Το «Ομοσπονδιακό Δίκτυο Ανίχνευσης (Ηλεκτρονικής)Παρείσφρησης» Ferderal Intrution Detection Network: FIDnet) πρωτοέλκυσε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, όταν μία συντάκτρια της έκδοσης «INTELLIGENCE NEWSLETTER» και αργότερα ένας συντάκτης της εφημερίδας «Νιου Γιορκ Τάιμς» έφεραν στο φως της δημοσιότητας τις πρώτες αποκαλύψεις για το προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου Προστασίας Συστημάτων Πληροφορικής. Εξίσου, ενδιαφέρον; Το γεγονός πως αυτό το πολύκροτο σχέδιο ΦΙΝΤΝΕΤ γνωστοποιήθηκε σε αδρές γραμμές από τις πληροφορίες, που διέρρευσε ανώνυμος κυβερνητικός αξιωματούχος. Ετσι, για μία ακόμη φορά, ένα ζωτικής σημασίας θέμα, που, μεταξύ άλλων, «ακουμπά» ευαίσθητες πλευρές του δημόσιου βίου, όπως η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των πολιτικών ελευθεριών, ήρθε στη δημοσιότητα, όχι ως αποτέλεσμα μίας ανοιχτής διαλλακτικής διαδικασίας ανάμεσα σε όλους τους αρμόδιους φορείς, αλλά ως αποτέλεσμα παρασκηνιακής προεργασίας και πρώιμων αποκαλύψεων από κυβερνητικό αξιωματούχο.

Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή...

Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της πρώτης θητείας του Μπιλ Κλίντον στην προεδρία των ΗΠΑ, οι διαδικτυακές επικοινωνίες και δη τα συστήματα πληροφορικής ομοσπονδιακού και πολιτειακού τομέα ήταν από τα πρώτα μελήματα. Μέσα στο 1995, είχαν γνωστοποιηθεί οι πρώτες προσπάθειες σχεδιασμού μέρους ενός «Εθνικού Σχεδίου για την Προστασία Συστημάτων Πληροφορικής», με γενικότερο «στόχο» την προστασία, σε πρώτη φάση, των μη - πολιτικών πληροφοριακών συστημάτων από περίπτωση ηλεκτρονικής παρείσφρησης ή κυβερνοπολέμου. Ομως, γρήγορα, κυρίως κάποιοι σύμβουλοι του Προέδρου Κλίντον σε θέματα «εθνικής ασφάλειας», αλλά και μέλη της πολυθρύλητης και εν πολλοίς αδιαφανούς «Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας» (ΝSΑ)σκέφτηκαν πως δε θα ήταν «συμφέρον» για την κραταιά υπερδύναμη να μείνουν έξω από ένα τέτοιο μεγαλεπήβολο σχέδιο τα πολιτικά (δηλαδή μη - στρατιωτικά...) συστήματα πληροφορικής και δίκτυα, τόσο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, όσο και του ευρύτερου ιδιωτικού τομέα. Μέσα στα επόμενα χρόνια, οι προτάσεις που αφορούν την «προστασία» των δικτύων και συστημάτων πληροφορικής των πολιτικών υπηρεσιών ομοσπονδιακής κυβέρνησης και του ιδιωτικού τομέα εντάχθηκαν στο Εθνικό Σχέδιο Προστασίας Συστημάτων Πληροφορικής, αποτελώντας το δεύτερο σκέλος του. Αυτό το δεύτερο σκέλος, όπως πρωτοαποκαλύφθηκε το περασμένο καλοκαίρι, ονομάστηκε «ΦΙΝΤΝΕΤ»...

Το σχέδιο ΦΙΝΤΝΕΤ προβλήθηκε ως ένα δικτυακό σύστημα ανίχνευσης ηλεκτρονικής παρείσφρησης για μη στρατιωτικούς κυβερνητικούς υπολογιστές, στο μοντέλο ανάλογου συστήματος που έχει εφαρμοστεί σε διάφορα πληροφοριακά συστήματα του αμερικανικού Πενταγώνου. Οπως γράφτηκε αργότερα σε διάφορες ξένες εφημερίδες, τα μόνιτορ ανίχνευσης ηλεκτρονικής παρείσφρησης πρόκειται να εγκατασταθούν σε ατομικά συστήματα ή δίκτυα, ώστε ένας εισβολέας ή μία τεχνική παρείσφρησης που επιχειρείται σε έναν κόμβο να εντοπιστεί άμεσα και από οποιονδήποτε άλλο κόμβο αποτελεί μέρος αυτού του «δικτύου». Από τον περασμένο Ιούλιο έως τον περασμένο Νοέμβρη, νευραλγικό κέντρο του «ΦΙΝΤΝΕΤ» αποτελούσε το FΒΙ. Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών (FBI) είχε προβλεφθεί να αποτελέσει το νευραλγικό «κόμβο», αφού το «Κέντρο Εθνικής Προστασίας Ηλεκτρονικών Υποδομών», που θα λειτουργούσε στις εγκαταστάσεις του, και θα ετίθετο υπό τις εντολές της διεύθυνσης του FBI, θα έλεγχε όλα τα επεξεργασμένα ή αφιλτράριστα δεδομένα από όλα εκείνα τα δίκτυα που θα έφεραν ειδικά λογισμικά προγράμματα, ήτοι τους λεγόμενους «αισθητήρες ηλεκτρονικής παρείσφρησης».

