Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη στρατιωτική παντοδυναμία των ΗΠΑ, για την αμερικανική μονοκρατορία, για την τεχνολογία αιχμής που κατέχουν οι ΗΠΑ και που θα τους εξασφαλίσει την παγκόσμια κυριαρχία για τις επόμενες δεκαετίες.

Ενα από τα επιχειρήματα, που άνθισαν ιδίως μετά τov πόλεμο ενάντια στο Ιράκ και ενάντια στη Γιουγκοσλαβία, είναι ότι η στρατιωτική τεχνολογία των ΗΠΑ βρίσκεται δεκαετίες μπροστά και ότι οι προοπτικές ανάπτυξής της είναι τέτοιες που καθιστούν απαγορευτική οποιαδήποτε σκέψη απειθαρχίας στον παγκόσμιο δυνάστη. Η επιχειρηματολογία αυτή προβάλλεται με τov ένα ή άλλο τρόπο, με προφανή στόχο την καλλιέργεια αισθήματος μοιρολατρίας και φόβου απέναντι στην πολιτική των πολυεθνικών.

Και είναι όντως γεγονός ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται πολύ μπροστά από άλλα κράτη από άποψη στρατιωτική και ειδικότερα από την άποψη της στρατιωτικής τεχνολογίας και της προοπτικής ανάπτυξής της. Ακόμη και οι βασικοί ανταγωνιστές των ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση, Ρωσία, Ιαπωνία βρίσκονται πολύ πίσω. Πόσο ακριβείς είναι όμως οι αληθοφανείς προβλέψεις για στρατιωτική παντοδυναμία των ΗΠΑ και γενικότερα του ιμπεριαλισμού; Αραγε θα καθορίσει το μέλλον του κόσμου, ερήμην των λαών, η Υπηρεσία Προηγμένων Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων του Πενταγώνου (DAPRA);

Μια από τις βασικές κατευθύνσεις στην οποία τείνει να αναπτυχθεί η στρατιωτική τεχνολογία των ΗΠΑ (σε μικρότερο βαθμό και άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως η Γαλλία, η Βρετανία κλπ.) αφορά στην εξασφάλιση πιο γρήγορου και περισσότερο ακριβούς πλήγματος του στόχου.

Αυτό σημαίνει ότι η τεχνολογική έρευνα και οι εφαρμογές της συγκλίνουν στην ευχερέστερη αποκάλυψη των κρυμμένων στόχων, στον ακριβή εντοπισμό της θέσης τους, στην ταχύτητα μεταβίβασης των πληροφοριών αυτών προς το όπλο που θα καταφέρει το πλήγμα και, τέλος, στην ταχύτητα με την οποία θα πληγεί o στόχος και στην ακρίβεια με την οποία θα γίνει αυτό.

Για τους σκοπούς αυτούς χρησιμοποιείται και τελειοποιείται η χρήση δορυφόρων σε συνδυασμό με επίγειους σταθμούς αναμετάδοσης και επεξεργασίας των πληροφοριών. Στην ίδια λογική βρίσκονται τα «έξυπνα» όπλα, ακόμη και η έννοια του «ψηφιακού στρατιώτη», o οποίος θα είναι φορτωμένος με αισθητήρες και επικοινωνιακά συστήματα που θα συνδέονται σε ένα σύστημα επικοινωνιακής δικτύωσης και παροχής άμεσης πληροφόρησης (πού βρίσκεται κρυμμένος o εχθρός, πώς κινείται, τι είδους οπλισμό διαθέτει κλπ, αλλά και τις συντεταγμένες των φίλιων δυνάμεων). Στην ίδια επίσης λογική βρίσκεται το σύστημα συλλογής πληροφοριών μάχης που καλείται «έξυπνη σκόνη». Πρόκειται για φιλόδοξο σχέδιο, βάσει του οποίου, κάθε κόκκος τέτοιας σκόνης θα αποτελεί στην πραγματικότητα μικροηλεκτρονικό μηχανισμό συγκέντρωσης και μετάδοσης πληροφοριών.

