Μια ολική αντιστροφή των δεδομένων των προεδρικών και των βουλευτικών εκλογών του 2002 έζησε η Γαλλία, μετά από τα αποτελέσματα και του δεύτερου γύρου των περιφερειακών εκλογών της περασμένης βδομάδας. Οι Γάλλοι ψηφοφόροι, εγκλωβισμένοι μεταξύ δύο πόλων, που εκφράζουν, με διαφορετικές λέξεις, την ίδια πολιτική, «τιμώρησαν» τα πρόσωπα της κυβέρνησης Ραφαρέν, όπως πριν από δύο χρόνια «τιμώρησαν» τα πρόσωπα της κυβέρνησης Ζοσπέν, γνωρίζοντας, όπως υποδεικνύουν οι διάφορες δημοσκοπήσεις, ότι δε βλέπουν μεταξύ «νικητών» ή «ηττημένων» καμία διαφοροποίηση επί της ουσίας.

Η ισχυρή κυβέρνηση της δεξιάς του Ζακ Σιράκ, που απέναντι στην «απειλή» Λεπέν, τον Απρίλη του 2002, γινόταν ο πρώτος Πρόεδρος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας που εκλεγόταν με το πρωτοφανές 80%, κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Η απογοητευτική εμφάνιση των υποψηφίων του κυβερνητικού συνασπισμού UMP (των ακρωνυμίων που εισήχθησαν ως Ενωση για την Προεδρική Πλειοψηφία και κατέληξαν σήμερα στην Ενωση για μια Λαϊκή Κινητοποίηση) και το μόλις 37% που κατάφεραν, συγκεντρωτικά, να εξασφαλίσουν, μετέτρεψε την άνετη κοινοβουλευτική κυβερνητική πλειοψηφία και την ισχυρή προεδρία σε «ηλεκτρική καρέκλα».

Οι κάλπες των περιφερειακών εκλογών έδωσαν στο συνασπισμό του Σοσιαλιστικού Κόμματος, του ΚΚ Γαλλίας, των Πρασίνων και της Ριζοσπαστικής Αριστεράς 50%. Η αξιοπρέπεια του κυβερνητικού συνασπισμού, του οποίου το ποσοστό συρρικνώθηκε στο 37%, διασώθηκε, μόνο, στην περιφέρεια της Αλσατίας, τη μοναδική που κατέκτησε από τις 22 μητροπολιτικές περιφέρειες.

Αποφεύγοντας τις πολλές δηλώσεις, ο Σιράκ προχώρησε σε έναν ευρύ ανασχηματισμό ανακύκλωσης προσώπων. Δέχτηκε την παραίτηση του Ραφαρέν, για να τον χρίσει, πάλι, πρωθυπουργό. Το νέο κυβερνητικό σχήμα αριθμεί 43 πρόσωπα, 5 περισσότερα από το προηγούμενο. Ενδεικτικό, ίσως, της έλλειψης ουσιαστικής αλλαγής είναι το γεγονός ότι στη νέα κυβέρνηση παραμένουν, στις ίδιες ή άλλες θέσεις, 25 υπουργοί.

Αν κάτι είναι σαφές, είναι ότι ο Ζακ Σιράκ δίνει μια ύστατη μάχη με τον εσωκομματικό αντίπαλό του, τον πρώην υπουργό Εσωτερικών Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, διασώθηκε από τον καταποντισμό και εκλέχτηκε πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου Haute de Seine. Ο Σαρκοζί προδιαγραφόταν ως μοναδικός πιθανός αντικαταστάτης του Ραφαρέν, ενώ δεν έκρυψε ποτέ τις προεδρικές του βλέψεις. Αναθέτοντάς του το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Βιομηχανίας, ο Σιράκ τον «ρίχνει στα βαθιά», γνωρίζοντας ότι πολύ δύσκολα ο Σαρκοζί θα καταφέρει να διαφυλάξει τη δημοφιλία του στη γαλλική κοινή γνώμη.

