Το νέο φρούτο που κυκλοφορεί ευρύτατα στην αγορά εργασίας σε ορισμένους νομούς της Β. Ελλάδας τον τελευταίο καιρό, ονομάζεται «Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης». Παρά τον βαρύγδουπο και νεοφανή τίτλο, πρόκειται στην ουσία για κάποιες παρεμβάσεις για προώθηση της μερικής απασχόλησης και άλλων ευέλικτων μορφών εργασίας σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες περιλαμβάνονται στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του Γ΄ ΚΠΣ.

Το θεσμικό πλαίσιο για την εφαρμογή των προγραμμάτων αυτών στην Ελλάδα δημιουργήθηκε με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στις 19/6/2000. Η εφαρμογή τους όμως ξεκίνησε με τη γνωστή στην Ελλάδα καθυστέρηση.

Παρ' όλο που η απόφαση προσδιορίζει ότι σκοπός των παρεμβάσεων αυτών είναι «η τοπική ανάπτυξη μέσω της βελτίωσης και αύξησης της απασχολησιμότητας, σε γεωγραφικές περιοχές ή οικονομικούς κλάδους με ιδιαίτερα κοινωνικά - οικονομικά προβλήματα, καθώς και για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες σε τοπική κλίμακα...», ο πραγματικός σκοπός των προγραμμάτων αυτών είναι η προώθηση μόνο της μερικής απασχόλησης και άλλων ευέλικτων μορφών εργασίας, όπως τηλεργασία, φασόν κλπ. Αυτό αποτελεί και την ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στις ΤΠΑ και τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης. Με τα ΤΣΑ επιδοτούνταν πλήρης απασχόληση, έστω και για ορισμένο μόνο διάστημα. Με τις ΤΠΑ η πλήρης απασχόληση εξοστρακίζεται τελείως και δίνονται μόνο μερικά ψιχία για μερική απασχόληση κι αυτά μόνο για λίγο διάστημα.

Κάθε πρόγραμμα απασχόλησης με βάση τις διατάξεις των ΤΠΑ, περιλαμβάνει 3 βασικές δράσεις:

1. Συμβουλευτική, που αφορά στις ενέργειες πληροφόρησης των ανέργων με στόχο «την πρόσβαση στην αγορά εργασίας» και την επίτευξη της «εργασιακής και κοινωνικής ενσωμάτωσης». Η δράση αυτή περιλαμβάνει δικτύωση ατόμων ή ομάδων ή και «ηλεκτρονική διασύνδεση».

2. Προώθηση της απασχόλησης. Δράση που υλοποιείται υποχρεωτικά από τον ΟΑΕΔ, και αφορά σε επιδότηση της μερικής απασχόλησης που καθορίζει το πρόγραμμα, επιδότηση της αυτοαπασχόλησης (STAGE) και επιδότηση υποαπασχολούμενων για απόκτηση εμπειρίας για πλήρη απασχόληση, καθώς και επιδότηση νέων θέσεων μερικής απασχόλησης.

3. Επικουρική δράση για την κατάρτιση, προκατάρτιση και παροχή συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών για «εμψύχωση των ατόμων».

Υπεύθυνοι φορείς για την εξαγγελία των «Πρωτοβουλιών» αυτών είναι οι Περιφέρειες και για την υποβολή πρότασης και υλοποίησης των παρεμβάσεων δημιουργείται Ομάδα Συνεργαζόμενων Φορέων (ΟΣΦ), που συστήνεται με Κοινοπρακτικό Σύμφωνο, με πρωτοβουλία ενός ΟΤΑ της περιοχής. Στην ΟΣΦ μπορούν να συμμετέχουν φορείς του δημόσιου τομέα, της ΤΑ, του ιδιωτικού τομέα, ο ΟΑΕΔ, μη κυβερνητικές οργανώσεις, Επιμελητήρια ή επαγγελματικές οργανώσεις, κοινωνικοί φορείς όπως ΚΕΚ, ΚΕΣΥΥ.

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εξήγγειλε ήδη τα προγράμματα αυτά για τα οποία προβλέπεται να διατεθούν ελάχιστα χρήματα, έτσι που μηδενική είναι η συμβολή τους στη βελτίωση της απασχόλησης στην περιοχή που εφαρμόζονται. Για παράδειγμα στο Νομό Ημαθίας προβλέπεται να επενδυθούν 35 εκατομμύρια δρχ. για την εφαρμογή των Τοπικών Πρωτοβουλιών Απασχόλησης. Εξάλλου και αυτή η πενιχρή αμοιβή για μερική απασχόληση δε θα καταβάλλεται στους δικαιούχους αμέσως ή έστω κάθε μήνα. Η διαδικασία πληρωμής των δικαιούχων σημαίνει στην ουσία ότι μπορεί να πάρουν τα χρήματά τους 6 ή 8 μήνες ή και χρόνο ακόμα μετά το τέλος του προγράμματος! Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς, χωρίς μεγάλη προσπάθεια, ότι μικρή είναι η πρακτική σημασία αυτών των νέων προγραμμάτων, στη βελτίωση της κατάστασης της ανεργίας.

Ο πραγματικός σκοπός τους είναι, πέρα από τα όποια επικοινωνιακά οφέλη και τη ρουσφετολογική «τακτοποίηση» κάποιων τοπικών οπαδών της κυβέρνησης με παροχή ημιαπασχόλησης για ορισμένη περίοδο, η βαθμιαία επιβολή της μερικής απασχόλησης και των ευέλικτων μορφών εργασίας. Πρόκειται για μέσο εφαρμογής της φιλοσοφίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο θέμα της απασχόλησης και εργασιακών σχέσεων, που αποσκοπεί στο να υποβάλει τους εργαζόμενους στον εθισμό ανοχής και αδιαμαρτύρητης αποδοχής των νέων σχέσεων της απασχολησιμότητας που προωθούνται από την Ευρώπη των μονοπωλίων.

Αποσκοπεί ακόμα στο να επιβάλει στους εργαζόμενους την ιδέα να μην απαιτούν να πληρωθούν άμεσα για την εργασία τους. Να επιτρέπουν δηλαδή στους εργοδότες τους απεριόριστη προθεσμία καταβολής των δεδουλευμένων τους! Αυτό που απαιτεί ιδιαίτερη έμφαση είναι το γεγονός ότι τα επικίνδυνα και αποπροσανατολιστικά αυτά προγράμματα προβάλλονται σαν λύσεις του σοβαρού προβλήματος της ανεργίας, ενώ στην ουσία πρόκειται για πολιορκητικούς κριούς για την κατεδάφιση της σταθερής και μόνιμης απασχόλησης και την αντικατάστασή της με προγράμματα δημιουργίας συνθηκών απασχολησιμότητας.

Στράτος ΜΑΥΡΑΝΤΩΝΗΣ