Από τις εκλογές της 9ης του Απρίλη δεν περιμένουμε να δρομολογηθούν δραματικές αλλαγές στη ζωή μας. Οι τύχες μας παίζονται στον ακήρυχτο πόλεμο της ταξικής πάλης και το καθημερινό καμίνι της επιβίωσης. Πολύ περισσότερο δεν τίθεται θέμα εξουσίας, αφού αυτή είναι εκ των προτέρων δεδομένη και βρίσκεται στα χέρια της αστικής τάξης και των μονοπωλίων. Αν κάτι έχει αξία, από την προεκλογική εμποροπανήγυρη που επέρχεται, είναι η αποκρυστάλλωση των αλλαγών στη συνείδηση, που έτσι κι αλλιώς δημιουργήθηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα μέσα στο κίνημα, χωρίς να είναι αυτό το μοναδικό ούτε το κύριο κριτήριο γι' αυτές τις αλλαγές. Από την άποψη αυτή η ψήφος των μικρών ΕΒΕ και των αυτοαπασχολούμενων, που αποτελούν σημαντικό κομμάτι του ελληνικού λαού, είναι ένας σταθμός στην κοινωνική τους πάλη, αν η διαδικασία των εκλογών διευκολύνει τον απεγκλωβισμό ατομικών συνειδήσεων από την κυρίαρχη πολιτική. Σε αυτή την κατεύθυνση στρατεύεται τούτο το κείμενο.

Η λέξη - κλειδί που κυριαρχεί στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας τα τελευταία χρόνια είναι ΟΝΕ. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Ούτε, επίσης, είναι τυχαίο ότι τα προεκλογικά επιχειρήματα των κομμάτων εστιάζουν όλο και περισσότερο στις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ είναι προ πολλού γεγονός και η πραγματικότητα αυτή επηρεάζει όλο και περισσότερο την οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας. Αξίζει τον κόπο να δούμε τι επιπτώσεις έχει αυτή η πραγματικότητα στην πορεία των εκατοντάδων χιλιάδων μικροεπιχειρήσεων της Ελλάδας.

Εχει σημασία να θυμίσουμε στους αναγνώστες την «αγορά 300 εκατομμυρίων καταναλωτών», που έταζαν οι αστικές κυβερνήσεις για τα ελληνικά προϊόντα μπροστά στην επικείμενη ένταξή μας στην ΕΟΚ. Μόνο που η κατοπινή πορεία συνοδεύτηκε με συρρίκνωση της ντόπιας παραγωγής και εισβολή των ξένων προϊόντων στην ελληνική αγορά. Χρήσιμο είναι, επίσης, να θυμηθούμε την «κοσμογονία του '92», ενόψει της συμφωνίας του Μάαστριχτ για την «Ευρωπαϊκή ενοποίηση». Η κατοπινή διάλυση του ΕΟΜΜΕΧ, η κατάργηση της 197ΑΝΕ/78 και τα «αντικειμενικά κριτήρια» δεν προβλήθηκαν από τα αστικά κόμματα με τον ίδιο ζήλο σαν φυσική συνέπεια αυτής ακριβώς της συμφωνίας.

Πίσω από τη θολή βιτρίνα ενός γενικόλογου «εκσυγχρονισμού» και τις φαμφάρες περί εξευρωπαϊσμού δεν κρύβεται μόνο το πείσμα και ο κυνισμός των υπάκουων γραφειοκρατών και η έκσταση αυτών που μόλις τώρα ανακάλυψαν ότι η Ελλάδα αποτελεί τμήμα της Ευρώπης. Κρύβεται πριν από όλα το αποκρουστικό πρόσωπο του ιμπεριαλισμού και η δουλικότητα της ντόπιας αστικής τάξης εξαρτημένης από τα γεννοφάσκια της. Κρύβεται, ακόμα, η επιθετικότητα των μεγάλων επιχειρήσεων και των μονοπωλίων που με τη λογική του μέγιστου και άμεσου κέρδους επιβάλλουν την αναδιανομή της ντόπιας αγοράς σε βάρος των μικροεπιχειρηματιών ανταγωνιστών τους. Η επιδρομή των πολυκαταστημάτων, η απελευθέρωση του ωραρίου, οι ανεξέλεγκτες εισαγωγές είναι αποτέλεσμα των επιταχυνόμενων διαδικασιών συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου που ακριβώς εξυπηρετεί η ΟΝΕ. Οι νέες ευκαιρίες, η «βαλκανική ενδοχώρα» που απλόχερα τάζουν οι αστοί πλιατσικολόγοι των συνειδήσεων θυμίζουν όλο και περισσότερο επανάληψη των παλιών ιδεολογημάτων και όλο και πιο δύσκολα μπορούν να γίνουν πιστευτές.

