Από τη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν

Η πρόσκληση απεστάλη έπειτα και από το «πράσινο φως» που άναψε από πλευράς Λευκωσίας, εν μέσω έντονης κινητικότητας στο Κυπριακό, με τις γνωστές προτάσεις νομιμοποίησης της κατοχής να βρίσκονται στο τραπέζι.

Σε αυτό το πλαίσιο και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στη συνάντηση, που διήρκεσε μία ώρα και έγινε στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο Γ. Γεραπετρίτης έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι η ελληνική κυβέρνηση «στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, όμως θα πρέπει να γίνονται σεβαστά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών - μελών και η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ. Επί αυτού απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ», καλλιεργώντας εφησυχασμό για τις προθέσεις των περιλάλητων «εταίρων» και τον χαρακτήρα της ευρωένωσης.

Ειδικά για το Κυπριακό φέρεται να τόνισε «την ανάγκη επανεκκίνησης του διαλόγου στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και αξιοποίησης της ευκαιρίας που θέτει η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων», δείχνοντας προς την κατεύθυνσης μιας «λύσης - πακέτο» για όλα τα «θέματα» στην περιοχή, στο παζάρι που έχουν στήσει, πάνω και στο δράμα του κυπριακού λαού, για τις μερίδες της καπιταλιστικής λείας στην Ανατ. Μεσόγειο.

Στο μεταξύ, η ΕΕ αντιμετωπίζει την Τουρκία ως «στρατηγικής σημασίας εταίρο», επιδιώκοντας την πιο σταθερή πρόσδεσή της στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία και την Κίνα. Διόλου τυχαία, η πρόσκληση στον Φιντάν ήρθε 5 χρόνια μετά την τελευταία φορά που Τούρκος ΥΠΕΞ παρέστη σε μάζωξη ομολόγων του στις Βρυξέλλες, και ενώ στο μεταξύ το θερμόμετρο των ανταγωνισμών «κοκκίνισε». Ενδεικτικές και δηλώσεις όπως της Μπαΐμπα Μπράζε, υπουργού Εξωτερικών της Λετονίας, που τόνισε ότι «είναι σημαντικό για την ΕΕ να έχει μια εποικοδομητική και ανοιχτή σχέση με την Τουρκία». Θύμισε εξάλλου ότι η Τουρκία είναι «σύμμαχος στο ΝΑΤΟ» και επαίνεσε τις διάφορες «μεσολαβητικές της προσπάθειες», συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου. Από κοντά και η Ρουμάνα υπουργός Λουμινίτα Οντομπέσκου, η οποία χαρακτήρισε την Τουρκία «εταίρο - κλειδί για την ΕΕ σε διάφορους τομείς όπως ασφάλεια, Ενέργεια και μετανάστευση».

Παραπέρα, στο σκέλος της συζήτησης ειδικά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ο Γεραπετρίτης «έθεσε όλα τα θέματα που κατά το προηγούμενο διάστημα δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου».

Στο ενδιάμεσο, η τουρκική αστική τάξη φτιάχνει κλίμα στο ...πεδίο. Απολύτως ενδεικτικό ήταν το επεισόδιο που σημειώθηκε έναν μήνα πριν στα ανοιχτά της Κάσου, με την έντονη τουρκική παρέμβαση τότε για τις εργασίες εγκατάστασης υποβρύχιου καλωδίου από το ιταλικό ερευνητικό πλοίο «Ievoli Relume» (στο πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου) σε περιοχή λίγο έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα και σε ζώνη που η Αγκυρα ισχυρίζεται ότι αποτελεί «τουρκική υφαλοκρηπίδα». Εξ ου και έστειλε πολεμικά της πλοία να ζώσουν την περιοχή, με την κατάσταση υποτίθεται να «αποκλιμακώνεται» με την αποχώρηση του ερευνητικού ιταλικού πλοίου, για την οποία κάποιες πηγές αναφέρουν ότι η σχετική διαβεβαίωση προς την Αγκυρα έγινε από «πολύ ψηλά», από το Μαξίμου, με ενδιάμεσο την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (έχει αναλάβει να «τρέξει» τον περιλάλητο «πολιτικό διάλογο» μεταξύ των δύο μερών) και την ελληνική κυβέρνηση να ψελλίζει έκτοτε στο εσωτερικό ότι αυτό έγινε αφού το πλοίο ολοκλήρωσε τις έρευνές του.

