Συνήθως πρώτα εκτυλίσσεται μια τραγωδία και στη συνέχεια ο συγγραφέας αποφασίζει να την περιγράψει. Στην περίπτωση του βιβλίου που θα διαβάσουμε σήμερα ακολουθείται εντελώς μια διαφορετική διαδικασία. Ο Αλέξανδρος Πούσκιν γράφει πρώτα το μυθιστόρημα «Η Κόρη του Λοχαγού» (Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»), το αφήνει να δημοσιευτεί στις 22 Δεκέμβρη 1836 και τριάντα πέντε μέρες αργότερα ζει αυτό που ήδη είχε γράψει.

Ο κεντρικός ήρωας της «Κόρης του Λοχαγού» καλεί σε μονομαχία έναν αξιωματικό και τραυματίζεται σοβαρά. Αιτία αυτής της μονομαχίας είναι οι προσβλητικοί υπαινιγμοί του Σβάμπριν για τη μνηστή του ήρωα. Σε ένα μόλις μήνα και έξι μέρες από τη δημοσίευση του έργου, ο συγγραφέας του καλεί σε μονομαχία τον αξιωματικό Νταντές και τραυματίζεται. Αιτία είναι η προσβλητική συμπεριφορά του Νταντές απέναντι στη γυναίκα του Πούσκιν. Εδώ η ζωή μιμείται την τέχνη, η πραγματικότητα ακολουθεί τη φαντασία, η αλήθεια αντιγράφει την επινόηση...

Τελικά, ο Αλέξανδρος Πούσκιν ξαναμονομαχεί και πεθαίνει στις 29 Γενάρη του 1837. Ο συγγραφέας φαίνεται πως προκάλεσε το θάνατο εκείνο το χρόνο που ζούσε ένα δράμα. Ετσι που ο θάνατός του μοιάζει περισσότερο με αυτοκτονία. Μια σειρά από θλιβερές αιτίες - προσωπικές, οικονομικές, πολιτικές - είχαν κάνει ράκος τον μεγάλο ποιητή και από την άλλη μεριά το περιβάλλον ενθάρρυνε τον Νταντές να προκαλεί και να προσβάλλει τον Πούσκιν, που η δημοτικότητά του είχε πέσει και είχε ένα χρόνο να πάρει μια αμοιβή για τα έργα του.

Η μονομαχία για την αγάπη μιας γυναίκας δεν είναι φυσικά το μοναδικό στοιχείο που ταυτίζει τον Πούσκιν με τον ήρωά του. Πυρήνας του βιβλίου είναι η φιλία του κεντρικού ήρωα με τον επαναστάτη Πουγκατσώφ, έναν κοινωνικό ληστή, ο οποίος έμοιαζε με τον μοναχό Μπαλταζάρ Χουμπμάγερ, που το 1524 υποκίνησε του χωρικούς της Νότιας Γερμανίας και με τον Στένκα Ράζιν, που έκανε το ίδιο στη φεουδαρχική Ρωσία το 1670. Η ληστεία στον Μεσαίωνα ήταν τρόπος ζωής για τους απόκληρους και τους τυχοδιώκτες και αργότερα έγινε η απαρχή επαναστάσεων και κοινωνικών αναταραχών. «Η κόρη του λοχαγού» είναι ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ιστορικό, αλλά και ερωτικό. Ιστορικό, γιατί αναφέρεται σε υπαρκτά πρόσωπα και γεγονότα της ιστορίας, όπως είναι ο Πουγκατσώφ και η εξέγερση των Ρώσων χωρικών εναντίον της τάξης των ευγενών και της δουλοπαροικίας. Ερωτικό, γιατί το κεντρικό του θέμα είναι μια ιστορία αγάπης, μιας αγάπης που περνά από πολλές δοκιμασίες για να καταλήξει σε αίσιο τέλος.

Τέλος, η «Κόρη του Λοχαγού» είναι το βιβλίο, που σήμερα επιλέξαμε να ξαναδιαβάσουμε, διότι μας είχε πολύ γοητεύσει στην πρώτη ανάγνωση. Και πριν συνεχίσουμε να τρέχουμε στις εξαιρετικές σελίδες του Πούσκιν, αναρωτιόμαστε ποιος άραγε θυμάται τον Νταντές που «βοήθησε», με τις προσβολές και με το ξίφος του, τον Πούσκιν να λυτρωθεί από τα βάσανά του; Κανείς! Και όμως να ένα ακόμη παράδειγμα, μια επιβεβαίωση γι' αυτό που πάντα είχαμε κατά νου: Οτι οι μετριότητες ήταν, είναι και, δυστυχώς, θα είναι πάντα επικίνδυνες και θανατηφόρες και ας λησμονιέται μετά το όνομά τους...