Για μία ακόμα φορά, από μια ακόμα κυβέρνηση, χρησιμοποιείται ως πρόσχημα η έλλειψη νερού στον Θεσσαλικό κάμπο, προκειμένου να τεθεί ξανά το ζήτημα των διαβόητων «αναδιαρθρώσεων» των αγροτικών καλλιεργειών στη Θεσσαλία, που στόχο έχουν την ακόμα μεγαλύτερη συγκέντρωση της αγροτικής παραγωγής στα χέρια λίγων μεγαλοκαπιταλιστών που δραστηριοποιούνται στον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, αξιοποιώντας και σχετική έκθεση μιας ολλανδικής εταιρείας, ετοιμάζεται να προωθήσει στη Θεσσαλία μια «αναδιάρθρωση» μέσω της αντικατάστασης των λεγόμενων «υδροβόρων» καλλιεργειών με άλλες «σύγχρονες και δυναμικές καλλιέργειες», ούτως ώστε, όπως η ίδια υποστηρίζει, να διασφαλιστεί και η «αναγκαία εξοικονόμηση υδάτινων πόρων».

Στην προαναφερόμενη έκθεσή της, η εν λόγω ολλανδική εταιρεία, στην οποία ανατέθηκε από την κυβέρνηση η αποτίμηση των αιτιών και του αντικτύπου της πρόσφατης καταστροφικής πλημμύρας στη Θεσσαλία, καθώς και η δημιουργία ενός «Master Plan για αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα» το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο στα τέλη του Φεβρουαρίου 2024, υποστηρίζει ότι «αυτήν τη στιγμή υπάρχουν εκτεταμένες καλλιέργειες στη Θεσσαλία που απαιτούν πολύ νερό, οι οποίες είναι πολύ δύσκολα βιώσιμες σε περιοχές με έλλειψη νερού, ειδικά εφόσον απαιτούν σταθερή ροή ποτίσματος καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου καλλιέργειας. Δεδομένης της λειψυδρίας της Θεσσαλίας και των ζεστών, ξηρών καλοκαιριών της, η πρακτική της καλλιέργειας τέτοιων σπαρτών εξασθενεί τα αποθέματα νερού του εδάφους και εξαναγκάζει τους παραγωγούς στο να παίρνουν μέτρα όπως η κατασκευή των προαναφερθέντων παράνομων φραγμάτων ή η άντληση νερού του εδάφους από βάθος έως και 300 μέτρων, ως εκ τούτου διογκώνοντας τον κίνδυνο πλημμύρας».

Βεβαίως, το ενδεχόμενο να ληφθούν μέτρα και να κατασκευαστούν έργα για την επίλυση του προβλήματος της λειψυδρίας στη Θεσσαλία, ώστε να εξασφαλιστεί το νερό που χρειάζεται για τις σημερινές καλλιέργειες στην περιοχή «δεν παίζει» κι αυτό σπεύδει να το προεξοφλήσει η ολλανδική εταιρεία, σημειώνοντας στο πόρισμά της ότι η λύση της εκτροπής του Αχελώου και των μεγάλων φραγμάτων συγκέντρωσης και αξιοποίησης του νερού που διεκδικούν, με τους αγώνες τους, οι αγρότες της περιοχής «είναι οικονομικά ασύμφορη και επομένως μη επιλέξιμη».

Στο σχετικό απόσπασμα του «βολικού» για την κυβέρνηση πορίσματός της η εταιρεία σημειώνει: «Τα φράγματα έχουν εξωφρενικό κόστος για να χτιστούν, απαιτούν πολύ συγκεκριμένες συνθήκες και συχνά εξυπηρετούν πολλαπλές χρήσεις (όπως η παραγωγή Ενέργειας και η άρδευση), πράγμα που μπορεί να συγκρούεται με τη διαχείριση πλημμυρών».

Μιλώντας για το θέμα σε σχετική συζήτηση στη Βουλή στις 22 Νοέμβρη, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για άμεση «αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου» και για «ένα σχέδιο το οποίο θα εισηγείται προτάσεις και λύσεις για μία βιώσιμη άρδευση για την αγροτική, αλλά και τη ζωική μας παραγωγή», θέτοντας το ζήτημα «τι θα πρέπει να παράγουμε στη Θεσσαλία, σε συνθήκες ενδεχομένως μειωμένης δυνατότητας πρόσβασης νερού», με στόχο «την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών μας, τον τρόπο αντίληψης που έχουμε για το τι παράγουμε και πώς το παράγουμε».

