Ο Θανάσης Γεράνιος, καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Γραμματείας της ΕΕΔΥΕ μιλάει στο «Ρ», με αφορμή τη συμπλήρωση 58 χρόνων από τον πυρηνικό βομβαρδισμό της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.

Ακολουθεί η συζήτηση που είχαμε μαζί του:

- Συμπληρώνονται φέτος 58 χρόνια από το μεγάλο έγκλημα που έλαβε χώρα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Η μαύρη αυτή επέτειος πώς συναντάει τον πλανήτη μας;

- «Από επιστημονικά στοιχεία, είναι πλέον αναμφισβήτητο ότι η τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ, στηριγμένη στο άλλοθι του τερματισμού του πολέμου, βρήκε την ευκαιρία με τη ρίψη των δύο πυρηνικών βομβών, να πραγματοποιήσει δυο πυρηνικές δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες σε δυο κατοικημένες πόλεις. Γι' αυτό, η βόμβα στη Χιροσίμα ήταν βόμβα ουρανίου και η βόμβα στο Ναγκασάκι πλουτωνίου, ώστε να διαπιστώσουν ποια είναι αποτελεσματικότερη.

Από πολιτικά στοιχεία, είναι φανερό ότι αρκούσε η τρομερή καταστροφή της Χιροσίμα, για να συνθηκολογήσουν οι Ιάπωνες. Δε χρειαζόταν και δεύτερη πυρηνική καταστροφή, μέσα σε τρεις μέρες μάλιστα.

Παρά το γεγονός του αποδεδειγμένου εγκλήματος των συνεχών επιπτώσεων στις κοινωνίες των δυο πόλεων ακόμη και σήμερα ύστερα από μισό και πλέον αιώνα, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας και άλλων πυρηνικών χωρών, αντί να καταργήσουν το πυρηνικό οπλοστάσιό τους, το αναβαθμίζουν. Ταυτόχρονα απαιτούν από τις «ανυπάκουες» χώρες να σταματήσουν κάθε προσπάθεια πυρηνικού εξοπλισμού, κατηγορώντας τες γι' αυτό, και στο εκφυλισμένο πια νόημα της ειρήνης και με άλλοθι την παγκόσμια ασφάλεια, τους επιτίθενται και τις ελέγχουν.

Η 58η επέτειος βρίσκει την ανθρωπότητα κάτω από την προσπάθεια μιας γιγαντιαίας χειραγώγησής της από τις ΗΠΑ με όποιους κινδύνους αυτό συνεπάγεται. Π.χ., ασφάλειας, κατάργησης θεσμών, καταπίεσης, περιφρόνησης αξιών, οικονομικής εκμετάλλευσης».

- Τα χτυπήματα αυτά, σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι τι επιπτώσεις είχαν πάνω στους ανθρώπους από τότε μέχρι σήμερα;

- «Οι επιπτώσεις από τις δυο πυρηνικές δοκιμές της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι ήσαν άμεσες και έμμεσες. Ο αριθμός των θανατηφόρων θυμάτων τις πρώτες ημέρες έφθασαν τις 200.000 και άλλοι τόσοι πέθαναν σε βάθος χρόνου από τις μακροπρόθεσμες και πολλές φορές αόρατες ραδιενεργείς μολύνσεις. Αυτές κληροδοτήθηκαν και στις επόμενες γενιές. Το γεγονός ότι η ραδιενέργεια σε μικρότερες από θανατηφόρες δόσεις δρα σε μεγάλο βάθος χρόνου, δίνει την αφορμή να υποτιμούνται αυτοί οι κίνδυνοι».

- Από τότε, πολλών ειδών πυρηνικά όπλα έχουν αποθηκευτεί στα οπλοστάσια των πυρηνικών δυνάμεων. Η μη χρήση τους πόσο μπορεί να μας εφησυχάσει;

