Αρχές της δεκαετίας του '70 ακούγαμε την εκπληκτική φωνή της Μαρίας Δημητριάδη να τραγουδά «Το καφενείον η Ελλάς» σε μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου. Από τότε στον τόπο μας άλλαξαν πολλά. Τα οράματα της μεταπολίτευσης εκμεταλλεύτηκαν ορισμένοι επιτήδειοι προς ίδιον όφελος (αναρρίχηση στην εξουσία), απόντες στην πλειοψηφία τους από τους αντιδικτατορικούς αγώνες ή με περάσματα ασφαλή. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Η υπόθεση είναι ότι καφενεία δεν υπάρχουν πλέον, αφού ο εκσυγχρονισμός της αρπαχτής (και της προόδου) τα αναβάθμισε σε καφετέριες και μετέτρεψε τους παραδοσιακούς καφετζήδες σε επιχειρηματίες.

Η Ελλάς, πλέον, δεν είναι καφενείο, αλλά, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καφετέρια προσφέρουσα τα πάντα εις τους πελάτες της, υπό την υψηλή καθοδήγηση των προμηθευτών της. Και επειδή, για άλλη μια φορά, ο λόγος περί «προγραμμάτων», όπου o πελάτης μπορεί να αντικατασταθεί από τη λέξη - σύμβολο του πράσινου «σοσιαλισμού» -εργολάβος- και όπου προμηθευτής από τη λέξη Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε ρόλο μεσάζοντα, οι καρεκλοκένταυροι της εξουσίας, που και μόνο η σκέψη της αποχώρησής της από αυτήν τους δημιουργεί όχι απλά στερητικά σύνδρομα, αλλά ολική κατάρρευση του ψυχονευρωτικού τους συστήματος. Πολλών ειδών «πακέτα» υπάρχουν και ξεκοκαλίζονται και ήδη πολλά από αυτά έχουν εξαϋλωθεί. Με αξιοκρατικά πάντα κριτήρια. Δηλαδή κλαδικάριοι -εργολάβοι, καναλάρχες-εργολάβοι κι όλο το κακό συναπάντημα. Ακολουθούν τα περιβαλλοντικά γραφεία που έχουν ξεφυτρώσει σαν μανιτάρια και εκδίδουν (τα περισσότερα από αυτά) πιστοποιητικά, όχι κοινωνικών φρονημάτων, αλλά για το καλώς έχειν των έργων (κάποιοι αξιωματούχοι με χιούμορ τα ονομάζουν και μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων). Κι ας μην ξεχάσουμε για λόγους δεοντολογίας και μια ομάδα πανεπιστημιακών (που ολοένα διευρύνεται) και που οι τίτλοι τους πολύ συχνά δίνουν άλλοθι σε τερατογενέσεις ή ανοίγουν πόρτες (της εξουσίας) δίκην μπουκαδόρου. Ενα από τα αγαπημένα φιλέτα των «πελατών» είναι το περιβάλλον. Προγράμματα που μένουν στα χαρτιά, γιατί κανείς δεν τα ελέγχει και κυρίως κανείς δεν ενδιαφέρεται και δράσεις ανύπαρκτες. Σίγουρες δουλιές και εισόδημα μεγάλο, όπως έλεγε κάποτε μια παλιά ραδιοφωνική διαφήμιση. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον, αν μαθαίναμε κάποτε για τις κρατικές δαπάνες, που διοχετεύτηκαν σε τέτοιου είδους «μελέτες», ποιοι ήταν οι αποδέκτες τους και κυρίως την αποτελεσματικότητά τους. Αποτρεπτική καταστροφικών έργων ή συνένοχη για το επικρατούν περιβαλλοντικό Βατερλό στο Ελλαδιστάν. Από εμπειρικά στοιχεία που έχουμε, επιμένουμε στο μέγιστο ενδιαφέρον της υπόθεσης. Και επ' αυτού ουδεμία αντίρρηση.

