Σαλπάρισε μια νύχτα με πανσέληνο

και στο στερνό του γράμμα μου 'χε γράψει:

«Αξίζει φίλε να υπάρχεις για ένα όνειρο

και ας είναι η φωτιά του να σε κάψει»

Το χαμόγελο του Μπελογιάννη ζωντανεύει συνέχεια στα πρόσωπα όλων που αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, φωτίζοντας τα σκοτάδια της καθημερινότητας, 73 χρόνια τώρα.

Σκοτεινά χρόνια ακολούθησαν την εκτέλεσή του, σαν κοινού δολοφόνου, εκείνο το μαύρο ξημέρωμα της 30ής Μάρτη του 1952, Κυριακή όπως τώρα, μέρα που ακόμα και οι Γερμανοί ναζί δεν έκαναν εκτελέσεις.

Οι δύο δίκες του Μπελογιάννη έγιναν στην πιο σκοτεινή εποχή για το εργατικό - λαϊκό κίνημα και το ΚΚΕ.

Μια εποχή ήττας και υποχώρησης. Φυλακές και εξορίες είχαν γεμίσει ασφυκτικά, οι περισσότεροι μαχητές του ΔΣΕ βρίσκονταν στην πολιτική προσφυγιά, ενώ η παράνομη πολιτική δράση τότε ισοδυναμούσε με θάνατο.

Ο Μπελογιάννης όμως ήταν εκεί, γελαστός και ακλόνητος, καταρρίπτοντας όλες τις κατηγορίες, υπερασπίζοντας θαρραλέα και ηρωικά το Κόμμα του και μάλιστα τότε που όλα ήταν εναντίον του και το όραμα έμοιαζε απραγματοποίητο.

Ηταν εκεί, λέγοντας πως «αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες, χωρίς πείνα και πόλεμο (...) και, όταν χρειαστεί, θυσιάζουμε και τη ζωή μας».

Ηταν εκεί, γιατί - όπως έλεγε - «εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης, θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών. Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την Ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του. Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: Να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ' αυτές. Πάντοτε προτίμησα τον δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».

Ηταν εκεί πανέτοιμος και ατάραχος να πάει γελαστός για εκτέλεση, λέγοντας: «Πάμε για καθαρό αέρα;».

73 χρόνια μετά, σίγουρα κάποια πράγματα άλλαξαν. Το κράτος των μαυραγοριτών και των γερμανοτσολιάδων, αυτών που έχτιζαν «Νέους Παρθενώνες» στη Μακρόνησο, έχει πλέον νέους δυνάστες.

Μπορεί στις μέρες μας να μη στήνονται άνθρωποι στον τοίχο, να μην εκτελούνται, να μην απαιτούνται δηλώσεις μετάνοιας σε εξορίες, φυλακές και βασανιστήρια. Απαιτούνται, όμως, άλλα πράγματα, αδιαφορία, παθητικότητα, συμβιβασμός και παραίτηση για κάθε τι που συμβαίνει.

Κι όλα αυτά, με φόντο τις θεωρίες περί τέλους των ιδεολογιών, αναποτελεσματικότητας των αγώνων και κατάρρευσης των σοσιαλιστικών ιδανικών. Με ...διατεταγμένη ενημέρωση, στην οθόνη αυτής της πολυσυσκευής που είναι και τηλεόραση και πλυντήριο! Η τηλεόραση σήμερα ξεπλένει και τους πιο δύσκολους λεκέδες των εγκλημάτων, εντός και εκτός συνόρων. Δεν υπάρχει ζημιά, σφάλμα, γκάφα, αδικία, βρωμιά της κυβέρνησης που να μην ωραιοποιηθεί, να μη δικαιολογηθεί, να μην καλυφθεί. Δεν υπάρχει εγκληματική ενέργεια που να μη συγκαλυφθεί (με πρώτη αυτή των Τεμπών), που να μη δικαιολογηθεί, δολοφόνοι λαών που να μην αθωωθούν, απάνθρωπα μέτρα που να μην εξωραϊστούν.

