Κυριακή 6 Ιούλη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Τοπία του Αρη

«Χάρτης» του Αρη, όπως τον είχαν σχεδιάσει οι πρώτοι αστρονόμοι που έστρεψαν τα πρωτόγονα τηλεσκόπιά τους προς τον κόκκινο πλανήτη. Τα κανάλια που σχεδίασαν στο χάρτη υπήρχαν μόνο στη φαντασία τους
«Χάρτης» του Αρη, όπως τον είχαν σχεδιάσει οι πρώτοι αστρονόμοι που έστρεψαν τα πρωτόγονα τηλεσκόπιά τους προς τον κόκκινο πλανήτη. Τα κανάλια που σχεδίασαν στο χάρτη υπήρχαν μόνο στη φαντασία τους
Στον επιστημονικό χώρο, αλλά και στην επιστημονική φαντασία, ο Αρης περιγράφεται συχνά σαν μια εκδοχή των πιο ακραίων πλευρών του γήινου περιβάλλοντος: μικρότερος, πιο κρύος και λιγότερο υγρός, αλλά σμιλεμένος βασικά από τις ίδιες φυσικές διεργασίες. Ακόμα και μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, πολλοί πίστευαν ότι στον πλανήτη υπήρχε νερό σε υγρή μορφή, ακόμα και φυτά. Η ομοιότητα με τη Γη κατέρρευσε, όταν τα πρώτα διαστημόπλοια στα τέλη της δεκαετίας του 1960 αποκάλυψαν έναν έρημο κόσμο, γεμάτο κρατήρες, που πιο πολύ έμοιαζε με τη Σελήνη. Δεν άργησε όμως να επανακάμψει, όταν ανακαλύφθηκαν πανύψηλα βουνά, βαθιά φαράγγια και σύνθετα σχέδια από ατμοσφαιρικές διεργασίες. Πολλοί ερευνητές έβρισκαν αναλογίες ανάμεσα στις ισημερινές περιοχές του Αρη και περιοχές της Γης, όπως τα νοτιοδυτικά της Βόρειας Αμερικής. ΄Η ανάμεσα στις πολικές περιοχές του Αρη και τις Ξηρές Κοιλάδες της Ανταρκτικής, μια παγωμένη έρημο σε ένα τοπίο ατέλειωτου πάγου.

Αλλά ένα πράγμα που έμαθαν οι ερευνητές από την πρόσφατη εξερεύνηση του Αρη, είναι ότι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στις αναλογίες και τις συγκρίσεις τους. Τα τελευταία 5 χρόνια δύο αμερικανικά διαστημόπλοια συνέλεξαν περισσότερες πληροφορίες για τον κόκκινο πλανήτη απ' ό,τι όλες οι προηγούμενες αποστολές μαζί. Ο Αρης αποδείχτηκε ότι είναι πολύ πιο διαφορετικός και σύνθετος απ' ό,τι θεωρούνταν ως τότε. Για παράδειγμα σ' αυτόν κυριαρχεί η αιολική δραστηριότητα, ενώ στη Γη η δράση του υγρού νερού.

Ενας αστροναύτης θα χρειαζόταν μόνο 5 λεπτά για να διασχίσει το τοπίο της εικόνας, στη βόρεια πλευρά του κρατήρα του Νεύτωνα. Στις ανοιχτόχρωμες περιοχές θα άφηνε τις πατημασιές του πάνω στην πάχνη, ενώ κάθε λίγο θα έπρεπε να σκαρφαλώνει σε θίνες άμμου και να πηδάει πάνω από μικρές χαράδρες. Αυτά τα χαρακτηριστικά του τοπίου του Αρη συνεχίζουν να αλλάζουν ακόμη και σήμερα
Ενας αστροναύτης θα χρειαζόταν μόνο 5 λεπτά για να διασχίσει το τοπίο της εικόνας, στη βόρεια πλευρά του κρατήρα του Νεύτωνα. Στις ανοιχτόχρωμες περιοχές θα άφηνε τις πατημασιές του πάνω στην πάχνη, ενώ κάθε λίγο θα έπρεπε να σκαρφαλώνει σε θίνες άμμου και να πηδάει πάνω από μικρές χαράδρες. Αυτά τα χαρακτηριστικά του τοπίου του Αρη συνεχίζουν να αλλάζουν ακόμη και σήμερα
Πολλά από τα ερωτήματα, ιδιαίτερα για την πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον Αρη στο μακρινό παρελθόν, ίσως απαντηθούν από τα 4 μη επανδρωμένα διαστημόπλοια που κατευθύνονται αυτή τη στιγμή στον κόκκινο πλανήτη. Τρία απ' αυτά (ένα της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας και δύο των ΗΠΑ) διαθέτουν και ακάτους που θα προσεδαφιστούν στον Αρη και θα αναλύσουν το έδαφός του, ενώ το τέταρτο (ιαπωνικό) θα περιοριστεί να συλλέξει πληροφορίες από τροχιά.


