Το ζήτημα της «πυρηνικής αποτροπής» της Ευρώπης, στο πλαίσιο μιας «κοινής ευρωπαϊκής Αμυνας», «λιγότερο εξαρτημένης» από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, επανέρχεται ως μέρος των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην Ευρώπη και καθώς εντείνονται οι αντιθέσεις και μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα.

Παράλληλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σκοπεύουν να εντείνουν την αποστολή εξοπλισμών στην Ουκρανία, μετά από μια επιβράδυνση που είχε σημειωθεί τους τελευταίους μήνες. Αυτό σηματοδότησε και η χτεσινή επίσκεψη του γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, στο Κίεβο.

Τα πυρηνικά όπλα της Γαλλίας θα πρέπει να αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής αμυντικής συζήτησης, δήλωσε ο Πρόεδρος της χώρας, Εμ. Μακρόν, την Κυριακή, ένα ζήτημα που έχει ξανατεθεί από το Παρίσι και όλα δείχνουν ότι υπάρχουν παρασκηνιακά παζάρια και βολιδοσκοπήσεις σχετικά με τα ανταλλάγματα που θα μπορούσε να ζητήσει η Γαλλία. Σε αυτές τις συζητήσεις περιλαμβάνεται και η Βρετανία, επίσης πυρηνική, ευρωπαϊκή δύναμη.

Ο Μακρόν ζήτησε την περασμένη Πέμπτη ισχυρότερες και πιο ολοκληρωμένες ευρωπαϊκές πολιτικές και δομές Αμυνας, καθώς επισήμαινε την ανάγκη «για μια πιο δυναμική ΕΕ» στην παγκόσμια σκηνή, προειδοποιώντας ότι «η Ευρώπη θα μπορούσε να πεθάνει».

Την Κυριακή, σε μια συνέντευξη που διοργάνωσε ομάδα εφημερίδων της ανατολικής Γαλλίας, ο Μακρόν τόνισε ότι μια «αξιόπιστη ευρωπαϊκή Αμυνα» θα πρέπει να «υπερβαίνει» την προστασία που ήδη προσφέρει το ΝΑΤΟ, με φόντο και τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας, τη διάσταση συμφερόντων, την αμφισβήτηση του άρθρου 5 (περί «αμοιβαίας συνδρομής») στις ΗΠΑ κ.ά.

«Αυτό μπορεί να σημαίνει ανάπτυξη αντιπυραυλικών ασπίδων, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι θα μπορούν να μπλοκάρουν όλους τους πυραύλους και θα αποτρέπουν τη χρήση πυρηνικών όπλων», είπε.

Οσον αφορά τα πυρηνικά όπλα, το δόγμα της Γαλλίας προβλέπει χρήση τους μόνο όταν «απειλούνται ζωτικά συμφέροντα» της χώρας, ωστόσο ο Μακρόν δήλωσε ανοιχτός να δώσει πιο «ευρωπαϊκή διάσταση» σε αυτά τα συμφέροντα.

«Είμαι υπέρ της έναρξης αυτής της συζήτησης, η οποία πρέπει επομένως να περιλαμβάνει πυραυλική άμυνα, όπλα μεγάλου βεληνεκούς και πυρηνικά όπλα για όσους τα διαθέτουν ή έχουν αμερικανικά πυρηνικά όπλα στο έδαφός τους», είπε.

Αυτές οι δηλώσεις πιθανόν σχετίζονται και με τη συζήτηση που έχει ανοίξει στην Πολωνία - πιο έντονα το τελευταίο διάστημα - για να «φιλοξενήσει» αμερικανικά πυρηνικά σε περίπτωση επέκτασης του πυρηνικού προγράμματος του ΝΑΤΟ. Η ιδέα υποστηρίζεται δημόσια από τον Πολωνό Πρόεδρο που θεωρείται πιο «φιλοαμερικανός», ενώ εμφανίζεται πιο διστακτικός ο πρωθυπουργός, Ντ. Τουσκ, ο οποίος θεωρείται πιο «φιλοευρωπαίος».

Ο Πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκ. Ναουσέντα, ανέφερε ότι υποστηρίζει την ιδέα που διατύπωσε ο Πολωνός ομόλογός του, Αντρ. Ντούντα, για ανάπτυξη πυρηνικών πυραύλων στην Πολωνία, ως «απάντηση» στη Ρωσία που ανέπτυξε πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία.

Οι δύο Πρόεδροι συζήτησαν θέματα ασφαλείας όταν συναντήθηκαν για να παρακολουθήσουν τις ΝΑΤΟικές στρατιωτικές ασκήσεις μέσα στον «Διάδρομο Σουβάλκι», μια λωρίδα γης 65 χλμ. που χωρίζει Πολωνία και Λιθουανία με τον ρωσικό θύλακα Καλίνινγκραντ και τη Λευκορωσία. Στις ασκήσεις συμμετέχουν 1.500 στρατιώτες του ΝΑΤΟ.

«Το σύνολο του εδάφους του ΝΑΤΟ, όπως το καταλαβαίνουμε, πρέπει να προστατεύεται κατάλληλα και επαρκώς» και ιδιαίτερα η «ανατολική πτέρυγα», ανέφερε ο Ναουσέντα.