Στο τέλος Σεπτέμβρη, εν μέσω της επιβληθείσης τρομολαγνείας των ΜΜΕ, η οποία εκπορευόταν από διάφορα κέντρα εντός και εκτός Ελλάδας και η οποία για πρώτη φορά νομιμοποίησε την παρουσία και τη δράση ξένων πρακτόρων στη χώρα μας (όχι πως σε παλιότερες εποχές δεν υπήρχαν, αλλά κρατούσαν, τουλάχιστον, από τη μεταπολίτευση και μετά, τα προσχήματα), έληξε η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για προγράμματα διάρκειας δύο ως τεσσάρων ετών για έργα που στοχεύουν(;) στην προστασία του περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, τα έργα αυτά αφορούν την προστασία ειδών σπάνιων και περιοχών που τα φιλοξενούν και έχουν χαρακτηριστεί προστατευόμενες ή μεγάλης σημασίας. Θα χρηματοδοτηθούν από την Κοινότητα έως και 75% και το ελάχιστο κόστος τους πρέπει να είναι 500.000 ευρώ. Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται σε όλους(!!) τους φορείς. Από φυσικά και νομικά πρόσωπα μέχρι ΜΚΟ. Κριτήριο -όπως υποστηρίζεται- η γνώση του αντικειμένου, η εμπειρία και η τεχνική ικανότητα. Οι επιλέξιμες ενέργειες για τα έργα αυτά, όπως διαβάσαμε είναι: Η αποκατάσταση/ επαναδημιουργία περιοχών, με στόχο τη διατήρηση ενός ενδιαιτήματος ή κάποιου σημαντικού είδους (ζώα, πτηνά, φυτά). Η επανεισαγωγή ειδών (ζώα, πτηνά, φυτά). Εργασίες με ΜΜΕ. Η οργάνωση γεγονότων για τοπικές κοινωνίες ή για επισκέπτες. Συναντήσεις εργασίας, σεμινάρια, συσκέψεις. Η παραγωγή φυλλαδίων, ταινιών,χαρτών. Τεχνικές δημοσιεύσεις για τα έργα. Και, τέλος, η πρόσβαση επισκεπτών.

Τι να πρωτοπεί κανείς για όλα τούτα. Ας ξεκινήσουμε με τα αυτονόητα, που, όπως φαίνεται, έπαψαν να είναι αυτονόητα πλέον. Είναι το περιβάλλον δημόσιο αγαθό; Ακόμα και οι Ανδρουλοκουνελάκηδες με δυσκολία μπορούν να ισχυριστούν το αντίθετο (αν κι από αυτούς τίποτα δεν είναι σίγουρο). Αν δεχτούμε ότι είναι, ποιος άλλος από το κράτος και την Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να το διαφυλάξει και να το προστατεύσει (θεωρητικά πάντα) από τις πολλαπλές απειλές; Η ΕΕ με την ευρύτητα πνεύματος που τη διακρίνει μάς φέρνει μουσαφιρέους. Ιδιώτες (διάβαζε εργολάβοι με περιβαλλοντικές ευαισθησίες, είδος προστατευόμενο, αλλά διόλου σπάνιο) και ΜΚΟ, φερέφωνα της εκάστοτε κυβέρνησης, που είναι πιο ευλύγιστες (εξ ου και οι παντοειδείς γονυκλισίες τους προς την εξουσία) από την υποτιθέμενη δύσκαμπτη κρατική γραφειοκρατία (η οποία είναι πολύ ευκίνητη αν πρόκειται να ξυλοκοπήσει συνταξιούχους ή ανήλικους μαθητές). Οσο για την προαπαιτούμενη γνώση και εμπειρία την έχουμε βιώσει στο πετσί μας, με πρόσφατο παράδειγμα τα έργα στον Κηφισό. Αν πραγματικά ήθελαν δράσεις για το περιβάλλον, άλλα θα ήταν τα κριτήρια, οι ιεραρχήσεις και οι επιλογές τους. Τα ολυμπιακά έργα, η σταδιακή απαξίωση του αγροτικού τομέα, η εξαφάνιση του πρασίνου και των ελεύθερων χώρων από τις πόλεις, τα μεταλλαγμένα και τόσα άλλα, μόνο ευαισθησίες δε δείχνουν. Στο μπεζαχτά είναι ο νους (και το φρόνημά) τους.