Με μια απόφαση - διαταγή πριν από περίπου τρία χρόνια, η κυβέρνηση, επέβαλλε στους δήμους της χώρας την ανάληψη της λειτουργίας των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών από τον Απρίλη του 2001. Η απόφαση αυτή εντασσόταν στη γενικότερη πολιτική μεταφοράς κρατικών αρμοδιοτήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ), με στόχο τη μείωση των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού και με πρόσχημα την ενίσχυση του θεσμού.

Για το λόγο αυτό και η απόφαση μεταφοράς αυτής της τόσο σημαντικής για την αγωγή των παιδιών, αρμοδιότητας, δε συνοδευόταν και από μια εγγύηση ότι οι δαπάνες θα καλύπτονται από το κράτος. Οι δήμοι κλήθηκαν να ασκήσουν τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα με χρήματα που ήδη εισέπρατταν από τον κρατικό προϋπολογισμό και συγκεκριμένα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) και με μια περιορισμένη ενίσχυση από το υπουργείο Υγείας. Ενδεικτικά αναφέρουμε απόσπασμα της εγκυκλίου που εξέδωσε τότε το υπουργείο Εσωτερικών, με την οποία οι δήμοι καλούνταν να λειτουργήσουν υποχρεωτικά τους παιδικούς σταθμούς: «Οι δαπάνες μισθοδοσίας, προσωπικού, λειτουργίας και συντήρησης των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών, θα καλυφθούν από τους ΚΑΠ». Πριν από την έκδοση της εγκυκλίου και όσο διεξαγόταν ο υποτιθέμενος διάλογος με τα συλλογικά όργανα της ΤΑ για το θέμα, η κυβέρνηση υποσχόταν ότι θα καλύψει το σύνολο των εξόδων των παιδικών σταθμών.

Στην πράξη, αυτή η εξέλιξη σήμαινε νέα αφαίμαξη των ήδη προβληματικών ταμείων των δήμων, αφού με τους υπάρχοντες περιορισμένους ΚΑΠ θα έπρεπε να ασκήσουν μία ακόμη αρμοδιότητα με πολλαπλές μάλιστα απαιτήσεις. Επίσης, σήμανε στην πορεία και μέχρι και σήμερα, την υποβάθμιση της σημασίας της προσχολικής αγωγής αλλά και της αφαίμαξης της τσέπης των δημοτών, αφού διασπάται το ενιαίο της προσχολικής αγωγής, ενώ λόγω έλλειψης πόρων υποβαθμίζεται η παρεχόμενη αυτή αγωγή. Ταυτόχρονα, πολλοί παιδικοί σταθμοί επέβαλαν τροφεία για να μπορέσουν να λειτουργήσουν, με αποτέλεσμα το βάρος να πέφτει στις πλάτες των εργαζομένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μαζί με τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα μεταφέρθηκαν και τα πολλά προβλήματα και ελλείψεις που ήδη παρουσίαζε η λειτουργία των κρατικών παιδικών σταθμών. Δηλαδή: Ελλειψη προσωπικού και αιθουσών, ακατάλληλα κτίρια, ελλιπής χρηματοδότηση.

Ενδεικτικές είναι οι διαπιστώσεις στις οποίες είχε προχωρήσει η Τοπική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΤΕΔΚΝΑ), με στοιχεία από 22 δήμους του Λεκανοπεδίου, πριν την ανάληψη της αρμοδιότητας:

• Σημαντικές ελλείψεις προσωπικού και αδυναμία κάλυψης κενών θέσεων (λόγω συνταξιοδότησης, αναρρωτικών αδειών ή αδειών τοκετού και μητρότητας, αλλά και χρονοβόρας διαδικασίας πρόσληψης).
• Ακατάλληλες κτιριακές υποδομές, καθώς η πλειονότητα των κρατικών παιδικών σταθμών στεγάζεται σε παλιά και μισθωμένα κτίρια, χωρίς αυλές και αίθουσες (συνήθως σε μια αίθουσα γίνονται όλες οι δραστηριότητες, από την ψυχαγωγία μέχρι το συσσίτιο).
• Ελλιπής κρατική χρηματοδότηση.

Η ΤΕΔΚΝΑ δυστυχώς δεν υπερασπίστηκε δυναμικά τις διαπιστώσεις της, ενώ η προσκείμενη σε ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΝ ηγεσία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) - το ανώτατο συλλογικό όργανο της ΤΑ - συναίνεσε πλήρως στην εξέλιξη αυτή. Ενδεικτική είναι η άποψη του προέδρου της ΚΕΔΚΕ, Π. Κουκουλόπουλου, όπως εκφράστηκε τότε, ότι η ανάληψη αυτής και άλλων αρμοδιοτήτων από τους δήμους, τους κάνουν ...πιο ισχυρούς γιατί διαχειρίζονται μεγαλύτερο κομμάτι της κρατικής εξουσίας. Σήμερα, η ΚΕΔΚΕ - με τους... ίδιους χρωματισμούς στην ηγεσία της - αποκαλύπτει πως τόσο για τους παιδικούς σταθμούς, όσο και για άλλες αρμοδιότητες κοινωνικού χαρακτήρα που μεταφέρθηκαν στους δήμους, δεν υπάρχουν χρήματα. Και πάλι, όμως, νίπτει τας χείρας της, αρνούμενη να διεκδικήσει πόρους, προτείνοντας αντίθετα φόρους. Στην ίδια κατεύθυνση δρουν και οι δημοτικές αρχές που τη διοίκηση ασκούν οι δυνάμεις του ευρωμονόδρομου, (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ), είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία, αντί να διεκδικούν.

Το ΚΚΕ αντιπάλεψε την εκχώρηση των κρατικών παιδικών σταθμών στους δήμους. Πρώτ' απ' όλα γιατί η προσχολική αγωγή αποτελεί συστατικό στοιχείο στη διαμόρφωση του ανθρώπου από την προσχολική ακόμη ηλικία και απαιτείται να υπάρχει ενιαία ως προς το περιεχόμενο σύγχρονη παροχή τέτοιας αγωγής. Επομένως, είναι υποχρέωση του κράτους. Ταυτόχρονα με την υποβάθμιση λόγω της διάσπασης του ενιαίου, η προσχολική αγωγή, δικαίωμα για όλα τα παιδιά, έγινε ακριβοπληρωμένο και κακής ποιότητας εμπόρευμα και διπλοπληρωμένο, αφού οι εργαζόμενοι φορολογούνται για να τους παρέχει το κράτος κοινωνικές υπηρεσίες. Γι' αυτό και προβάλλει και διεκδικεί αποκλειστικά δημόσια δωρεάν για όλους προσχολική αγωγή, ως υποχρέωση του κράτους, κατάργηση της ιδιωτικής δραστηριότητας στο συγκεκριμένο τομέα. Μόνο που αυτό απαιτεί άλλη φιλολαϊκή πολιτική, λαϊκή εξουσία, λαϊκή οικονομία.