Σύμφωνα με το γαλλικό Τύπο, ο Σιράκ έδωσε στον Ραφαρέν ένα χρονοδιάγραμμα, περίπου, 100 ημερών. Αν μέχρι τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, το νέο κυβερνητικό σχήμα δεν καταφέρει να αντιστρέψει το κλίμα, τότε οι φιλοδοξίες του Σαρκοζί, που δε θα έχει προλάβει να «τσαλακωθεί» επαρκώς, θα επανατεθούν επί τάπητος.

Τα χαμόγελα επανήλθαν στην «Ενωμένη Αριστερά», που είδε τις δυνάμεις της να ανακάμπτουν. Ο Γραμματέας των Σοσιαλιστών, Φρανσουά Ολάντ, μιλούσε για «ανέλπιστα αποτελέσματα που δημιουργούν τεράστιες ευθύνες». Οι θριαμβολογίες, όμως, και οι αντιπολιτευτικές κορόνες δεν μπορούν να καλύψουν την πολιτική «γύμνια» της «Ενωμένης Αριστεράς». Η αντιπολίτευσή της περιορίστηκε σε ένα επίπεδο τακτικών κινήσεων και προσωπικών επιθέσεων, καθώς, επί της ουσίας, οι πολιτικές της θέσεις δεν εξέφραζαν τίποτε διαφορετικό από αυτές της κυβέρνησης Ραφαρέν. Η «Ενωμένη Αριστερά», στο όνομα μιας δήθεν «ρεαλιστικής» πολιτικής, συμπορεύτηκε με την κυβέρνηση στις επιλογές λιτότητας, ακρωτηριασμού των κοινωνικών παροχών, περιστολής των ελευθεριών στο βωμό της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας».

Ως κυβέρνηση, η «Ενωμένη Αριστερά» εισήγαγε τις «μεταρρυθμίσεις» που ο Ραφαρέν προσπαθεί να εφαρμόσει: Περικοπές κοινωνικών δαπανών, αύξηση συνταξιοδοτικών ορίων και εισφορών, περικοπές της υγειονομικής περίθαλψης, μερική ιδιωτικοποίηση της δημόσιας υγείας, περικοπές για τη δημόσια εκπαίδευση και την έρευνα, πάγωμα των μισθών, εφαρμογή του 35ώρου σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες (και σταδιακά στις ιδιωτικές), με μείωση μισθών, κατάργηση των υπερωριών, ελαστικοποίηση των ωραρίων και «εθελούσιες εξόδους». Οπως και ο πρώην πρωθυπουργός Λιονέλ Ζοσπέν, που ιδιωτεύει μετά τον εκλογικό καταποντισμό του 2002, έτσι και ο Ραφαρέν βρίσκεται αντιμέτωπος με καθημερινές απεργίες, κινητοποιήσεις και λαϊκή δυσαρέσκεια. Και επιμένει στην «αναγκαιότητά» τους, όπως και ο Ζοσπέν, όχι από προσωπικό καπρίτσιο, αλλά επειδή έχουν υπαγορευτεί από την ΕΕ, έτσι ώστε να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα και να ικανοποιηθούν τα κριτήρια της ΟΝΕ.

Η παντελής έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής διαφοροποίησης ανάμεσα στους δύο ισχυρούς «πόλους» της γαλλικής πολιτικής σκηνής είχε επισημανθεί από πολλές δημοσκοπήσεις, ήδη, πριν από τις τελευταίες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές το 2002. Οι Γάλλοι, τότε όπως και τώρα, υπογράμμιζαν ότι κανένας από τους δύο μεγάλους «μονομάχους» δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να απαντήσει στα μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που ταλανίζουν τη χώρα.