Ομως, αυτό ακριβώς το σκέλος του σχεδίου που μιλούσε για την εγκατάσταση λογισμικού παρακολούθησης ήταν που προκάλεσε έντονες επιφυλάξεις, εάν όχι οξύτατες αντιδράσεις, τόσο από μέλη του Κογκρέσου και των δύο κομμάτων (Ρεπουμπλικανικό, Δημοκρατικό, αλλά και επιστημονικά κέντρα, ινστιτούτα που ασχολούνται με τις εξελίξεις, την ελευθερία λόγου και προστασία των ιδιωτικών πληροφοριών στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Σύντομα, γερουσιαστές, όπως ο (Ρεπουμπλικανός) Κόραντ Μπαρνς από τη Μοντάνα και ο (Δημοκρατικός) Ρον Γουάιντεπ από το Ορεγκον έσπευσαν να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ηλεκτρονική παρακολούθηση των πολιτικών υπηρεσιών, αλλά και της δραστηριότητας των εκατομμυρίων πολιτών που κινούνται στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Αλλοι προειδοποιούσαν για συστήματα κατασκοπίας των πολιτών στο Διαδίκτυο, παραπέμποντας στον οργουελιανό εφιάλτη, όπως αυτός περιγράφεται στο έργο επιστημονικής φαντασίας «1984», ενώ ο επικεφαλής της πλειοψηφίας των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο Ρεπουμπλικανός Ντικ Αρμεϊ, άσκησε έντονες πιέσεις στην κυβέρνηση για την ενθάρρυνση ισχυρών συστημάτων κρυπτογράφησης των ηλεκτρονικών τηλεπικοινωνιών, αντί «να επεξεργάζεται μυστικά σχέδια», δημιουργώντας νέα γραφειοκρατική μηχανή «εποπτείας»»!

Υπήρχαν, όμως, και φωνές, που ζήτησαν την άμεση απόσυρση του Σχεδίου, χαρακτηρίζοντάς το αντισυνταγματικό! «Το σχέδιο για την αποτροπή των ηλεκτρονικών παρεισφρήσεων πηγαίνει πολύ μακριά και θα οδηγήσει σε αύξηση της παρακολούθησης και της παραβίασης της ιδιωτικής ζωής. Γι' αυτό και πρέπει να αποσυρθεί», κατέθεσε στις αρχές αυτού του μήνα σε επιτροπή της Γερουσίας των ΗΠΑ εκπρόσωπος του Κέντρου Ηλεκτρονικής Ιδιωτικής Πληροφορίας (EPIC: Electronic Privacy Information Center). Το ίδιο κέντρο παρέθεσε μάλιστα και υπόμνημα της κυβέρνησης Κλίντον πάνω στο σχέδιο ΦΙΝΤΝΕΤ, σύμφωνα με το οποίο, το πρόγραμμα αυτό θα έχει τελικώς ως αποτέλεσμα την «έστω και ανεπιθύμητη» παρακολούθηση (κατασκοπία) των Αμερικανών πολιτών.

Τα έγγραφα που πήρε στην κατοχή του το Κέντρο Ηλεκτρονικής Ιδιωτικής Πληροφορίας, μέσω του Νόμου Ελευθερίας της Πληροφορίας, φανερώνουν πως η κυβέρνηση συλλογίζεται το ενδεχόμενο ευρείας πρόσβασης σε πιστωτικές κάρτες και αρχεία τηλεφωνικών επικοινωνιών των πολιτών, αλλά και έλεγχο των ηλεκτρονικών υπολογιστών εργαζομένων στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση!

Τελικά, λόγω της θύελλας αντιδράσεων που είχαν προκαλέσει οι πρώτες πληροφορίες γύρω από την ύπαρξη του «ΦΙΝΤΝΕΤ», οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Κλίντον περιόρισαν τις «εξουσίες» του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών με τον ακόλουθο τρόπο: Οπως είπαν, οι λεγόμενοι «αισθητήρες» εντοπισμού ή ελέγχου ηλεκτρονικής παρείσφρησης θα τοποθετηθούν σε συστήματα πληροφορικής, όχι μόνον της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αλλά και σε εκείνα του ιδιωτικού τομέα, που μπήκε - από την αρχή, σχεδόν... - ισότιμος στο παιχνίδι του ελέγχου των δραστηριοτήτων των Αμερικανών πολιτών στο Διεθνές Διαδίκτυο Πληροφοριών.

Κοντολογίς; Τα «φτερά» του FBI κατά τι ψαλιδίστηκαν για να μπουν στο «χορό» και οι «ζωτικής σημασίας» κόμβοι και δίκτυα ιδιωτικών εταιριών, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σχετικό σχέδιο νόμου της κυβέρνησης Κλίντον, το οποίο δόθηκε επίσημα στη δημοσιότητα μόλις στις 7 Ιανουαρίου του 2000, με τη σημείωση πως το όλο σχέδιο «θα εξελίσσεται και θα υπόκειται σε αλλαγές», ανάλογα με τις εξελίξεις έως το Μάιο του 2003, οπότε προβλέπεται να λειτουργήσει πλήρως. Εκείνη ακριβώς την περίοδο, η κυβέρνηση Κλίντον ζήτησε την έγκριση ενός αρχικού κονδυλίου ύψους 20,7 δισ. δολαρίων για την υλοποίηση του Σχεδίου...