Αυτά τα δείγματα αρκούν για να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να διαφύγει από τov εντοπισμό και την καταστροφή των ιμπεριαλιστικών όπλων. Είναι όμως έτσι;

H αντιδραστική τεχνοειδυλλιακή ουτοπία που προδιαγράφουν οι αστοί μελλοντολόγοι δε λαμβάνει υπόψη της κάποιους στοιχειώδεις παράγοντες: 1. Την αναπόφευκτη ύπαρξη πληροφοριακών κενών, αφού καμιά τεχνολογία δεν μπορεί να είναι τέλεια. 2. Την ανάγκη παρεμβολής του ανθρώπινου παράγοντα στην επεξεργασία των πληροφοριών και άρα τη δυνατότητα λάθους ή δολιοφθοράς. 3. Τη δυνατότητα εξουδετέρωσης της τεχνολογίας από εξίσου προηγμένη τεχνολογία, και 4. την εξουδετέρωση προηγμένης τεχνολογίας από ξεπερασμένη και υποδεέστερη. Ετσι, για παράδειγμα, παρά το συντριπτικό πλήγμα των Αμερικανών εναντίον του Ιράκ και την τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ, δε στάθηκε δυνατό να εντοπιστούν και να καταστραφούν οι ιρακινές κρυμμένες βάσεις πυραύλων το 1991, ενώ δεν έγινε δυνατό να εξουδετερωθούν πλήρως οι απαρχαιωμένοι ιρακινοί πύραυλοι που έπληξαν το Ισραήλ. Από την άλλη, η «τύφλωση» των δορυφόρων μπορεί να γίνει με φτηνά και λιγότερο προηγμένα τεχνολογικά συστήματα.

Αρκεί ακόμη να θυμηθούμε την πρόσφατη πυρηνική δοκιμή που πραγματοποίησε η Ινδία, η οποία κατέλαβε τους δορυφόρους και τους πράκτορες της CIA σε ύπνο γαλήνιο.

Πρόσφατα, εξάλλου, αρμόδια αμερικανική επιτροπή διαπίστωσε πως το αντιπυραυλικό σύστημα ραντάρ των ΗΠΑ, μπορεί εύκολα να τυφλωθεί με εκτόξευση μπαλονιών! Και βέβαια, υπάρχουν και γίνονται διαρκώς περισσότερο προσιτά όπλα ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που διαταράσσουν τους υπολογιστές, για να μην αναφερθούμε στους περιβόητους χάκερ, που τόσους πονοκεφάλους δημιουργούν στο αμερικανικό Πεντάγωνο ή στις οδηγίες που βρίσκει κανείς στο Διαδίκτυο για ένα μάλλον εύκολο (αν υπάρξει κατάλληλος συντονισμός) μπλοκάρισμα του συστήματος παρακολούθησης Εσελον.

Επίσης, υπάρχουν οι πλέον απλοί τρόποι που δοκιμάστηκαν με επιτυχία από το γιουγκοσλαβικό στρατό στο Κόσσοβο. Οι τεχνικές απόκρυψης είναι φτηνές και προσιτές, τείνουν μάλιστα να εξελιχθούν με ταχύτατους ρυθμούς. Ας μην ξεχνάμε ότι κατά την αποχώρηση των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων από το Κόσσοβο, οι ΗΠΑ διαπίστωσαν έκπληκτες ότι, μετά από 78 μέρες συνεχών βομβαρδισμών, η μεγάλη πλειοψηφία των βαρέων όπλων των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων ήταν ανέγγιχτη.

Ετσι, ενώ το ΝΑΤΟ δήλωνε ότι έχει καταστρέψει 93 τεθωρακισμένα, στην πραγματικότητα είχαν καταστραφεί μόνο 14. Η απόκρυψη μάλιστα δεν εξουδετέρωσε τη μαχητική ικανότητα και δεν εμπόδισε τις γιουγκοσλαβικές δυνάμεις να απωθήσουν και να δώσουν επιτυχείς μάχες απέναντι στον UCK και στις ειδικές μονάδες του ΝΑΤΟ, που προσπαθούσαν να εισβάλλουν από τα σύνορα της Αλβανίας. Από αξιωματικό του ΝΑΤΟ είχε διαρρεύσει ότι 450 έως 500 άνδρες των ειδικών ΝΑΤΟικών δυνάμεων βρήκαν το θάνατο σε αυτές τις μάχες.

Εξάλλου είναι αμφίβολη η απόλυτη, όπως προβάλλεται, αποτελεσματικότητα της ψηφιακής σύνδεσης των στρατιωτών μεταξύ τους, όταν αυτοί μάχονται σε ένα περιβάλλον όπου o πληθυσμός διάκειται εχθρικά εναντίον τους...

Μεγάλη προσπάθεια καταβάλλουν οι πολυεθνικές παραγωγής όπλων στην προώθηση της τεχνολογίας «Στελθ», δηλαδή αεροσκαφών, πλοίων κλπ, που δεν εντοπίζονται από τα ραντάρ. Η «Μπόινγκ», η «Λόκχιντ», η «Χάρις», η «Μακ Ντάνελ Ντάγκλας», η «Νόρθροπ» και άλλες εταιρίες, σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ερευνητικά ιδρύματα απομυζούν δισεκατομμύρια δολάρια για ερευνητικά συμβόλαια λίγων εβδομάδων.

