Στον τιτάνιο αγώνα της με το φασιστικό τέρας, η ΕΣΣΔ δικαίωσε τις ελπίδες και την εμπιστοσύνη που της έδειξε η προοδευτική ανθρωπότητα. Η Γερμανία, γονατισμένη από τα συντριπτικά χτυπήματα του Κόκκινου Στρατού, αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει χωρίς όρους. Στις 7 του Μάη υπέγραψε στην πόλη Ρέιμς το προκαταρκτικό Πρωτόκολλο της συνθηκολόγησης. Οι αντιπρόσωποι της γερμανικής Ανώτατης Διοίκησης υπέγραψαν στο Βερολίνο το τελικό έγγραφο της συνθηκολόγησης, μπροστά στους αντιπροσώπους της Ανωτάτης Διοίκησης των σοβιετικών στρατευμάτων και της Ανώτατης Διοίκησης των συμμαχικών στρατευμάτων. Η πράξη για την άνευ όρων παράδοση των Γερμανών υπογράφτηκε στις 9 του Μάη, Μέρα της Νίκης, 43 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα.
Οταν σε κάποιο στάδιο του πολέμου, τα γερμανικά στρατεύματα είχαν φτάσει μόλις 40 μίλια έξω από τη Μόσχα, οι υπερφίαλοι Γερμανοί στρατηγοί, μέσα στο παραλήρημά τους έστειλαν το μήνυμα στους Χίτλερ και Ρίμπεντροπ, ότι «από το σημείο που βρισκόμαστε, βλέπουμε τη Μόσχα», για να πάρουν την προφητική απάντηση από τον ανώτατο διοικητή των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ, τον Στάλιν: «Από τη θέση που είναι οι Γερμανοί μπορεί να βλέπουν τη Μόσχα, την πατρίδα τους όμως δε θα την ξαναδούν!».
To 1942, ο Χίτλερ είχε δηλώσει δημόσια ότι στόχος του ήταν ο διαμελισμός της ΕΣΣΔ, η απόσπαση απ' αυτήν του Καυκάσου, της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας και των βαλτικών χωρών. Είχε δηλώσει ξεκάθαρα: «Θα εκμηδενίσουμε τη Ρωσία, για να μην μπορέσει ποτέ πια να σηκωθεί». Δεν ήταν όμως «τυχερό» να πραγματοποιηθούν τα σχέδια του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Οι εξωφρενικές ιδέες και τα έξαλλα όνειρα των ηγετών του εξανεμίστηκαν. Επαληθεύτηκαν μόνον οι προβλέψεις του Στάλιν, που στον πρώτο ραδιοφωνικό του λόγο, 12 μέρες μετά τη δόλια στρατιωτική επίθεση της Γερμανίας ενάντια στην ΕΣΣΔ, είχε πει: «Η Ιστορία δείχνει πως αήττητα στρατεύματα δεν υπάρχουν ούτε υπήρξαν ποτέ. Το γερμανικό στρατό του Γουλιέλμου στην περίοδο του πρώτου ιμπεριαλιστικού πολέμου τον θεωρούσαν αήττητο. Το ίδιο πρέπει να πούμε και για τον τωρινό γερμανοφασιστικό στρατό. Αυτός ο στρατός δε συνάντησε ακόμα σοβαρή αντίσταση στην ηπειρωτική Ευρώπη. Μόνο στο δικό μας έδαφος βρήκε σοβαρή αντίσταση... Αυτός ο παλλαϊκός πόλεμος για την πατρίδα, ενάντια στους φασίστες καταπιεστές, έχει για σκοπό του όχι μόνο να εκμηδενίσει τον κίνδυνο που κρέμεται πάνω από τη χώρα μας, μα και να βοηθήσει όλους τους λαούς της Ευρώπης, που στενάζουν κάτω από το ζυγό του γερμανικού φασισμού. Σ' αυτόν τον απελευθερωτικό πόλεμο θα έχουμε πιστούς συμμάχους τους λαούς της Ευρώπης και της Αμερικής και ακόμα το γερμανικό λαό, που τον έχουν υποδουλωμένο οι χιτλερικοί δημαγωγοί. Ο πόλεμόος μας θα σμίξει με τον αγώνα των λαών της Ευρώπης και της Αμερικής για την ανεξαρτησία τους, για τις δημοκρατικές ελευθερίες.... Οι δυνάμεις μας είναι αμέτρητες. Ο φαντασμένος εχθρός θ' αναγκαστεί σε λίγο να πειστεί γι' αυτό...».