Προς τη δύση της φαίνεται ότι οδεύει και η «παρένθεση» της επιτυχίας της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Τα δύο μεγαλύτερα κόμματά της (Ligue Ouviere, Ligue Communiste Revolutionnaire), μετά το εντυπωσιακό 10% των προεδρικών εκλογών, επανήλθαν στο σύνηθες 5%. Αποτέλεσμα αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην εκλογική διακήρυξη της συνεργασίας τους, εκτός από «πυροβολισμούς στον αέρα», όπως είναι η απαγόρευση των απολύσεων, ο τερματισμός των ιδιωτικοποιήσεων κλπ., δεν αναφέρεται καμία πολιτική πρόταση για το πώς θα υλοποιηθούν αυτά. Δεν εμπεριέχει καμία πολιτική ανάλυση για την επικρατούσα κατάσταση, δε σημειώνεται καμία παρατήρηση για την πολιτική εμπειρία που αποκόμισαν τα τελευταία χρόνια, δε γίνεται λόγος για τις διεθνείς εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου στο Ιράκ, δεν παρατίθεται καμία πολιτική πρόταση ανατροπής του διπολικού συστήματος, στο οποίο έχει εγκλωβιστεί το εκλογικό σώμα.

Αν κάποιος, σίγουρα, έχει λόγο να είναι ικανοποιημένος, είναι ο Ζαν Μαρί Λεπέν. Αν και ο ίδιος δεν ήταν υποψήφιος, η κόρη του αναδεικνύεται σε επάξια διάδοχό του. Το Εθνικό Μέτωπο «έκλεισε» τους δύο γύρους των περιφερειακών εκλογών με 12,7% και οι υποψήφιοί του πέρασαν στο δεύτερο γύρο σε 17 από τις 22 μητροπολιτικές περιφέρειες, συγκέντρωσαν, δηλαδή, περισσότερο από 10%. Μπορεί, φυσικά, να μην παρατηρείται κάποια εντυπωσιακή άνοδος σε ψήφους ή σε ποσοστά, σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά γίνεται, πλέον, σαφές ότι το Εθνικό Μέτωπο, με το λαϊκιστικό ύφος του, καταφέρνει να σταθεροποιηθεί σε τρίτο πόλο και να κεφαλαιοποιεί τη λαϊκή δυσαρέσκεια, δημιουργώντας την εντύπωση ότι είναι το μοναδικό, που «ακούει» πραγματικά τους πολίτες και προτείνει κάτι.

Ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου, η «Ενωμένη Αριστερά» θα προσπαθήσει, όπως διατείνονται τα στελέχη της, να αποδείξει ότι η ψήφος που έλαβε δεν ήταν «περιστασιακή έκφραση δυσαρέσκειας». Ο στόχος της είναι, σίγουρα, δυσκολότερος από της κυβέρνησης. Η «Ενωμένη Αριστερά», εκτός από το να κατηγορεί την κυβέρνηση για τον «τρόπο εφαρμογής» των «μεταρρυθμίσεων», δεν έχει κανένα άλλο σοβαρό αντιπολιτευτικό επιχείρημα. Και πώς να έχει άλλωστε, αφού στις στρατηγικές πολιτικές της επιλογές δε διαφέρει από την κυβέρνηση Ραφαρέν.

Δεν αμφισβητεί τις λεγόμενες «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις». Δεν αμφισβητεί το υπάρχον σύστημα, δεν έχει καμία πρόταση αντίστασης ή ανατροπής να καταθέσει και δεν επιθυμεί, άλλωστε, να πράξει κάτι τέτοιο. Για του λόγου το αληθές, το ανερχόμενο αστέρι των Σοσιαλιστών, η Σεγκολέν Ρουαγιάλ, πρώην υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων και σύντροφος του Ολάντ, δήλωνε κυνικά: «Οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες και οι Γάλλοι τις θέλουν. Απλώς, πρέπει να γίνουν με δίκαιο τρόπο»! Είναι, λοιπόν, πασιφανές ότι η «Ενωμένη Αριστερά», ενισχυμένη από τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών, θα κονταροχτυπηθεί με τη «δεξιά» των Ραφαρέν - Σιράκ, διεκδικώντας τα εύσημα του πιο ευέλικτου, ικανότερου και πιο αξιόπιστου διαχειριστή του συστήματος. Οσο για τους Γάλλους ψηφοφόρους, θα κληθούν, και στην επόμενη εκλογική μάχη, να επιλέξουν ανάμεσα στις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.