Ταυτόχρονα, ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνησή του θα εφαρμόσει αυτήν την πολιτική «διά πυρός και σιδήρου», τονίζοντας, χαρακτηριστικά, ότι θα ληφθούν «ακόμα πιο δύσκολες αποφάσεις» και σε ό,τι αφορά στις παραγωγές της Θεσσαλίας είναι αποφασισμένοι «να σταματήσουμε να "χαϊδεύουμε τα αυτιά" των αγροτών, λέγοντάς τους ότι πάντα θα υπάρχει μία ΕΕ η οποία θα επιδοτεί παραγωγές που δύσκολα πια θα είναι ανταγωνιστικές».

Είναι, λοιπόν, φανερό ότι η κυβέρνηση της ΝΔ, αφού πρώτα άφησε τη Θεσσαλία στο έλεος των πλημμυρών του περασμένου Οκτώβρη, μην προχωρώντας στα αναγκαία έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης και προστασίας, έρχεται τώρα μέσω του προωθούμενου σχεδίου «αναδιαρθρώσεων των καλλιεργειών» να ολοκληρώσει το έργο καταστροφής των αγροτών της περιοχής, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες από τις οποίες, χρόνια τώρα, εξασφαλίζουν το ψωμί της οικογένειάς τους.

Οι αναδιαρθρώσεις των καλλιεργειών ως δήθεν λύση στα «αγροτικά αδιέξοδα» δεν προτείνεται για πρώτη φορά στους αγρότες της Θεσσαλίας. Από το 1981 που η χώρα μας μπήκε στην τότε ΕΟΚ μέχρι και σήμερα, όλες οι κυβερνήσεις - της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ του ΣΥΡΙΖΑ - τους προτρέπουν ν' αλλάξουν καλλιέργειες για να σωθούν.

Ο στόχος αυτών των συνεχώς επαναλαμβανόμενων «εναλλακτικών» προτάσεων ήταν πάντα ο ίδιος: Από τη μια να φορτωθεί η ευθύνη για τα αγροτικά προβλήματα στους ίδιους τους αγρότες, οι οποίοι - όπως ισχυρίζονται οι εκάστοτε κυβερνώντες - εκτός του ότι είναι ...σπάταλοι στην κατανάλωση νερού είναι και ...οπισθοδρομικοί, μην αναζητώντας το «νέο», αλλά «βολεύονται με τις επιδοτήσεις της ΕΕ». Και από την άλλη να προωθηθεί παραπέρα η συγκέντρωση της αγροτικής παραγωγής, όπως θέλει η ΕΕ και το μεγάλο κεφάλαιο στη χώρα μας.

Στην κατεύθυνση της συγκέντρωσης της αγροτικής παραγωγής στα χέρια των μεγαλοκαπιταλιστών αποφασίστηκαν όλες οι αναδιαρθρώσεις, μέσω της ΚΑΠ της ΕΕ και των συνεχών αναθεωρήσεών της, εκεί στόχευαν και «προτάσεις» προς τους αγρότες να αφήσουν χέρσα τα χωράφια τους ή να βγουν σε «πρόωρη σύνταξη» καθώς και οι επιδοτήσεις που τους δίνονταν από την ΕΕ για να πετούν τα προϊόντα τους στις χωματερές, προκειμένου, κάθε φορά, «να χρυσώνεται το χάπι» της απώλειας αγορών για τα ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό και να αυξάνονται οι εισαγωγές από άλλες χώρες.

Κι ενώ οι κυβερνήσεις λένε στους αγρότες «αλλάξτε καλλιέργειες», δεν τους λένε συγκεκριμένα τι άλλο να καλλιεργήσουν, ώστε και να εξασφαλίσουν ένα βιώσιμο κι αξιοπρεπές εισόδημα και να παραμείνουν στην παραγωγή. Διότι, βεβαίως, δεν είναι λύση όσες, κατά καιρούς, προτείνονται ως εναλλακτικές καλλιέργειες.

Ποιος δεν θυμάται τις προτροπές υπουργών Γεωργίας διαφόρων κυβερνήσεων να αφήσουν οι Θεσσαλοί αγρότες το βαμβάκι που είναι τάχα «υδροβόρο» και «ασύμφορο» και να καλλιεργήσουν ...καλλωπιστικά φυτά, ακακίες, βατόμουρα, ή να πλημμυρίσει ο Θεσσαλικός κάμπος με ...αγγούρια, όπως τους συμβούλευε ο τότε υπουργός Γεωργίας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ Στ. Τζουμάκας κι αυτοί, αντί να τον ακούσουν, «τον πήραν στο ψιλό». Ακόμα και ...το καναβούρι προτάθηκε ως εναλλακτική, αποδοτική και συμφέρουσα καλλιέργεια!

