγχρονης πάλης. Σε αυτήν την κατεύθυνση το ΚΚΕ έχει αφιερώσει συστηματικές προσπάθειες, ενώ με το 18ο Συνέδριό του αποκρυστάλλωσε μια σειρά θεμελιακών συμπερασμάτων αλλά και εμπλούτισε την προγραμματική του αντίληψη για τον σοσιαλισμό.

Στη συλλογή «Σοσιαλισμός, η απάντηση για τον 21ο αιώνα» περιλαμβάνονται κείμενα που αποτυπώνουν πλευρές της ανάπτυξης των θεωρητικών επεξεργασιών και της στρατηγικής αντίληψης του ΚΚΕ σε δύο κομβικά ζητήματα: Τη μελέτη πάνω στις νομοτέλειες για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας και την επαναστατική στρατηγική για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Συμπεριλαμβάνονται κείμενα που βαθαίνουν τη μελέτη γύρω από πλευρές της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, για παράδειγμα στο κείμενο όπου παρουσιάζεται ο προβληματισμός του μεγάλου Σοβιετικού αεροναυπηγού Ολεγκ Αντόνοφ πάνω σε ζητήματα του κεντρικού σχεδιασμού, και ιδιαίτερα στο ζήτημα των δεικτών που καθοδηγούν την οικονομική δραστηριότητα στον σοσιαλισμό. Στα κείμενα αναδεικνύεται η υπεροχή των κομμουνιστικών σχέσεων, της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και του κεντρικού σχεδιασμού, μέσα από το πρίσμα της ιστορικής πείρας αλλά και σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των νέων μεγάλων δυνατοτήτων που απορρέουν από το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.

Η δημιουργική ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας πάνω σε αυτά τα ζητήματα αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση της μεγάλης υπόθεσης του κοινωνικού μετασχηματισμού. Αφορά την ικανότητα της επαναστατικής πρωτοπορίας να διαμορφώνει επαναστατική στρατηγική και, αντίστοιχα, πολιτική που θα υπηρετεί αυτήν τη στρατηγική χωρίς να λοξοδρομεί μέσα στην πολυμορφία των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, την ικανότητά της να δίνει απαντήσεις στα νέα φαινόμενα από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης.

Η μελέτη πάνω σε αυτά τα ζητήματα, η βαθύτερη γνώση της ιστορικής πείρας του κομμουνιστικού κινήματος μπορεί να προσφέρει αντοχή, να οπλίσει με πείσμα στις σημερινές δύσκολες συνθήκες, να ακονίσει την αποφασιστικότητα, την καινοτόμα κομμουνιστική σκέψη και δράση.

Οπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο του ΠΓ που περιλαμβάνεται στη συλλογή: «Το ΚΚΕ, εδώ και 30 χρόνια, τόλμησε και τολμά, συνεχίζει την έρευνα, τη μελέτη, τη συλλογική κομματική συζήτηση, τη συντροφική συζήτηση με άλλα ΚΚ, πάντα με στόχο την ισχυροποίηση της ταξικής πάλης για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό».

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
«Ο πάγος έσπασε», το μέλλον είναι ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός!(2022-11-08 00:00:00.0)
Από τον Απρίλη στον Οκτώβρη...(2020-11-07 00:00:00.0)
Από τον Απρίλη στον Οκτώβρη(2020-05-23 00:00:00.0)
Ζωή και δράση αξεχώριστα δεμένη με την ίδρυση και δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος(2020-04-22 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ(2006-01-29 00:00:00.0)
Η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση(2005-11-06 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