Η «μεγάλη» Γερμανία του Τρίτου Ράιχ δεν μπόρεσε να λυγίσει την οργανωμένη, συνειδητή αντίσταση του Κόκκινου Στρατού, ο οποίος με αδάμαστη θέληση «σαν ατσάλινος γίγας ορμάει στα πεδία των τίμιων μαχών». Η μεγάλη, όχι στα λόγια αλλά στην πράξη, ΕΣΣΔ, άντεξε τη σκληρή δοκιμασία και παρέμεινε ενιαία και ακέραιη, φως και ελπίδα των απλών ανθρώπων της βιοπάλης.
Καθοδηγούμενοι από ένα έμπειρο και δοκιμασμένο διεθνιστικό κόμμα, που ατσαλώθηκε στη φωτιά της ταξικής πάλης, οι σοβιετικοί λαοί του πολυεθνικού σοσιαλιστικού κράτους υπερασπίστηκαν νικηφόρα τις κατακτήσεις της μεγάλης Οχτωβριανής Επανάστασης και ακόμα τον παγκόσμιο πολιτισμό ενάντια στους φασίστες εισβολείς, που έχασαν την ανθρώπινη υπόσταση και ξέπεσαν στο επίπεδο των άγριων θηρίων.
«Πρέπει με όλα τα μέσα --έλεγε ο Χίτλερ-- να πετύχουμε, ώστε οι Γερμανοί να κατακτήσουν τον κόσμο. Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε τη μεγάλη μας γερμανική αυτοκρατορία, πρέπει πρώτα απ' όλα να εκτοπίσουμε και να εξοντώσουμε τους σλαβικούς λαούς... Ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός από γεννησιμιού του και μπορείς να τον διευθύνεις μόνο με τη δύναμη. Απέναντί του μπορούν να χρησιμοποιηθούν οποιεσδήποτε μέθοδοι. Οταν το ζητάει η πολιτική, πρέπει να λέμε ψέματα, να προδίνουμε, ακόμα και να σκοτώνουμε. Εγώ απελευθερώνω τον άνθρωπο από την εξευτελιστική χίμαιρα, που λέγεται συνείδηση. Η συνείδηση, όπως και η μόρφωση παραμορφώνει τον άνθρωπο. Εχω τούτο το πλεονέκτημα, ότι δε με συγκρατεί καμία επινόηση θεωρητικής ή ηθικής τάξης».
Στις μέρες του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, η γιγάντια μορφή του Λένιν, του ανεπανάληπτου ηγέτη της ΕΣΣΔ και του παγκόσμιου προλεταριάτου, που έφυγε πρόωρα το 1924, εμψύχωνε τους σοβιετικούς λαούς, για να πραγματοποιήσουν τα αθάνατα κατορθώματά τους. Κανένας Χρουστσόφ, κανένας Γκορμπατσόφ, κανένας Σεβαρντνάτζε, κανένας Πάκοβλεφ, κανένας Γιέλτσιν και κανένας αντιδραστικός δε θα μπορέσει να σβήσει το Λένινγκραντ και το Στάλινγκραντ --όσες φορές κι αν αλλάξουν τις ονομασίες τους-- τον Λένιν και τον Στάλιν, από την ιστορική μνήμη των λαών. Ηταν, είναι και θα παραμείνουν πηγή έμπνευσης για «νέο ξεκίνημα και νέους αγώνες», καθοδηγητική πυξίδα μέχρι το γκρέμισμα της παγκοσμιοποιημένης σκλαβιάς και το χτίσιμο μιας καινούριας, ανθρώπινης ζωής.