Αλλά, πέστε ότι οι αγρότες της Θεσσαλίας υπάκουαν στις εντολές της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δεν έσπερναν βαμβάκι. Τι άλλο θα μπορούσαν να σπείρουν; Σιτάρι; Το έκαναν κάποτε στην Καρδίτσα και έμειναν χωρίς εισόδημα, καθότι η τιμή του σιταριού ήταν εξευτελιστική, δεν κάλυπτε καν το κόστος παραγωγής. Να καλλιεργήσουν καλαμπόκι, τριφύλλι, βιομηχανική ντομάτα, κηπευτικά; Μα κι αυτά θέλουν νερό κι επομένως δεν θα ανταποκρίνονται στα κυβερνητικά σχέδια για «αρδευτικά βιώσιμες καλλιέργειες».

Τεύτλα, καπνό δεν μπορούν πια να καλλιεργήσουν αφού τα ξεπάστρεψε προ πολλού η εφαρμοζόμενη αγροτική πολιτική και γυρισμό δεν έχουν. Το ίδιο αποτέλεσμα υπήρξε και για την αμπελοκαλλιέργεια που με αποφάσεις της ΕΕ ξεριζώθηκε. Να πάνε στα φρούτα; Μα, αυτά μετά και το εμπάργκο στη Ρωσία πάνε από το κακό στο χειρότερο.

Το έκαναν οι μηλοπαραγωγοί της Αγιάς αναδιαρθρώνοντας τις ποικιλίες των προϊόντων τους - με βάση τις κατευθύνσεις των μεγαλοεξαγωγέων, της ΕΕ και των κυβερνήσεων, από την ποικιλία «Golden» πήγαν σε «Gala» - αλλά, αντί να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε νέες αγορές για την απορρόφηση της παραγωγής τους, είναι στα ίδια και χειρότερα. Τα ίδια παθαίνουν όσοι πήγαν στις καλλιέργειες ακτινιδίων, αβοκάντο κ.ά., όπως και όσοι κατευθύνθηκαν στα αμύγδαλα, στα κάστανα, στα φυστίκια, στο λιόσπορο, αλλά και τα όσπρια.

Η περιοχή της Θεσσαλίας έχει σοβαρά παραγωγικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας προς όφελος των βιοπαλαιστών αγροτών, της εργατικής τάξης, συνολικά των λαϊκών στρωμάτων. Πλεονεκτήματα που μπορούν να αξιοποιηθούν στην κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία, με την κρατική ιδιοκτησία της γης και της παραγωγής και τους παραγωγικούς συνεταιρισμούς, με κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής.

Σε αυτό το πλαίσιο, η κατασκευή των αναγκαίων έργων εξασφάλισης επάρκειας νερού στη Θεσσαλία θα άλλαζε την κατάσταση. Με την αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων θα αναπτυσσόταν η παραγωγή τροφίμων, καλύπτοντας τις λαϊκές ανάγκες με εγχώρια ποιοτικά και φτηνά προϊόντα, θα βελτιωνόταν η σχέση φυτικής - ζωικής παραγωγής με την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, θα παράγονταν πρώτες ύλες για τη μεταποιητική βιομηχανία.

Συνολικότερα, θα συνέβαλλε όχι μόνο στην αύξηση των παραγόμενων φυτικών και ζωικών προϊόντων, αλλά γενικότερα στην πολύμορφη βιομηχανική ανάπτυξη, στη βελτίωση των όρων ζωής και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος. Θα εξασφάλιζε επιπλέον φθηνή ηλεκτρική ενέργεια με την κατασκευή και λειτουργία υδροηλεκτρικών σταθμών στη Μεσοχώρα και στη Συκιά.

Για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της λειψυδρίας χρειάζεται να γίνουν πράξη οι αγωνιστικές διεκδικήσεις του οργανωμένου αγροτικού κινήματος της περιοχής, που περιλαμβάνουν:

-- Δημιουργία Ενιαίου Δημόσιου Φορέα διαχείρισης του νερού που θα αντιμετωπίζει το νερό ως φυσικό πόρο ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο, τη φύση και την ανάπτυξη της κοινωνίας.

-- Επεξεργασία ολοκληρωμένης υδατικής πολιτικής που θα αφορά στην έρευνα, προστασία, στις χρήσεις και την ορθολογική αξιοποίηση των υδάτινων αποθεμάτων στο σύνολο της περιοχής.

-- Ολοκλήρωση της εκτροπής του Ανω ρου του Αχελώου και των μεγάλων φραγμάτων - Μουζακίου, Πύλης, Σκοπιάς, Αγιονερίου κ.ά. - καθώς και των συνοδευτικών μ' αυτά έργων, όπως και των άλλων έργων για συγκέντρωση και αποθήκευση των επιφανειακών νερών.

-- Μέτρα προστασίας της ποιότητας των νερών με ορθολογική χρήση των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.

-- Προστασία των δασών που ευνοεί τη συγκράτηση των νερών και τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.

-- Εκσυγχρονισμό των αρδευτικών - υδρευτικών δικτύων και κατασκευή νέων σύγχρονων για να μειωθεί η απώλεια νερού.