Με τον λαό να στενάζει από την ακρίβεια, να κινδυνεύει από τα καθημερινά «Τέμπη» στους χώρους δουλειάς, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, παντού.

Με τη χώρα να μετατρέπεται σε πιθανό στόχο αντιποίνων από την εμπλοκή μας στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους.

Με το αστικό πολιτικό σύστημα να επιστρατεύει τα κόμματα - «διάττοντες αστέρες» και «φαινόμενα», με αποστολή να ευνουχιστεί η λαϊκή οργή και η αγανάκτηση.

Ο Μπελογιάννης που δεν ήταν μόνο ένας ακόμα στον κατάλογο των ηρώων του Κόμματος, αν ήταν σήμερα ανάμεσά μας, θα μας προέτρεπε σε δυναμικές λαϊκές κινητοποιήσεις, για να δυναμώσει ακόμη περισσότερο ο αγώνας των εργαζομένων για τα δικαιώματά τους και ταυτόχρονα να ανοίξει ο δρόμος για πιο ριζικές ανατροπές, για πιο ουσιαστικές αλλαγές. Για αύξηση μισθών και Συλλογικές Συμβάσεις, κατάργηση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, κατάργηση του χρηματιστηρίου Ενέργειας και μείωση τιμών, αύξηση συντάξεων και μείωση ασφαλιστικών εισφορών.

Θα έλεγε πως δεν θα πρέπει να έχουμε καμιά εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση της ΝΔ, καμιά εμπιστοσύνη στα υπόλοιπα κόμματα της πλουτοκρατίας, καμιά εμπιστοσύνη στο κράτος της εκμετάλλευσης και της αδικίας, που με τη σφραγίδα του οι χώροι δουλειάς μετατρέπονται σε «κοιλάδες των Τεμπών» με πάνω από 300 νεκρούς τα τελευταία 2 χρόνια από τα εργοδοτικά εγκλήματα στους χώρους δουλειάς.

Καμιά εμπιστοσύνη σ' αυτό το διεφθαρμένο κράτος που δίνει προτεραιότητα στη μεταφορά ΝΑΤΟικών φορτίων με όλα τα μεταφορικά μέσα, με όπλα, καύσιμα και χημικά, με αδήλωτα φορτία που περνάνε από κατοικημένες περιοχές, από το Λαύριο, τον Πειραιά, τον Τύρναβο, την Αλεξανδρούπολη και αλλού χωρίς ελέγχους, για να εξοπλίζουν τις βάσεις του θανάτου και να φτάνουν στα μέτωπα των ιμπεριαλιστικών πολέμων, εκεί που το κεφάλαιο διεκδικεί νέα μερίδια αγορών...

Θα συμφωνούσε με το σύνθημα «τα κέρδη τους ή οι ζωές μας» που δυστυχώς διαπερνά οριζόντια κάθε πτυχή, κάθε πρόβλημα της εργατικής - λαϊκής οικογένειας. Θα ΄λεγε - όπως πάντα - πως το μεγάλο κεφάλαιο είναι ο μεγάλος αντίπαλος και ο λαός με τους αγώνες του μπορεί να τον βάλει στο στόχαστρο και να τον πολεμήσει.

Θα χαιρόταν με τη δύναμη που έδωσαν οι ιστορικές απεργιακές συγκεντρώσεις της 28ης Φλεβάρη πανελλαδικά, αλλά και με τα συνδικάτα που έχουν ριχτεί στη μάχη για την επιτυχία του επόμενου μεγάλου αγωνιστικού ραντεβού των εργαζομένων, τη νέα πανεργατική πανελλαδική απεργία στις 9 Απρίλη.

Αν ήταν εδώ, θα ήταν πάλι στην πρώτη γραμμή, μαζί μας.

Ο Μπελογιάννης κατάφερνε - πάντα με το χαμόγελο - να γελοιοποιεί δικαστές, δημίους και κατηγόρους του στο Στρατοδικείο. Ειρωνευόταν τον θάνατο, γιατί δεν τον φοβόταν, γιατί αυτός έτσι αγαπούσε την Ελλάδα.