- «Οταν κάποιο κράτος κατέχει πυρηνικά όπλα, ακόμη και χωρίς τη χρήση τους, αποτελεί απειλή για την ανθρωπότητα. Παρ' όλες τις συμφωνίες αφοπλισμού που έχουν γίνει στο παρελθόν, ποσοτικά μόνον έχουν σήμερα ελαττωθεί τα πυρηνικά όπλα, ενώ ποιοτικά αναβαθμίζονται. Οι διάφορες συνθήκες που πρότειναν οι ΗΠΑ έγιναν για όπλα που ήσαν ήδη ξεπερασμένα και δεν πρόσθεταν τίποτα στο επιθετικό τους οπλοστάσιο. Το άφθονο πλουτώνιο που περιέχουν οι πυρηνικές κεφαλές προκαλεί τη χρήση του σε μινι-πυρηνικά, όπως λέγονται όπλα. Σήμερα, τέτοια όπλα μεταφέρονται συνεχώς κυρίως μέσω πλοίων επιφάνειας και υποβρυχίων. Ναυάγια που έχουν συμβεί στο παρελθόν και που μπορούν να επαναληφθούν και στο μέλλον, έχουν μολύνει θάλασσες με ραδιενεργά και τοξικά υλικά που ζουν και ακτινοβολούν πάνω από 100.000 χρόνια».

- Σήμερα προβάλλονται ορισμένα νέα εργαλεία τρόμου, τα λεγόμενα «μικρά» πυρηνικά όπλα. Πώς θα μπορούσαμε να τα περιγράψουμε αυτά, τα χαρακτηριστικά τους, τις ιδιότητές τους και τις επιπτώσεις από μια ενδεχόμενη χρήση τους. Αυτού του είδους τα όπλα τι θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν στο πεδίο των διεθνών σχέσεων;

- «Πρώτ' απ' όλα, ο όρος "μικρά" είναι παραπλανητικός, γιατί δίνει την εντύπωση πολύ χαμηλής ισχύος πυρηνικού όπλου. Ομως, ενώ σε σύγκριση με τις πυρηνικές κεφαλές των μεγατόνων, που η έκρηξη μιας και μόνο μπορεί ν' αφανίσει ολόκληρη την Αθήνα, είναι πράγματι μικρά, σε σύγκριση όμως με αυτά που γνωρίζουμε και που χρησιμοποιήθηκαν στις πρόσφατες επιθέσεις των Αμερικανών και συμμάχων εναντίον αμάχων του Ιράκ, ισχύος ενός τόνου, τα "μικρά" είναι δέκα έως και χίλιες φορές ισχυρότερα. Δηλαδή, κάθε άλλο παρά μικρά.

Ο στρατιωτικός στόχος αυτού του όπλου που βασίζεται στο Β61, είναι η διάτρηση του εδάφους με τη βοήθεια του σκληρού απεμπλουτισμένου ουρανίου σε βάθος μέχρι 6 μέτρων και στη συνέχεια να εκραγεί ώστε να καταστρέψει υπόγεια σιλό ή καταφύγια. Μέσα σ' αυτά, υποθέτουν οι Αμερικανοί ότι φυλάσσονται όπλα μαζικής καταστροφής ή χρησιμοποιούνται για κρησφύγετα τρομοκρατικών οργανώσεων. Μάλιστα, οι Αμερικανοί έχουν αριθμήσει στις 10.000 τέτοιες ομάδες που είναι σπαρμένες σ' ολόκληρο τον πλανήτη. Αν κανείς θεωρήσει μια τιμή ισχύος μιας "μικρής" πυρηνικής βόμβας 15 φορές μικρότερη από την ισχύ της βόμβας της Χιροσίμα, τότε ακόμη και σε βάθος 30 μέτρων η έκρηξή της θα προκαλέσει κρατήρα διαστάσεων ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου και τα ποσά της ραδιενεργού σκόνης που θα εκτοξευτούν θα είναι μερικές χιλιάδες τόνοι. Τα ραδιενεργά στοιχεία θα μολύνουν ανθρώπους και περιβάλλον, προκαλώντας άμεσους και αργούς θανάτους μέχρι τις επόμενες 4 δεκαετίες.

Η χρήση αυτών των πυρηνικών όπλων θα καταργήσει τις σχετικές συμφωνίες, θα προκαλέσει σε όλες τις υπόλοιπες χώρες μια νέα κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών και θα δώσει την ψευδαίσθηση της προστασίας της κοινωνίας από τρομοκρατικές οργανώσεις, αφού αυτός είναι και ο τελικός στόχος των μικρών πυρηνικών».

