Δημοσιεύματα του Τύπου, που αφορούν στην οικονομική δυσχέρεια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών και τα ελλείμματα των δημόσιων νοσοκομείων, δείχνουν την επιμονή κυβέρνησης και εργοδοτών να εφαρμοστούν τα αντιλαϊκά μέτρα εν ψυχρώ.

Είναι αλήθεια, πως, παρά τις πρόσφατες ρυθμίσεις των χρεών των δημόσιων νοσοκομείων, ύψους 355 δισ. δραχμών (1,041 δισ. ευρώ) στο τέλος του 2001, σήμερα εμφανίζονται και πάλι νέα χρέη, ύψους 400 εκατ. ευρώ (136,3 δισ. δραχμές).

Ποια όμως είναι η αιτία;

Σε αφιέρωμα του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» (ΟΤ) της 29/6/2002 αναφέρεται: «Τα ασφαλιστικά Ταμεία - όπως υποστηρίζουν οι διοικήσεις των νοσοκομείων - δεν εξοφλούν εγκαίρως τις υποχρεώσεις τους. Σε κάποιες περιπτώσεις πληρώνουν μικρότερο ποσό από τις πραγματικές δαπάνες, ενώ δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να μην πληρώνουν καθόλου για τη νοσηλεία των ασφαλισμένων».

Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτή, θεωρείται δεδομένη η κρατική υποχρηματοδότηση των δημόσιων νοσοκομείων, αλλά και δεδομένη η υποκατάστασή της από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Δηλαδή, στην ουσία από τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Η τακτική του ΠΑΣΟΚ, όπως και της ΝΔ, να μετακυλίονται οι δαπάνες υγείας από τον κρατικό προϋπολογισμό στα ασφαλιστικά ταμεία και στους ασφαλισμένους, στην πράξη, κυρίως, εφαρμόζεται σταδιακά, ιδιαίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ετσι σήμερα, μόνο η μισθοδοσία να καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό και ένα πολύ μικρό μέρος των λειτουργικών δαπανών.

Σύμφωνα με τον κοινωνικό προϋπολογισμό του 2001, τα έσοδα των νοσοκομείων καλύπτονταν το 1999 από τα νοσήλια κατά 75,98% και το 2001 σε ποσοστό 81,04%. Η συμμετοχή του Τακτικού Κρατικού Προϋπολογισμού (Τ.Κ.Π.) μειώθηκε από 8,19% το '99, στο 3,5% το 2001. Παράλληλα, με κυβερνητικές παρεμβάσεις, στη διαμόρφωση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων απαγορεύτηκε η εγγραφή κωδικών για λειτουργικές δαπάνες με πίστωση από τον Τ.Κ.Π.

Οι κρατικές δαπάνες ακολουθούν φθίνουσα πορεία. Στη 10ετία του '90 οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ αύξησαν τα νοσήλια κατά 806%. Επίσης θεσμοθετήθηκε το ευλύγιστο διαφοροποιημένο νοσήλιο.

Το διάστημα 1989 - 2000 οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας έφτασαν στο 42,6% του συνολικών δαπανών υγείας. Παράλληλα, αυξάνονται οι εισφορές των εργαζομένων, ενώ μειώνονται των εργοδοτών (Ν. 2874/00). Επίσης, καταργήθηκε η δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των αγροτών το 1998, η συμμετοχή του κράτους στο ασφαλιστικό ταμείο των ΕΒΕ από 41,9% το 1990 πέφτει στο 13,7% το 1999, ενώ και μόνο με τις αυξήσεις των νοσηλίων ο κλάδος Υγείας του ΙΚΑ, με ευθύνη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, έγινε και αυτός ελλειμματικός. Ετσι, ενώ το 1989 ήταν πλεονασματικός κατά 99 δισ. δραχμές, το 1999 τα ελλείμματα φθάνουν στα 95 δισ. δραχμές.

Οι όποιες ρυθμίσεις των χρεών των νοσοκομείων, προωθήθηκαν με κριτήριο και πάλι τη μετατόπιση των ευθυνών στα ασφαλιστικά ταμεία. Πρόκειται για τους γνωστούς συμψηφισμούς των χρεών ασφαλιστικών ταμείων και δημοσίου και μάλιστα με πρόβλεψη να μειώνονται οι κρατικές χρηματοδοτήσεις προς το ΙΚΑ ή να παρακρατούνται τα οφειλόμενα νοσήλια.

