-- Με αφορμή τη δολοφονία του 18χρονου Ρομά Νίκου Σαμπάνη στο Πέραμα από αστυνομικούς, αναφερθήκατε ως Συνομοσπονδία στην αστυνομική αυθαιρεσία και το ρατσιστικό κίνητρο. Η εξέλιξη της υπόθεσης και η στάση της κυβέρνησης πιστεύετε δικαιώνουν αυτές τις εκτιμήσεις σας;

-- Η εν ψυχρώ δολοφονία του 18χρονου συνανθρώπου μας σκόρπισε θλίψη σε όλη την κοινότητα των Ελλήνων Ρομά και σε ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Από την πρώτη στιγμή τόσο εμείς ως Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά όσο και η οικογένεια του θανόντος ζητήσαμε δικαιοσύνη, κοινωνική συνοχή και ειρήνη. Θέλουμε να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση και να λάμψει η αλήθεια, χωρίς γκρίζες ζώνες συγκάλυψης.

Από τη δράση της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ. Εκδήλωση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στην Κάτω Αχαΐα

Η εξέλιξη της υπόθεσης στις δικαστικές αίθουσες πιστεύουμε ότι θα καταδείξει αυτή μας την εκτίμηση. Δεν θέλουμε να προδικάσουμε τίποτα ούτε να παρέμβουμε στο έργο της Δικαιοσύνης, την οποία εμπιστευόμαστε. Αναμένουμε τις εξελίξεις και ελπίζουμε ότι θα δικαιωθούμε στο τέλος αυτής της δύσκολης πορείας.

-- Πώς εκφράζεται ο κοινωνικός αποκλεισμός στην καθημερινότητα των Ρομά και τι επιπτώσεις έχει;

-- Ο κοινωνικός αποκλεισμός των Ρομά είναι ξεκάθαρος σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής μας, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο χώρο. Αρκεί να κάνει κάποιος μια βόλτα στους καταυλισμούς σε όλη την επικράτεια, όπου διαβιούν οι Ελληνες Ρομά συμπολίτες μας. Αποτελούν τις σύγχρονες φαβέλες και παραγκουπόλεις, εκεί όπου χωρίς νερό, ρεύμα, αποχέτευση, μέσα στις λάσπες, σε ετοιμόρροπα παραπήγματα στοιβάζονται πολυπληθείς οικογένειες.

Καμία περιγραφή, όσο χαρακτηριστική κι αν είναι, δεν μπορεί να περιγράψει στην ολότητά τους αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. Χιλιάδες Ρομά στη χώρα μας ξεκινάνε με μια τέτοια τραγική αφετηρία την καθημερινότητά τους και συναντάνε πολλά εμπόδια σε όποια πόρτα κι αν χτυπήσουν. Τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία όσο και στις δομές Πρόνοιας και Υγείας, καθώς και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Στο εργασιακό περιβάλλον ο φυλετικός αποκλεισμός είναι καθημερινό φαινόμενο, αφού ελάχιστοι ιδιώτες προσλαμβάνουν Ρομά στην επιχείρησή τους, ενώ το προσοντολόγιο των προκηρύξεων του Δημοσίου αποκλείει εν τη γενέσει του τους Ρομά.

Οι συνθήκες ακραίας φτώχειας, η περιθωριοποίηση, οι γάμοι ανηλίκων, η «παραβατικότητα επιβίωσης» οδηγούν σε αρνητικές κοινωνικές αναπαραστάσεις και καθημερινό κοινωνικό αποκλεισμό. Δεν πρέπει ακόμα να παραβλέψουμε την αστικοδημοτική κατάσταση ενός ποσοστού των Ρομά συνανθρώπων μας, οι οποίοι δεν έχουν επίσημα έγγραφα στους δήμους όπου ζουν. Είναι οι λεγόμενοι «αόρατοι πληθυσμοί», άνθρωποι χωρίς ταυτότητα και χωρίς κανένα δικαίωμα στον δημόσιο βίο.

Παρά τα όσα ακούγονται, αυτοί οι πληθυσμοί δεν δικαιούνται ούτε επιδόματα ούτε κανενός είδους άλλες παροχές και πολλοί εξ αυτών στρέφονται, μη έχοντας άλλες επιλογές, στην «παραβατικότητα επιβίωσης», με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε ένα αναμορφωτήριο ή σωφρονιστικό κατάστημα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν σωφρονίζουν.

Η δολοφονία του 18χρονου Νίκου Σαμπάνη ανέδειξε ακόμα ένα τραγικό σημείο αποκλεισμού των Ρομά: Οι υπεύθυνοι του Νεκροταφείου του δήμου Ασπροπύργου δεν δέχτηκαν να θάψουν το σώμα του άτυχου νέου παρόλο που διέμενε εντός των ορίων του δήμου. Αποκλεισμός από παντού. Ας σταματήσει επιτέλους αυτή η μάστιγα του ρατσισμού, που αποτελεί το βασικότερο εμπόδιο της ένταξης. Κάποιοι δεν μας θέλουν ούτε νεκρούς.

-- Πριν από λίγες μέρες πήρατε την πρωτοβουλία να παρουσιάσετε μια δέσμη προτάσεων για την «καταπολέμηση της παραβατικότητας» και του «αντιτσιγγανισμού», όπως λέτε. Ποια είναι η κεντρική ιδέα αυτών των προτάσεων;

-- Η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά - ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, αξιοποιώντας την εμπειρία της τα τελευταία πέντε χρόνια, που είναι σε καθημερινή επαφή με την κοινότητα σε όλη τη χώρα, πήρε την πρωτοβουλία να επικαιροποιήσει και να καταθέσει μια δέσμη προτάσεων για την καταπολέμηση της παραβατικότητας και του αντιτσιγγανισμού, η οποία παράλληλα θα βοηθήσει στην επίτευξη κοινωνικής συνοχής και ειρήνης.

Με αυτήν την πρόταση εισφέρουμε στον δημόσιο διάλογο και επιδιώκουμε την αποκατάσταση σχέσεων εμπιστοσύνης ανάμεσα στην κοινότητα των Ελλήνων Ρομά και την Ελληνική Αστυνομία. Αν η πολιτεία θέλει να λύσει επιτέλους το «τσιγγάνικο ζήτημα» αντί να θρέφει διαχρονικά τον αντιτσιγγανισμό, τότε οφείλει να εφαρμόσει αυτές τις προτάσεις με την ενεργή συμμετοχή της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ στον δημόσιο διάλογο.

Κεντρικά σημεία αυτής της δέσμης προτάσεων είναι η αρτιότερη εκπαίδευση των αστυνομικών, η δημιουργία κοινής επιτροπής για την ανάλυση του εγκληματικού φαινομένου, η διοργάνωση πολιτιστικών, αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων, οι προσλήψεις με ποσόστωση Ρομά αποφοίτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και η ανθρώπινη παρουσία όλων των εμπλεκομένων στους καταυλισμούς, εκεί που πηγάζουν τόσο το πρόβλημα όσο και η λύση του.

Η ολιστική λύση του πολυεπίπεδου «τσιγγάνικου ζητήματος» είναι χρέος της πολιτείας και θα λειτουργήσει προς όφελος σύσσωμης της κοινωνίας, όχι μόνο της κοινότητας των Ελλήνων Ρομά. Λέμε όχι στο τέρας της μισαλλοδοξίας, λέμε ναι στην ένταξη!