- Πέρα, όμως, από τα κλασικά πυρηνικά όπλα (ατομικές βόμβες, πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές κλπ.) τα τελευταία χρόνια βγήκαν στο προσκήνιο και μάλιστα με τρομακτικό τρόπο, καθώς χρησιμοποιήθηκαν στο πεδίο της μάχης στους πολέμους κατά του Ιράκ, της Γιουγκοσλαβίας και του Αφγανιστάν, τα λεγόμενα όπλα απεμπλουτισμένου ουρανίου. Πώς θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τα όπλα αυτά και τις επιπτώσεις από τη χρήση τους που ήδη υφίστανται πολλοί άνθρωποι;

- «Το υλικό αυτό, παράγεται σαν παραπροϊόν στην παραγωγή καυσίμου των πυρηνικών αντιδραστήρων, καθώς και στις μονάδες επεξεργασίας πυρηνικών αποβλήτων. Στον πόλεμο του Κόλπου, μόνο από τα αεροσκάφη Α-10, εβλήθησαν και καταστράφηκαν 1.100 περίπου άρματα και διασκορπίστηκαν πάνω από 300 τόνοι ουρανίου, που εμπεριέχονταν σε ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες βλήματα. Στο Αφγανιστάν η ποσότητα του υλικού αυτού ήταν πάνω από 500 τόνοι. Στις πρόσφατες επιθέσεις στο Ιράκ το αμερικανικό και βρετανικό απεμπλουτισμένο ουράνιο ξεπέρασε συνολικά τους 1.000 τόνους.

Η ακτινοβολία αυτή προσβάλλει τον οργανισμό με την εισπνοή. Τα πολύ μικρά μόρια του οξειδίου του ουρανίου, που προκύπτουν με τη βίαιη πρόσκρουση του ραδιενεργού βλήματος πάνω στο στόχο, εγκαθίστανται στους πνεύμονες με την εισπνοή, ακτινοβολώντας για χρόνια με δεκαπλάσιας επικινδυνότητας σωματίδια. Καταλήγουν στο αίμα και παραμένουν εκεί περισσότερο από ένα χρόνο. Το ουράνιο έξω από τον οργανισμό ζει για δισεκατομμύρια χρόνια, δηλαδή ακτινοβολεί αιώνια. Το απεμπλουτισμένο ουράνιο διατηρείται στο έδαφος, στα νερά και στην ατμόσφαιρα για πολλές γενιές ανθρώπων, μετατρέποντας άχρηστη και επικίνδυνη την περιοχή εισερχόμενο στον οργανισμό του ανθρώπου μέσω της τροφικής αλυσίδας.

Χημικές εξετάσεις στα ούρα, στο αίμα, στα μαλλιά, στα νεφρά, και βιοψία στους πνεύμονες και στο μυελό των οστών που έγιναν στους Ιρακινούς, αλλά και στους Αμερικανούς που πήραν μέρος στον πόλεμο του Κόλπου, πιστοποιούν την παρουσία του ουρανίου ακόμη και σήμερα. Και ας ισχυρίζονται οι Αμερικανοί υπεύθυνοι ότι το σύνδρομο του Κόλπου οφείλεται στους πολλαπλούς εμβολιασμούς σε μικρό χρονικό διάστημα που υποβλήθηκαν πριν μεταφερθούν στον Κόλπο. Μήπως οι Ιρακινοί που παρουσιάζουν ίδια συμπτώματα με τους Αμερικανούς βετεράνους του Κόλπου υποβλήθηκαν στους ίδιους εμβολιασμούς;

Το ουράνιο συνήθως προσβάλλει τα οστά, τους λεμφαδένες, το συκώτι, τα νεφρά, καθώς και το ανοσοποιητικό σύστημα με συμπτώματα καρκίνου. Επιπλέον, συγγενείς ανωμαλίες παρουσίασε και η επόμενη γενιά. Στο Διεθνές Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Βαγδάτη τον Δεκέμβρη του 1998 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα στην υγεία των Ιρακινών οκτώ χρόνια μετά τον Πόλεμο του Κόλπου. Για παράδειγμα, πενταπλασιάστηκαν τα λεμφώματα, οι λευχαιμίες, οι καρκίνοι του πνεύμονα, του εγκεφάλου, του γαστροεντερικού συστήματος, των οστών και άλλων περιοχών του σώματος. Στα εδάφη του Ιράκ, όπου οι Αμερικανοί έριξαν τους 300 τόνους απεμπλουτισμένου ουρανίου, πολλές εκατοντάδες χιλιάδες Ιρακινών, εκτέθηκαν στη ραδιενεργό αυτή ακτινοβολία και ξεπέρασαν κατά πολύ το επιτρεπτό όριο. Είναι γνωστό πως οι Ενώσεις των βετεράνων του Πολέμου ξεπερνούν σε μέλη τις 500.000 και υπόκεινται σε τακτικές ιατρικές εξετάσεις, για να εκτιμηθεί το μέγεθος των επιπτώσεων από το ουράνιο».