Η ΟΝΕ λοιπόν δεν μπορεί να είναι «εθνικός στόχος», αφού αντιστρατεύεται τα συμφέροντα των μικρών ΕΒΕ και των αυτοαπασχολούμενων και υπονομεύει το εισόδημα και τη θέση εργασίας τους. Φυσικά, δεν μπορεί να είναι και «μονόδρομος», αφού υπάρχει και το «αντίθετο ρεύμα» των αγώνων τους για επιβίωση.

Το να προσπαθεί να ανακαλύψει κάποιος διαφορές στην πολιτική ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είναι σαν να «ψάχνει ψύλλους στα άχυρα». Πέρα από το υπαρξιακό πρόβλημα της ΝΔ, που, δεσμευμένη στα ίδια ταξικά συμφέροντα με το ΠΑΣΟΚ, έχει χάσει σε σημαντικό βαθμό τη δυνατότητά της να προβάλει σαν εναλλακτική λύση, μικρή σημασία έχει το χρώμα που έχει μια φιλομονοπωλιακή πολιτική. Σε όλη την κοινοβουλευτική πρακτική των προηγούμενων χρόνων δεν καταγράφηκε ούτε ένα νομοσχέδιο που να υπήρξε ουσιαστική διαφοροποίηση της ΝΔ από την κυβέρνηση. Να θυμίσουμε ότι τα «αντικειμενικά κριτήρια» ήταν ανακάλυψη της ΝΔ που τελειοποίησε το ΠΑΣΟΚ.

Σκόπιμα και τα δυο κόμματα συγχέουν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σε μια πρακτική που ενισχύει τις τελευταίες στο όνομα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Και μπορεί οι μεσαίες επιχειρήσεις να είναι χρήσιμες για τα μονοπώλια στο ρόλο του δορυφόρου και εκεί να απευθύνονται τα ποικιλώνυμα ευρωπαϊκά προγράμματα, η συντριπτική, όμως, πλειοψηφία των ελληνικών ΜΜΕ υποχρεώνονται να επιβιώσουν σε ένα εχθρικό οικονομικό περιβάλλον, που σκιαγραφείται από την ασυδοσία της «ελεύθερης αγοράς» στο όνομά της «πίνουν νερό» και οι δυο. Ταυτόσημη είναι και η εχθρική τους στάση απέναντι στους συνεταιρισμούς, μοναδική σανίδα σωτηρίας για τις μικρές επιχειρήσεις, αφού η ΕΕ τους θεωρεί κομμουνιστικής έμπνευσης. Με συναίνεση και των δυο αναδείχτηκαν οι ηγεσίες των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων των ΕΒΕ, με στόχο τον έλεγχο και τον αποπροσανατολισμό του συνδικαλιστικού τους κινήματος.

Σε αυτή την καταθλιπτική ομοιομορφία θέσεων και πολιτικών μικρή σημασία έχουν, επίσης, οι πινελιές «ανθρώπινης» ή «εθνικής» ΟΝΕ που πλασάρουν ΣΥΝ και ΔΗΚΚΙ. Και οι δυο λειτουργούν σαν συμπλήρωμα διατροφής για την αφομοίωση των ίδιων αντιλαϊκών επιλογών. Η εκτόνωση των αντιδράσεων και ο ευνουχισμός των συνειδήσεων που επιδιώκουν τα κόμματα αυτά ολοκληρώνουν με επάρκεια το προφίλ του αστικού πολιτικού συστήματος.

Η πρακτική του «κοινωνικού αυτοματισμού», δηλαδή όλοι εναντίον όλων και η αστική τάξη στον αφρό, έχει πλούσια προϊστορία, όμως στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πρέπει να αναγνωριστεί η παραπέρα θεωρητική της επεξεργασία. Δείτε πώς προβλήθηκαν οι διαμαρτυρίες εμπόρων και φορτηγατζήδων, όταν οι αγρότες έκλειναν τους δρόμους, φορτηγατζήδων και αγροτών όταν οι ναυτεργάτες έκλειναν τα λιμάνια, οδηγών και «αγανακτισμένων» γονιών, όταν οι μαθητές αντιπάλευαν την εκπαιδευτική αντιμεταρρύθμιση. Δείτε πώς συκοφαντήθηκαν οι αγρότες ότι πλούτισαν από τις επιδοτήσεις πριν το βίαιο ξεκλήρισμά τους, οι ΕΒΕ σαν φοροκλέπτες πριν το σφίξιμο της θηλιάς των «αντικειμενικών κριτηρίων». Στον αντίποδα αυτής της πρακτικής, τα προηγούμενα χρόνια, εξελίχτηκε, από την πλευρά της κυβέρνησης, η παράλληλη πρακτική του «κοινωνικού διαλόγου». Δηλαδή ενός διαλόγου με προειλημμένες αποφάσεις όπου οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες εργαζόμενων, ΕΒΕ και αγροτών πλάι πλάι με τους εκπροσώπους των μονοπωλίων καλούνται να συναινέσουν στο σφαγιασμό των εργασιακών και κοινωνικών κατακτήσεων και να προσφέρουν έτσι το άλλοθι της «κοινωνικής ειρήνης» και του «τέλους» των αγωνιστικών διεκδικήσεων στους αστούς πολιτικούς.