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση εφαρμόζει πιστά, με τη στήριξη της ΝΔ και του ΣΥΝ, τις ντιρεκτίβες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τις συμφωνίες με το διεθνές κεφάλαιο, να εμπορευματοποιηθεί πλήρως το σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης (ΚΑ).

Ετσι οι εργαζόμενοι και το δικαίωμα στην Υγεία να μετατρέπονται όλο και περισσότερο σε φθηνότερο εμπόρευμα, για να αυξηθούν τα κέρδη της πλουτοκρατίας. Μόνο τα κέρδη του Θεραπευτηρίου «Υγεία» από 1,1 δισ. δραχμές το 1996, έφθασαν το 2001 στα 5,6 δισ.

Να γιατί σήμερα στην προμετωπίδα των αγώνων δεν μπορεί παρά να είναι στόχος πάλης ένα δημόσιο δωρεάν καθολικό σύστημα ασφάλισης, ένα δωρεάν λαϊκό σύστημα Υγείας, με αποκλειστική ευθύνη του κράτους και πλήρη υποταγή του στην υπηρεσία της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών.

Μόνιμο μοτίβο της κυβερνητικής προπαγάνδας γίνεται το χαμηλό νοσήλιο - και η μη ανταπόκρισή του στο πραγματικό κόστος.

Ηταν το άλλοθι πολλαπλών ανατιμήσεων των νοσηλίων μέσα στη δεκαετία, που διεύρυνε τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων. Αλλά κι αν ακόμα δεχτούμε πως δεν υπάρχει αντιστοίχηση με το πραγματικό κόστος, το κριτήριο για μας είναι το όποιο κόστος να το πληρώσει το κράτος με τη συνεισφορά κρατικού προϋπολογισμού και εργοδοτών. Είναι ένα μικρό μέρος της υπεραξίας που κλέβουν από την εργατική τάξη της χώρας.

Αυτοί να αναλάβουν την πλήρη χρηματοδότηση των δημόσιων νοσοκομείων. Τα νοσήλια δεν μπορούν να λειτουργούν σαν πηγή εσόδων.

Η εργατική τάξη, η βασική παραγωγική δύναμη, πρέπει να διεκδικεί αποφασιστικά και σε συντονισμό με τους συμμάχους της, κατάργηση κάθε μορφής επιβάρυνση για υπηρεσίες Υγείας.

Ασφαλώς υπηρεσίες κοστολόγησης των διαφόρων ιατρικών πράξεων και διαγνωστικών εξετάσεων δε λειτουργούν στο ΕΣΥ.

Κρύβεται όμως και πάλι η προσπάθεια μεταφοράς των βαρών στις πλάτες των εργαζομένων. Αντί να καλυφθεί η διαφορά κοστολόγησης - χρέωσης από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία και απευθείας τους εργαζόμενους. Κρύβεται η πολιτική της κυβέρνησης που θέλει το νοσοκομείο επιχείρηση και μεγάλη οικονομική μονάδα. Που θέλει τους ασθενείς πελάτες. Το «δημόσιο» νοσοκομείο, ανταγωνιστικό του ιδιωτικού.

Επιδιώκεται, τα ασφαλιστικά ταμεία να «πουλάνε διάφορα πακέτα» και ό,τι δε χωράει μέσα σ' αυτά, να συμπληρώνονται είτε από τα πακέτα της επικουρικής, είτε της ιδιωτικής ασφάλισης.

Η επιχειρηματολογία πως το «ΙΚΑ θεωρεί ότι υπερφορτώνεται η νοσηλεία των ασθενών, είτε με πολυήμερη παραμονή, είτε με φάρμακα και αριθμό εξετάσεων ανεξέλεγκτο», ανοίγει το δρόμο στον περιορισμό των υγειονομικών παροχών, στη συμμετοχή των εργαζομένων στο νοσήλιο, στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών.