Το κάπως σουρεαλιστικό στρωματώδες έδαφος μοιάζει πολύ με τοπογραφικό χάρτη. Πρόκειται για τμήμα του συστήματος φαραγγιών Βάλες Μαρινέρις. Οι επιστήμονες έχουν διακρίνει 100 διαφορετικά στρώματα, πάχους 10 μέτρων το καθένα. Πιθανώς είναι ιζηματογενή και εναποτέθηκαν πριν το νερό διαβρώσει την περιοχή. Ισως, όμως, να είναι στρώματα σκόνης που δημιουργούνται από επαναλαμβανόμενα ατμοσφαιρικά φαινόμενα
Το κάπως σουρεαλιστικό στρωματώδες έδαφος μοιάζει πολύ με τοπογραφικό χάρτη. Πρόκειται για τμήμα του συστήματος φαραγγιών Βάλες Μαρινέρις. Οι επιστήμονες έχουν διακρίνει 100 διαφορετικά στρώματα, πάχους 10 μέτρων το καθένα. Πιθανώς είναι ιζηματογενή και εναποτέθηκαν πριν το νερό διαβρώσει την περιοχή. Ισως, όμως, να είναι στρώματα σκόνης που δημιουργούνται από επαναλαμβανόμενα ατμοσφαιρικά φαινόμενα

«Στα πράσα» πιάστηκε από το διαστημόπλοιο «Μαρς Γκλόμπαλ Σερβέιορ» ο ανεμοστρόβιλος αυτός στο Βάλες Μαρινέρις. Ανεμοστρόβιλοι σαν αυτόν θεωρείται ότι δημιουργούνται από την άνοδο του θερμού αέρα. Στη διαδρομή τους αφήνουν μια σκούρα γραμμή, καθώς καθαρίζουν την ανοιχτόχρωμη σκόνη, αποκαλύπτοντας το πιο σκούρο χώμα που βρίσκεται από κάτω. Πρόκειται για ένα μόνο από τους παράγοντες ανασχηματισμού της επιφάνειας του Αρη
«Στα πράσα» πιάστηκε από το διαστημόπλοιο «Μαρς Γκλόμπαλ Σερβέιορ» ο ανεμοστρόβιλος αυτός στο Βάλες Μαρινέρις. Ανεμοστρόβιλοι σαν αυτόν θεωρείται ότι δημιουργούνται από την άνοδο του θερμού αέρα. Στη διαδρομή τους αφήνουν μια σκούρα γραμμή, καθώς καθαρίζουν την ανοιχτόχρωμη σκόνη, αποκαλύπτοντας το πιο σκούρο χώμα που βρίσκεται από κάτω. Πρόκειται για ένα μόνο από τους παράγοντες ανασχηματισμού της επιφάνειας του Αρη

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Νέα ματιά στα ορυκτά με βάση τον τρόπο σχηματισμού τους (2022-09-10 00:00:00.0)
Ερημος Ατακάμα (2014-10-26 00:00:00.0)
Ορόσημα της εξερεύνησης του Διαστήματος (2011-04-07 00:00:00.0)
Πώς θα ήταν αν πηγαίναμε στον Αρη (2011-02-20 00:00:00.0)
Στην αγκαλιά του αστεροειδή Ερωτα (2001-02-25 00:00:00.0)
Η δίδυμη αλλά τόσο διαφορετική αδελφή της Γης (2000-07-09 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