Είχε δυνατή μέσα του τη φλόγα της επαναστατικής αισιοδοξίας και πίστευε βαθιά ότι με αγώνες θα ξημερώσουν καλύτερες μέρες.

Τα δύσκολα τον πείσμωναν, γιατί ένιωθε βαθύτατα το δίκιο του ταξικού αγώνα.

Αξίζει να θυμηθούμε τον διάλογο με έναν από τους κατηγόρους του, τον αστυνομικό Αγγελόπουλο:

ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ισχυρίζεστε ότι ήρθα εδώ για να εφαρμόσω τις αποφάσεις των Ολομελειών της ΚΕ του ΚΚΕ;

ΚΑΤΗΓΟΡΟΣ: Μάλιστα.

ΜΠ.: Οι αποφάσεις αυτές λένε ότι βάση της δράσης του ΚΚΕ είναι ο αγώνας για το ψωμί, τις δημοκρατικές ελευθερίες, την ειρήνη. Ετσι δεν είναι;

Κ.: Ετσι.

ΜΠ.: Επομένως, ο αγώνας για το ψωμί, τις δημοκρατικές ελευθερίες και την ειρήνη είναι συνωμοσία κατά της Ελλάδας;

Κ.: Οχι.

ΜΠ.: Ευχαριστώ. Αυτό μονάχα ήθελα να διευκρινίσω.

...Ετσι ακριβώς. Δικάζοντάς τον τότε, δίκαζαν τον αγώνα για την ειρήνη και την Ελλάδα. Και σήμερα, αν ήταν εδώ ανάμεσά μας τα ίδια θα έλεγε. Θα πρόσθετε σίγουρα πως δεν μπορεί παρά «ο λαός ν΄ αποφασίσει να φέρει τα πάνω - κάτω, να δώσει διέξοδο σ' έναν κόσμο που φλέγεται και να ανατρέψει τη σημερινή καπιταλιστική - ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα».

Οταν ο Νίκος Μπελογιάννης, ο Δημήτρης Μπάτσης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Ηλίας Αργυριάδης έπεφταν νεκροί εκείνο το ξημέρωμα, η Ιστορία έγραφε πως το παράγγελμα γι' αυτήν την πολιτική δολοφονία θα αποτελούσε αιώνιο στίγμα για το καθεστώς της αμερικανοκρατίας και για το πολιτικό σύστημα της ολιγαρχίας στην Ελλάδα. Οι δολοφόνοι ήταν πολλοί και είχαν όνομα. Ηταν το μετεμφυλιακό καθεστώς της άρχουσας τάξης, η κυβέρνηση Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και παραστρατιωτικό κατεστημένο και οι πάτρωνές τους, οι Αμερικανοί.

Ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος στον Αϊ - Στράτη, μετά τη δολοφονία, στο ποίημά του «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», έγραψε:

«Ο Μπελογιάννης μας έμαθε άλλη μια φορά

πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε. Μ' ένα γαρύφαλλο

ξεκλείδωσε όλη την αθανασία.

Μ' ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει».

Συζητώντας κάποτε στη Μακρόνησο (στο πλαίσιο κάποιου ρεπορτάζ), με την «κόκκινη Πότα», την Πότα Κακαβά, που «έφυγε» πρόσφατα από τη ζωή, και που γνώριζε καλά τον Μπελογιάννη, μου είχε πει:

«Μην προσπαθείς άδικα να αποκωδικοποιήσεις το γέλιο των κομμουνιστών, που τρομάζει την εξουσία. Εμείς χαμογελάμε ακόμα κι όταν βλέπουμε κατάματα το θάνατο. Οχι γιατί είμαστε ατρόμητοι ή δεν αγαπάμε τη ζωή. Ακριβώς επειδή την αγαπάμε πολύ και τη ζωή και τον άνθρωπο. Εμείς αγωνιζόμαστε για τις ιδέες μας και για το κοινό καλό κι αυτό μας κάνει χαρούμενους. Είμαστε παγκόσμιοι άνθρωποι κι αγαπάμε την Ελλάδα, με την ψυχή και το αίμα μας».