Ο μύθος όμως των αόρατων οπλικών συστημάτων σχεδόν κατέρρευσε, έξω από το Βελιγράδι, όταν καταρρίφθηκε ένα τέτοιο αεροσκάφος από τη γιουγκοσλαβική αεράμυνα. Και έπεται συνέχεια, καθώς όταν εξελίσσεται η αντι-ραντάρ τεχνολογία εξελίσσονται και οι τεχνικές των ραντάρ.

Παράλληλα, αυξάνονται οι χρήσεις και αναζητούνται εφαρμογές για μη επανδρωμένα αεροσκάφη (όχι μόνο αναγνωριστικά, αλλά και μαχητικά) και άρματα μάχης, φυσικού ή μικροσκοπικού μεγέθους. Βέβαια, πρέπει να σημειώσει κανείς ότι: 1. τα μη επανδρωμένα συστήματα όπλων καταστρέφονται και αυτά όπως τα επανδρωμένα, 2. η εικονική πλοήγηση τέτοιων οχημάτων παρέχει ασφάλεια στο χειριστή, αλλά διαφέρει από την πραγματικότητα του πεδίου μάχης μειώνοντας την αποτελεσματικότητα των όπλων αυτών, 3. μπορεί να νικηθεί στρατιωτικά ένας λαός με τη χρήση και τέτοιων μηχανημάτων, αλλά δεν μπορεί ούτε να υποταχθεί ούτε να κατακτηθεί το έδαφος και οι παραγωγικές δυνάμεις μιας χώρας. Γι' αυτό χρειάζονται ζωντανοί άνθρωποι-κατακτητές, οι οποίοι έχουν την... αδυναμία να είναι τρωτοί, ακόμη και από τα πιο παραδοσιακά όπλα.

Οταν o Γκράχαμ Γκριν τιτλοφορούσε το περίφημο βιβλίο του «Ο ανθρώπινος παράγοντας» σηματοδοτούσε το αδύνατο σημείο κάθε δοξασίας, οργανωτικού μηχανισμού και τεχνολογίας που τίθεται στην υπηρεσία των εκμεταλλευτών και εξουσιαστών.

O πόλεμος διεξάγεται και θα διεξάγεται πάντοτε από τους ανθρώπους, έστω και αν o ρόλος της τεχνολογίας μεγαλώνει και θα μεγαλώνει διαρκώς, χωρίς όμως ποτέ να μπορεί να παραμερίσει τov άνθρωπο: τo μοναδικό χειριστή οπλικών συστημάτων, αλλά και παραγωγό όλων των αγαθών. Ετσι, η ιδεολογία και η πολιτική, τα ταξικά συμφέροντα, o συσχετισμός των δυνάμεων θα καθορίζουν σε τελική ανάλυση την έκβαση κάθε πολέμου.

Αξίζει να θυμηθούμε τους φτωχούς και άοπλους Βιετναμέζους αγρότες που συνέτριψαν τις ΗΠΑ, και τους Αλγερινούς αντάρτες που απελευθέρωσαν την πατρίδα τους από τη γαλλική αποικιοκρατία διεξάγοντας ένα σκληρό ανταρτοπόλεμο μέσα στις πόλεις. Βεβαίως, τότε υπήρχαν τα σοσιαλιστικά κράτη που πρόσφεραν ηθική, πολιτική, αλλά και υλική βοήθεια στους αγωνιζόμενους λαούς.

Και σήμερα, όμως, όποιος αντιστέκεται έχει δυνατότητες επιτυχίας, παρά τη δυσμενή μεταβολή του συσχετισμού δυνάμεων σε παγκόσμιο επίπεδο το 1991 και παρά την τελειοποίηση της στρατιωτικής τεχνολογίας του ιμπεριαλισμού. Η Γιουγκοσλαβία, όπως και το Ιράκ, άντεξαν.

Από την άλλη, οι Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις του λαού της Κολομβίας αυξάνουν την επιρροή τους, ενώ στο Μεξικό η καταστολή των Ζαπατίστας δεν τους έχει δαμάσει, όσο και αν οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι των ΗΠΑ παρέχουν πληροφορίες για τη θέση των ένοπλων αγωνιστών του λαού.