Τέλος, οι ίδιες διπλωματικές πηγές λένε ότι στη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν συζητήθηκε επίσης η επικείμενη συνάντηση των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας τέλη Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Συνόδου της ΓΣ του ΟΗΕ, «όπου θα συζητηθούν το χρονοδιάγραμμα και τα επόμενα βήματα του διαλόγου». Θυμίζουμε ότι είναι τρεις οι βασικές διαδικασίες που έχουν χαράξει: Πολιτικός διάλογος (μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών), Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (σε στρατιωτικό επίπεδο) και Θετική Ατζέντα (αφορά διμερείς μπίζνες).

Σημειωτέον, από πλευράς της Αγκυρας διπλωματικές πηγές έλεγαν πως η πρόσκληση στον Φιντάν να παραστεί στη συνάντηση «δείχνει ότι η ΕΕ κατανοεί την ανάγκη βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία». Σε αυτό το φόντο, ο Φιντάν φέρεται να «εξήγησε» στους Ευρωενωσιακούς τη «στάση» της χώρας του στο Κυπριακό, αλλά και τη «σημασία της συνεργασίας Τουρκίας - ΕΕ ενάντια σε περιφερειακές και παγκόσμιες απειλές», μεταφέροντας ταυτόχρονα την «προσδοκία» της κυβέρνησης Ερντογάν «για σύσφιξη των σχέσεων και για καθορισμό συγκεκριμένων βημάτων» πάνω σε θέματα όπως η επικαιροποίηση της λεγόμενης Τελωνειακής Ενωσης, η επίλυση των θεμάτων βίζας προς τους Τούρκους πολίτες κ.λπ.

Να σημειωθεί επίσης ότι ο Φιντάν είχε διμερείς συναντήσεις με τον ίδιο τον ύπατο εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, τον επίτροπο της ΕΕ για τη Διεύρυνση Ολιβερ Βάρελι και με τους ομολόγους από Ισπανία, Βέλγιο και Σλοβακία.

Σε ό,τι αφορά την παρουσία Γεραπετρίτη στην «άτυπη συνάντηση» των υπουργών της ΕΕ (βλ. αναλυτικά ρεπορτάζ για το περιεχόμενό της σε άλλη στήλη), ο Ελληνας υπουργός έβαλε ως «ζητούμενο» «να διασφαλιστεί απολύτως η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της Ουκρανίας», με ό,τι αυτό συνεπάγεται, κύρια αποστολή επιπλέον όπλων και πυρομαχικών στην κυβέρνηση του Κιέβου, και από το ελληνικό οπλοστάσιο, ενώ ταυτόχρονα οι λιμένες Αλεξανδρούπολης και Θεσσαλονίκης λειτουργούν ως οι βασικοί ευρωΝΑΤΟικοί κόμβοι διεκπεραιώσεων τέτοιων φορτίων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς την Ουκρανία και τη συνοριογραμμή με τη Ρωσία.

Σχετικά με τη Μέση Ανατολή, με κροκοδείλια δάκρυα εκτίμησε ότι «η κατάσταση δυστυχώς βαίνει προς το χειρότερο, με διάχυση των εχθροπραξιών», την ώρα που συνολικά ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ κάνουν ποικιλότροπα πλάτες στην ισραηλινή πολεμική μηχανή στη σφαγή που διαπράττει σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού. Σε κάθε περίπτωση, ξεχώρισε την ενημέρωση που του έκανε η συντονίστρια του ΟΗΕ για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και την Ανοικοδόμηση στη Γάζα, Σίγκριντ Κάαγκ, «για να μπορέσουμε να έχουμε μια κοινή στάση στο κρίσιμο αυτό ζήτημα», αφού και ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι αναζητούν λεία μέσα στα συντρίμμια. Φρόντισε δε να την διαβεβαιώσει ότι η ελληνική κυβέρνηση «υποστηρίζει πλήρως την αποστολή της», ενώ την ενημέρωσε και για τις «πρωτοβουλίες» μεταξύ άλλων για τη «μεταρρύθμιση θεσμών Παλαιστινιακής Αρχής», οι οποίες φυσικά συνιστούν παρέμβαση στα εσωτερικά του Παλαιστινιακού λαού.

Σήμερα συνέρχεται η Ατυπη Συνάντηση των υπουργών Αμυνας της ΕΕ, όπου αναμένεται να συζητηθούν οι εξελίξεις στην Ουκρανία, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, η επιχείρηση της ΕΕ «Aspides» στην Ερυθρά Θάλασσα και η πολιτική της για την Ασφάλεια και την Αμυνα. Την κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο υφυπουργός Γ. Κεφαλογιάννης, καθώς ο υπουργός Ν. Δένδιας φέρεται να επικαλέστηκε συμμετοχή του σε άλλο φόρουμ στο εξωτερικό. Στο περιθώριο της Συνόδου ο Κεφαλογιάννης θα συναντηθεί με τον υπουργό Αμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Β. Πάλμα.