Στο μεταξύ, οι αρχές της Λετονίας κάλεσαν τους πολίτες να μετατρέψουν τα υπόγεια των σπιτιών τους σε καταφύγια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας της λετονικής πρωτεύουσας δήλωσε ότι «τα υπόγεια των δημόσιων κτιρίων, των σχολείων, των γηροκομείων, των νοσοκομείων και των δημαρχείων θα ελεγχθούν και θα προετοιμαστούν ώστε να κρυφτούν άνθρωποι σε περίπτωση επίθεσης». «Εχουμε την πρόθεση να ετοιμάζουμε περίπου 100 καταφύγια για προστασία από τις βόμβες κάθε μήνα, έως το τέλος της χρονιάς», είπε.

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης του γεωπολιτικού ρόλου της ΕΕ και της ευρωπαϊκής «Αμυνας και Ασφάλειας», οι υπουργοί Αμυνας της Γαλλίας και της Γερμανίας υπέγραψαν συμφωνία για ένα κοινό πρόγραμμα κατασκευής άρματος μάχης, του MGCS, με κατανομή 50 - 50 μεταξύ των αμυντικών βιομηχανιών.

Ο Σ. Λεκορνί και ο Μπ. Πιστόριους σηματοδότησαν την επανέναρξη αυτού του προγράμματος αμυντικής συνεργασίας που είχε βαλτώσει μετά το ξεκίνημά του το 2017 λόγω βιομηχανικών αντιπαλοτήτων.

Χρηματοδοτούμενο εξίσου από το Παρίσι και το Βερολίνο και υπό γερμανική διεύθυνση, το πρόγραμμα αυτό πραγματοποιούνταν αρχικά υπό την KNDS, οντότητα που δημιουργήθηκε γι' αυτόν τον σκοπό από τη γαλλική «Nexter» - κατασκευάστρια του άρματος «Leclerc» - και τη γερμανική KMW - που κατασκευάζει το «Leopard 2». Η εισδοχή σε αυτό, το 2019, της γερμανικής «Rheinmetall» αποσταθεροποίησε τον προβλεπόμενο καταμερισμό των εργασιών μεταξύ των βιομηχανιών.

Με την επισήμανση ότι «οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν έχουν εκπληρώσει αυτά που έχουμε υποσχεθεί τους τελευταίους μήνες» αλλά «αυτό θα αλλάξει», μετέβη χτες στο Κίεβο ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, όπου συναντήθηκε με τον Ουκρανό Πρόεδρο, Β. Ζελένσκι.

«Οι ΗΠΑ χρειάστηκαν έξι μήνες για να συμφωνήσουν στο πακέτο» των 61 δισ. δολαρίων και «οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι δεν έχουν παραδώσει τα πυρομαχικά που υποσχέθηκαν», πρόσθεσε.

Ο Ζελένσκι σημείωσε ότι «ζωτικά αμερικανικά όπλα» άρχισαν να φτάνουν στην Ουκρανία σε μικρές ποσότητες και ότι η διαδικασία πρέπει να επιταχυνθεί καθώς «οι ρωσικές δυνάμεις προχωρούν, προσπαθούν να επωφεληθούν». Από την «ταχύτητα των παραδόσεων» εξαρτάται η «σταθεροποίηση του μετώπου», ενώ «η Ρωσία προετοιμάζεται για επιθετικές ενέργειες», προειδοποίησε.

«Η Ουκρανία έχει ξεμείνει από όπλα εδώ και μήνες, αναγκάστηκε να εξοικονομεί πυρομαχικά... Αλλά δεν είναι πολύ αργά για να επικρατήσει», ισχυρίστηκε ο Στόλτενμπεργκ.

«Οι σύμμαχοί μας εξετάζουν τι περισσότερο μπορούν να κάνουν και αναμένω νέες ανακοινώσεις σύντομα. Εργαζόμαστε σκληρά για να καλύψουμε τις επείγουσες ανάγκες της Ουκρανίας», υποσχέθηκε.

Προ ημερών το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι θα στείλει με «ταχύτατες διαδικασίες» πυραύλους αεράμυνας «Patriot» και πυρομαχικά πυροβολικού στην Ουκρανία, ως μέρος του νέου τεράστιου πακέτου στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο.

Οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν 6 δισ. δολάρια γι' αυτό το πρώτο μέρος του νέου πακέτου, ανακοίνωσε ο υπουργός Αμυνας, Λ. Οστιν, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα του δεσμεύεται στο μεγαλύτερο πακέτο βοήθειας για την Ασφάλεια μέχρι σήμερα.

Ο ίδιος εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι περισσότερα αντιπυραυλικά συστήματα «Patriot» θα διατεθούν σύντομα για το Κίεβο, ενώ συνεχίζονται οι σχετικές συνομιλίες με Ευρωπαίους «εταίρους».