Οι λαοί πάλεψαν ηρωικά στο μεγάλο πόλεμο, που είχε χαρακτήρα αντιφασιστικό και αντιιμπεριαλιστικό, όμως στην πρώτη σειρά οι σοβιετικοί λαοί εκπλήρωσαν με τιμή την ιστορική τους αποστολή. Εδωσαν πάνω από 20 εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, σηκώνοντας το βάρος του πολέμου.
Ο κυπριακός λαός, ύστερα από την ιστορική απόφαση του ΑΚΕΛ, πήρε μέρος μαζικά στο μεγάλο αντιφασιστικό πόλεμο των λαών. Στην Ελλάδα, το παράνομο ΚΚΕ πρωτοστάτησε στην αντίσταση κατά των Ιταλών και ύστερα κατά των Γερμανών εισβολέων και κατακτητών. Το ΚΚΕ αποτέλεσε την καρδιά και το νου του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, οι αγωνιστές του οποίου αποδείχτηκαν άξιοι συνεχιστές των επαναστατών του 1821. Από τα μπουντρούμια της Ασφάλειας Αθηνών, όπου ήταν δέσμιος του φιλοεγγλέζου φασίστα Μεταξά, ο ΓΓ του ΚΚΕ με το ιστορικό γράμμα του προς τον ελληνικό λαό, έθεσε τις βάσεις για την εποποιία της Εθνικής Αντίστασης. Σε αντίθεση με την ξενόδουλη Δεξιά, που συνεργάστηκε με τον Γερμανό κατακτητή, χιλιάδες Ελληνες κομμουνιστές πρόσφεραν ό,τι πολυτιμότερο είχαν.
Μετά τις ιστορικές μάχες του Κουρσκ και του Στάλινγκραντ, που ήταν το σημείο στροφής στην πορεία ολόκληρου του πολέμου, ο Κόκκινος Στρατός πέρασε στην αντεπίθεση και την ακάθεκτη προέλαση, με κατεύθυνση το Βερολίνο, την καρδιά της ναζιστικής Γερμανίας. Καθ' οδόν, συνδυάζοντας τη δράση του με τα αντιστασιακά κινήματα, επικεφαλής των οποίων ήταν οι κομμουνιστές, ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε τους σκλαβωμένους λαούς μιας σειράς χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, εκτελώντας το διεθνιστικό καθήκον του.
Αποφασιστική σημασία για την έκβαση του πολέμου είχε η συμμετοχή της διεθνούς εργατικής τάξης, με επικεφαλής τα κομμουνιστικά κόμματα, πρωτομάχους και εμψυχωτές στον εθνικοαπελευθερωτικό και αντιφασιστικό αγώνα των λαών.
Η συντριβή του φασισμού απέδειξε ότι ο σοσιαλισμός είναι το πιο σίγουρο στήριγμα για την υπόθεση της ειρήνης, της δημοκρατίας και της κοινωνικής προόδου. Ακόμη, δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες στην πάλη των λαών για το σοσιαλισμό. Γεννήθηκε το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα και τέσσερα χρόνια αργότερα η νέα, σοσιαλιστική Κίνα. Ξεκίνησε το αντιαποικιακό αντιιμπεριαλιστικό απελευθερωτικό κίνημα, φούντωσε και άπλωσε η φλόγα της αντίστασης των ηρωικών λαών της Ινδοκίνας.
Σήμερα, η ανθρωπότητα ζει ξανά στο Μεσαίωνα. Εχουν όμως ωριμάσει οι αντικειμενικές συνθήκες για την Αναγέννηση. Οπως το 1940-45, που η Αριστερά έπαιξε τον πρώτο ρόλο στη διάσωση του παγκόσμιου πολιτισμού από τη φασιστική πανούκλα των Γερμανών ιμπεριαλιστών, έτσι και σήμερα θα μπει ξανά επικεφαλής των λαών στον αγώνα για τη διάσωσή τους από τη νέα πανούκλα των Αμερικανών ιμπεριαλιστών και των συνεργατών τους.