Η λαϊκή στήριξη την οποία απολαμβάνουν οι αντάρτες μέσα στην Κολομβία, αλλά και γενικότερα στη Λατινική Αμερική καθιστά απαγορευτική, για το παρόν τουλάχιστον, οποιαδήποτε αμεσότερη επέμβαση των ΗΠΑ. Μια τέτοια ενέργεια θα κόστιζε πολλούς νεκρούς για την ιμπεριαλιστική αυτή δύναμη, αλλά κυρίως ισχυρή λαϊκή κατακραυγή σε όλη την ήπειρο, ίσως και με απρόβλεπτες συνέπειες.

Για τov ίδιο λόγο οι ΗΠΑ δεν τολμούν, αν και πολύ θα το ήθελαν, να εισβάλλουν στρατιωτικά στην Κούβα. Αντίστοιχα στο Μεξικό, οι ανταρτικές δυνάμεις κρατούν ακόμη, καθώς διαχέονται μέσα στον πληθυσμό που τους στηρίζει ολόπλευρα, αποφεύγοντας έτσι τα πλήγματα.

Ενα ακόμη πρόσφατο παράδειγμα από τov πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία καταδεικνύει το ρόλο του λαϊκού παράγοντα: Η αντανάκλαση της λαϊκής οργής και της ηθικής καταδίκης για τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς ώθησε Ισπανό πιλότο, που είχε λάβει μέρος σε αυτούς, να προβεί σε αποκαλύψεις σχετικά με τις υποτιθέμενες τυχαίες, «παράπλευρες» απώλειες σε βάρος αμάχων.

Παράλληλα, η εκμετάλλευση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων είναι συχνά αποτελεσματική για όσους αντιστέκονται. Καθώς λέγεται, πληροφορίες για το πού θα χτυπήσει το ΝΑΤΟ διέρρεαν προς τη γιουγκοσλαβική πλευρά, έτσι ώστε η τελευταία λάμβανε τα μέτρα της, μετακινώντας τα άρματα μάχης και αδειάζοντας στρατόπεδα που επρόκειτο να χτυπηθούν.

Πριν λίγες μέρες άλλωστε, η «Λόκχιντ» πούλησε αμυντική τεχνολογία στην Κίνα, παρά τη σχετική νομοθετική απαγόρευση που υπάρχει στις ΗΠΑ. Το άμεσο κέρδος για την εταιρία ήταν βέβαια μεγάλο. Το ίδιο συνέβη με το Ισραήλ, που φαίνεται διατεθειμένο να πωλήσει στους Κινέζους, παρά τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, αεροσκάφη υψηλής στρατιωτικής τεχνολογίας. Ισως γι' αυτό o Μαρξ έγραφε πριν πολλά χρόνια ότι o κεφαλαιοκράτης μπορεί να πουλήσει και το σκοινί με το oπoίo θα τov κρεμάσουν...

Ετσι κι αλλιώς οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι η στρατιωτική και τεχνολογική υπεροχή τους είναι τόσο συντριπτική στο παρόν, όσο και αβέβαιη στο μέλλον. Η Κίνα, αλλά και άλλες χώρες βιάζονται να καλύψουν την απόσταση, αν και ακόμη απέχουν πολύ από αυτό.

Κυρίως, όμως, οι ΗΠΑ και κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη γνωρίζουν ότι και τα πιο σύγχρονα όπλα δεν μπορούν να αποτρέψουν τους λαϊκούς αγώνες. Η Οχτωβριανή Επανάσταση, όπως και πολλές άλλες επαναστάσεις, που προηγήθηκαν ή ακολούθησαν, δίχασαν και τελικά εξουδετέρωσαν την κρίσιμη στιγμή τους πιο ισχυρούς στρατιωτικούς μηχανισμούς της εποχής τους.

Η πίεση της λαϊκής κοινής γνώμης, των διαδηλώσεων, των απεργιών λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τα επιτελεία των ιμπεριαλιστών. Ο φόβος των ταραχών ακόμη και των εξεγέρσεων (που φαίνεται πως δεν είναι πλέον «εκτός του κλίματος»), ταράζουν τα όνειρα των σημερινών κυρίαρχων της γης. Ευτυχώς, όπως σημείωνε και o Μόργκαν στην «Αρχαία κοινωνία», «το απλό κυνήγι του πλούτου δεν είναι o τελικός προορισμός της ανθρωπότητας», αλλά, αντίθετα, «θα έρθει η εποχή που το ανθρώπινο λογικό θα δυναμώσει και θα κυριαρχήσει πάνω στον πλούτο».