Πάντως, η Ισπανία θα παραδώσει στην Ουκρανία πυραύλους για τα συστήματα «Patriot», χωρίς όμως εκτοξευτές, ανακοίνωσε η υπουργός Αμυνας, Μ. Ρόμπλες. Η Ισπανία διαθέτει 3 συστοιχίες «Patriot», εκ των οποίων μία σταθμεύει στην Τουρκία στο πλαίσιο της ανάπτυξης δυνάμεων του ΝΑΤΟ για την αποτροπή πυραυλικών επιθέσεων από τη Συρία.

Η Ρόμπλες είπε ότι η Ισπανία - που κατηγορείται ότι παρέχει λίγη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία - θα παραδώσει επιπλέον άρματα μάχης «Leopard», τα οποία επί του παρόντος επισκευάζονται. Η πρώτη παρτίδα εκτιμάται πως θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην Ουκρανία μέχρι τα τέλη Ιούνη. Καταβάλλονται εξάλλου προσπάθειες για την παράδοση πολυβόλων, τεθωρακισμένων οχημάτων, αντιαρματικών όπλων και οβίδων πυροβολικού, είπε.

Το Βέλγιο θα παραδώσει στην Ουκρανία εντός του 2024, και όχι το 2025, όπως είχε αρχικά δεσμευτεί, μαχητικά αεροσκάφη F-16, μετέδωσε το βελγικό τηλεοπτικό δίκτυο VRT, επικαλούμενο το υπουργείο Αμυνας. Ουκρανοί πιλότοι εκπαιδεύονται ήδη στη Ρουμανία και αλλού στον χειρισμό των F-16.

Οι παραπάνω εξαγγελίες έγιναν με φόντο τις εντεινόμενες ρωσικές επιθέσεις στους σιδηροδρόμους της Ουκρανίας, προκειμένου η Μόσχα να πλήξει τις υποδομές για να «παραλύσει τις παραδόσεις και τη μετακίνηση του στρατιωτικού φορτίου».

Επιπλέον, η ρωσική επίθεση στον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας με 34 πυραύλους διαφόρων τύπων, το Σάββατο, είχε στόχο εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας και διαμετακόμισης φυσικού αερίου, σημαντικές για τον εφοδιασμό της ΕΕ, τόνισε ο Ζελένσκι, ζητώντας ξανά στρατιωτική βοήθεια.

Οι ρωσικές δυνάμεις προχώρησαν χτες σε σημεία κατά μήκος της γραμμής του μετώπου, καταλαμβάνοντας ένα χωριό στην περιοχή του Ντονέτσκ, κερδίζοντας καλύτερες θέσεις στην περιοχή του Χαρκόβου και αποκρούοντας σειρά ουκρανικών επιθέσεων, ανακοίνωσε το υπουργείο Αμυνας.

Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 18% της Ουκρανίας και έχει κερδίσει εδάφη από τότε που απέτυχε η αντεπίθεση του Κιέβου, το 2023.

Ο ρωσικός στρατός κατέλαβε το χωριό Σεμένιφκα νοτιοδυτικά της Αβντίιβκα, ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, και «συνέτριψε τις ουκρανικές δυνάμεις και ξένους μισθοφόρους» σε χωριά στην περιοχή. Η Ρωσία ανέφερε επίσης ότι «συνέτριψε τα ουκρανικά στρατεύματα» στη Σινκίφκα στην περιοχή του Χαρκόβου και σε άλλα σημεία κατά μήκος της γραμμής του μετώπου. Ανέφερε επίσης ότι έπληξε εργαστήρια κατασκευής drones.

Η Ουκρανία παραδέχθηκε επιδείνωση της κατάστασης στη γραμμή του μετώπου. Τα στρατεύματα του Κιέβου έχουν οπισθοχωρήσει σε νέες θέσεις σε τουλάχιστον τρία σημεία κατά μήκος του μετώπου, όπως είπε την Κυριακή ο αρχηγός του ουκρανικού στρατού.

Το Σαββατοκύριακο η Ρωσία κατέλαβε άλλο ένα χωριό στην ανατολική Ουκρανία, τη Νοβομπαχμουτίφκα, με τον ουκρανικό στρατό να δηλώνει ότι απέκρουσε 55 επιθέσεις σε πολλά χωριά βόρεια και ανατολικά της Νοβομπαχμουτίφκα κοντά στην πόλη Αβντιίβκα. Η Αβντιίβκα καταλήφθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις τον Φλεβάρη και έκτοτε προωθήθηκαν πιο βαθιά στην περιοχή του Ντονέτσκ.

Το Κίεβο λέει ότι οι ρωσικές δυνάμεις, «με την υποστήριξη της Πολεμικής Αεροπορίας, επιχείρησαν 15 φορές να διαπεράσουν την άμυνα των στρατευμάτων μας» τα τελευταία 24ωρα.

Στο μεταξύ, νέες ουκρανικές επιθέσεις με drones σημειώθηκαν το Σάββατο σε ρωσικές υποδομές Ενέργειας. Ουκρανικά drones έπληξαν δύο διυλιστήρια πετρελαίου στη Ρωσία και ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο στη διάρκεια ευρείας νυχτερινής επίθεσης στη νότια ρωσική περιφέρεια Κρασνοντάρ.