Πέρα, όμως, από τις προσπάθειες της κυβέρνησης που επιστράτευσε ολόκληρη σειρά πληρωμένων δημοσιογράφων για το σκοπό αυτό, καθημερινά προβάλλει η ανάγκη για συντονισμό των αγώνων των λαϊκών στρωμάτων σε ένα ενιαίο και ορμητικό αντιμονοπωλιακό ποτάμι αντεπίθεσης. Το έδαφος για κοινή δράση υπάρχει και το διευρύνει η ίδια η πολιτική των αστικών κυβερνήσεων. Το δικαίωμα στη δημόσια παιδεία και υγεία, τις ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, την αξιοπρεπή σύνταξη, είναι από τα κοινά σημεία πάλης όλων των λαϊκών στρωμάτων.

Οι μικροί ΕΒΕ και οι αυτοαπασχολούμενοι πρέπει να συστρατευτούν με τη μικρομεσαία αγροτιά στο πλάι της εργατικής τάξης όχι μόνο γιατί τα προβλήματα είναι κοινά ούτε μόνο γιατί εργαζόμενοι και αγρότες αποτελούν την πελατεία τους, αλλά κύρια γιατί το μέλλον τους βρίσκεται δεμένο με την ιστορική προοπτική της εργατικής τάξης. Οι ατομικές τους ικανότητες και η ευελιξία τους, που τόσο εκθειάζονται από τους αστούς πολιτικούς, όταν οι τελευταίοι τους κανακεύουν, προσπαθώντας να υφαρπάσουν τη συνενοχή τους σε αντιλαϊκές επιλογές, μπορούν να ανθίσουν καλύτερα σε ένα περιβάλλον που θα έχει στο κέντρο της προσοχής του τον ίδιο τον άνθρωπο και τις ικανότητές του και όχι την επιβολή του δίκαιου του ισχυρότερου από το μεγάλο κεφάλαιο και τα μονοπώλια. Η «ελεύθερη αγορά» της ΟΝΕ το μόνο που μπορεί να τους υποσχεθεί είναι πιο σκληρή δουλιά για ένα μεροκάματο που κάθε μέρα όλο και περισσότερο συρρικνώνεται.

Αν οι εκλογές είναι ένας σταθμός στην ασταμάτητη πορεία του κινήματος τότε η ψήφος στο κόμμα της εργατικής τάξης, το ΚΚΕ, είναι η ψήφος με τη μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα. Και αυτό όχι μόνο γιατί το ΚΚΕ είναι ο πιο αδιάλλακτος υπερασπιστής των σημερινών συμφερόντων των ΕΒΕ, αλλά κύρια γιατί με την πολιτική του Αντιμονοπωλιακού Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου, που προτείνει, ανοίγει το δρόμο για μια διαφορετική πορεία της χώρας. Μια πορεία μακριά από τη μίζερη πραγματικότητα της «νέας τάξης» και της ΟΝΕ, με αιχμή του δόρατος ένα δυνατό λαϊκό κίνημα ικανό να απαλλάξει τη ζωή μας από το ζυγό των μονοπωλίων.

Ας γίνει, λοιπόν, η προεκλογική περίοδος ευκαιρία να φθάσουν οι θέσεις του ΚΚΕ σε κάθε μικρέμπορο σε κάθε βιοτέχνη σε κάθε αυτοκινητιστή, που αγωνιά για τα προβλήματα που συσσωρεύονται γύρω του και τον πνίγουν. Ας τον βοηθήσουμε να κάνει το πρώτο βήμα, για να απαλλαχτεί από κάθε λογής αυταπάτες για ατομική καταξίωση, που από την κοινωνική του θέση κουβαλάει, που όμως κάθε μέρα όλο και περισσότερο ξεφτίζουν.

Ας μην έχει η ψήφος των μικρών ΕΒΕ και των αυτοαπασχολούμενων την τύχη των αποταμιεύσεων του ανυποψίαστου βιοτέχνη που επενδύθηκαν στο Χρηματιστήριο, προσφέροντας τζάμπα χρήμα στις μεγάλες επιχειρήσεις για να συγκεντρώσουν τελικά κεφάλαιο αρκετό για να τον κλείσουν, υποθηκεύοντας έτσι το ίδιο του το μέλλον. Ας αποτελέσει αυτή η ψήφος την κεφαλαιοποίηση των κερδών του στο επίπεδο της συνείδησης που αποκτήθηκαν το προηγούμενο διάστημα στην πάλη του για την επιβίωση.