Ο Κ. Σουλιώτης, στο αφιέρωμα του ΟΤ, θεωρώντας δεδομένη την κρατική υποχρηματοδότηση, προτείνει: «Από την άλλη, δεδομένης της συνεχούς προσπάθειας για αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας, θεωρώ ότι απαιτείται η διεύρυνση της χρηματοδοτικής βάσης. Θα έλεγα ότι η ιδιωτική ασφαλιστική θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή, αφού όμως πρώτα στραφεί σε μια πολιτική ελκυστικών συμβολαίων και απευθείας συμφωνιών με τα δημόσια νοσοκομεία, στα οποία μάλιστα το προκαθορισμένο νοσήλιο είναι ήδη πολύ χαμηλό και εξαιρετικά ανταγωνιστικό με το αντίστοιχο των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων». «Γενικότερα, πιστεύω ότι πρέπει να εισαχθούν επιχειρηματικές λογικές και τακτικές στα δημόσια νοσοκομεία...», «της αυτονομίας στη διοίκηση και τη διαχείριση, της ευελιξίας στη λήψη αποφάσεων και της συγκρότησης μιας πολιτικής συμβολαίων και συμβάσεων με τον ιδιωτικό τομέα, τις επαγγελματικές ενώσεις, την Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ) και άλλους φορείς, με στόχο τη διεύρυνση τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική της χρηματοδοτικής βάσης».

Ολες αυτές οι προτάσεις και απόψεις καταλήγουν σε μέτρα που που έτσι κι αλλιώς, σε μεγάλο βαθμό έχουν θεσμοθετηθεί από την κυβέρνηση, είτε μέσα από πρόσφατους νόμους του υπουργείου Υγείας, είτε μέσα και από τον τελευταίο αντιδραστικό νόμο για την κοινωνική ασφάλιση.

Μέτρα που δεν έχουν τέλος, αφού η κυβέρνηση πρόκειται να συνεχίσει το αντιλαϊκό της έργο με νομοσχέδιο στα συρτάρια του υπουργείου Υγείας, που αφορά τον ΟΔΙΠΥ και θα αγοράζει υγειονομικές υπηρεσίες και από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Αξίζει βέβαια να επισημάνουμε από την πλευρά μας, πως χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και η προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί και η ΤΑ στην αγορά των υπηρεσιών υγείας. Από τα υποβαθμισμένα ιατρεία ορισμένων δήμων να περάσουμε τώρα σε μια άλλη ποιότητα της εμπορευματοποίησης των υγειονομικών αναγκών του λαού, με μοχλό υλοποίησης και την ΤΑ.

Η μέγκενη σφίγγει απειλητικά γύρω από το δημόσιο χαρακτήρα των νοσοκομείων.

Η πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου Ανάπτυξης, που κοινοποιήθηκε στα δημόσια νοσοκομεία, τα υποχρεώνει να εξοφλούν τους προμηθευτές σε 60 ημέρες (αλλιώς θα καθίστανται υπερήμερα) και μάλιστα με δάνεια από τις τράπεζες. Είναι προσπάθεια που επιδιώκει να επιταχύνει τα οικονομικά αδιέξοδα των νοσοκομείων, να επιταχυνθούν οι αντιδραστικές αλλαγές στην Υγεία και ΚΑ. Να μετατραπούν τα δημόσια νοσοκομεία, σύμφωνα με τα κυβερνητικά «ευρωπαϊκά» πρότυπα, σε επιχειρήσεις.

Η χρηματοδότηση πρέπει να καλύπτεται πλήρως από τον κρατικό προϋπολογισμό και τους εργοδότες. Τα νοσήλια και κάθε μορφής οικονομική συναλλαγή πρέπει να καταργηθούν.

Οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, στον κλάδο Υγείας, άμεσα να καταργηθούν και σταδιακά και των αντίστοιχων στον κλάδο σύνταξης.

Στο έδαφος της συνύπαρξης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΔΑΦΟΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ Η ΥΓΕΙΑ ΩΣ ΑΓΑΘΟ, ΟΤΑΝ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ ΣΑΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ. Το ζητούμενο για το εργατικό - λαϊκό κίνημα δεν είναι ένα δημόσιο νοσοκομείο ανταγωνιστικό του ιδιωτικού, αλλά η ένταση της πάλης για αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Υγεία και η δημιουργία των πολιτικών προϋποθέσεων για να πραγματοποιηθεί αυτό.

Με την ψήφιση του αντιλαϊκού ασφαλιστικού νομοσχεδίου, η αναμέτρηση με το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του εκφραστές ανεβαίνει σε άλλα πλέον επίπεδα. Της διεκδίκησης βαθύτερων πολιτικών αλλαγών σε φιλολαϊκή κατεύθυνση και πορεία. Κόντρα στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό.

Η καταδίκη της αντιλαϊκής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, κάθε είδους «κεντροαριστερών» και «κεντροδεξιών» σχημάτων στις Δημοτικές - Νομαρχιακές εκλογές, είναι ένα σημαντικό βήμα, στην παραπάνω κατεύθυνση.