- Η Συνθήκη περί μη στρατιωτικοποίησης του διαστήματος, την οποία οι ΗΠΑ δε λαμβάνουν υπόψιν τους πόσο συνδέεται με τον πυρηνικό τρόμο, ο οποίος εξάλλου προβάλλεται ως άλλοθι από τους Αμερικανούς;

- «Η αναβίωση του αποτυχημένου προγράμματος του Πολέμου των Αστρων, μέσω του μικρότερου της Εθνικής Αντιβαλλιστικής Αμυνας, διαφημίζεται σαν προστασία του εναέριου χώρου των ΗΠΑ από επιθέσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, θα αποβεί ως συνήθως επιθετικό, κατασκοπεύοντας ολόκληρο τον πλανήτη. Οι ΗΠΑ καλούν και άλλες χώρες να συμμετάσχουν, για να μειωθούν τα έξοδα. Μην υπάρχοντος εχθρού που ν' απειλεί τις ΗΠΑ, εφευρίσκεται η απειλή από τρομοκρατικές ομάδες, και έτσι κατασκευάζουν όπου και όπως νομίζουν "καταστάσεις" επέμβασης...».

- Ολο αυτό το σκηνικό σε τι συμπεράσματα σας οδηγεί για την πορεία της ανθρωπότητας;

- «Αν δεν υπάρξει αντίπαλο δέος εναντίον της μονοκρατορίας των Αμερικανών, η πορεία της ανθρωπότητας θα υπαγορεύεται από τα συμφέροντά τους. Η μόνη ελπίδα ενός αντιπάλου δέους είναι η ελεύθερη στη σκέψη και στην ιδεολογία υπόλοιπη κοινωνία. Η συστηματική, δυναμική αντίδραση της κοινωνίας κατά της κρατικής τρομοκρατίας των ΗΠΑ μπορεί ν' ανατρέψει την καταστροφική πορεία που χαράσσουν οι ΗΠΑ και οι ομοϊδεάτες τους.

Η θεωρία των προληπτικών επεμβάσεων θα οδηγήσει σίγουρα σε παγκόσμια αναρχία, γκρεμίζοντας δεκαετίες αγώνων των ειρηνιστικών κινημάτων, των κινημάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που καθιέρωσαν παγκόσμιους θεσμούς και καλλιέργησαν ηθικές αξίες».

- Η τρομερή αυτή εμπειρία της ρίψης των δύο ατομικών βομβών στην Ιαπωνία το 1945, έγινε συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας και ποιον ρόλο μπορούν να παίξουν οι ίδιοι οι λαοί με τη συλλογική τους δράση;

- «Μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η πολεμική προπαγάνδα έπαιξε πάλι τον ....διαπαιδαγωγικό της ρόλο με εντυπωσιακά αποτελέσματα, διαμορφώνοντας μια αμερικάνικη τηλεκατευθυνόμενη κοινωνία με μέλη τεχνολογικά αναπτυγμένων - υποανάπτυκτων, που δεν είχαν ξανά κανέναν ηθικό δισταγμό να επικροτήσουν επιθέσεις κατά του Ιράκ. Και πρέπει να λογοδοτήσουν και να καταδικαστούν σαν εγκληματίες πολέμου, γιατί διαφορετικά πάλι δε θα διστάσουν να επαναλάβουν, αν χρειαστεί, κάποια επόμενη εγκληματική πράξη χρήσης ραδιενεργών και πυρηνικών όπλων για ανθρωπιστικούς δήθεν σκοπούς ή με το άλλοθι της δήθεν καταπολέμησης της τρομοκρατίας».