Πριν περίπου δέκα χρόνια, οι πολυεθνικές πετρελαίου (με πρώτη τη βρετανο-ολλανδική SHELL που έχει τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Νιγηρία και ιστορικό δράσης άνω των 50 χρόνων...) αντιμετώπισαν ένα δυναμικό κίνημα αυτοχθόνων της κοινότητας των Ογκόνι. Οι κάτοικοι της περιοχής στο Δέλτα του Νίγηρα είχαν απηυδήσει από τη συνεχή επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου. Από τη φτώχεια. Την ανήκεστη καταστροφή του περιβάλλοντος και το βρώμικο νερό. Από τις επιδημίες. Από το συνδυασμό όλων αυτών που τους αφαίρεσε (σιγά σιγά) το αυτονόητο δικαίωμα για ζωή...

Ενα απ' τα ηγετικά στελέχη του κινήματός τους ήταν ο ακτιβιστής (και μέλος της κοινότητας) ο Κεν Σάρο Ουίουα. Η δράση του Σάρο Ουίουα αρχικά υποτιμήθηκε απ' τα στελέχη των πολυεθνικών του πετρελαίου. Αργότερα, τον θεώρησαν επικίνδυνο και τον δαιμονοποίησαν. Ακολούθως, συνεργάστηκαν στενά με τις νιγηριανές δυνάμεις καταστολής επί δικτατορίας στρατηγού Σάνι Αμπάτσα και τον εκτέλεσαν παρά τη διεθνή κατακραυγή...

Εκτοτε, οι πολυεθνικές που εκμεταλλεύονται το «μαύρο νέκταρ» (πετρέλαιο) στο Δέλτα του Νίγηρα δίχως να δίνουν δεκάρα για τους λαούς της περιοχής, άρχισαν να μιλούν για τον «ιό Ογκόνι», εννοώντας την κινητοποίηση ή και τις ένοπλες εξεγέρσεις αυτοχθόνων που στράφηκαν εναντίον του οργανωμένου πολυεθνικού κεφαλαίου, που νέμεται τον πλούτο της πατρογονικής γης... Οι εταιρίες φοβήθηκαν πως εάν και άλλες κοινότητες της περιοχής πατούσαν στα χνάρια του Ουίουα και των Ογκόνι, σύντομα θα ήταν αντιμέτωπες με μεγάλους μπελάδες, τους οποίους ονόμασαν κωδικά «ιό Ογκόνι»...

Η ίδια ιστορία (μέσες - άκρες) επαναλαμβάνεται από τότε κατά διαστήματα. Κύρια, επειδή οι ρίζες του κακού (όχι απαραίτητα το πετρέλαιο...) ποτίζονται νυχθημερόν απ' τον γιγάντιο μηχανισμό εκμετάλλευσης και καταστολής των αυτοχθόνων πληθυσμών, που δημιουργεί, τροφοδοτεί και διαιωνίζει το «σιαμαίο» σύμπλεγμα (δηλαδή νιγηριανό (παρα)κράτος και πετρελαϊκές πολυεθνικές). Αλλωστε, ως σήμερα οι περισσότεροι Νιγηριανοί αυτόχθονες στο Δέλτα του Νίγηρα φυτοζωούν με λιγότερο από ένα δολάριο τη μέρα, το ετήσιο «εισόδημά» τους δεν ξεπερνά τα 260 δολάρια και το 90% μαστίζεται από τα δεινά της ανεργίας! Αν μη τι άλλο, οι κάτοικοι μιας απ' τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου σε πετρέλαιο αργοπεθαίνουν ποικιλοτρόπως, εξαιτίας της ασύδοτης δράσης του διεθνούς κεφαλαίου...

Το τελευταίο επεισόδιο αυτής της ιστορίας, που διαδραματίζεται εδώ και μερικούς μήνες στο Δέλτα του Νίγηρα, έχει επίκεντρο το Πορτ Χαρτκούρτ. Ενα απ' τα βασικά βιομηχανικά, πετρελαϊκά κέντρα στην περιοχή. Και σ' αυτή την περίπτωση οι... εμφανείς πρωταγωνιστές είναι οι νιγηριανές δυνάμεις καταστολής (κατ' ευφημισμόν «ασφαλείας») και οι ένοπλες ομάδες αυτοχθόνων της κοινότητας των Ιτζό. Οι ένοπλες ομάδες φαίνεται να εντάσσονται στην οργάνωση «Δύναμη Εθελοντών του Λαού στο Δέλτα του Νίγηρα» με ηγέτη τον σαραντάρη Μουτζαχίμπ Ντοκούμπο Ασάρι. Ο Ασάρι έχει ανάμεσα στα άλλα καταγγείλει τις δραματικές συνέπειες της βάρβαρης δράσης πολυεθνικών και στρατού στη ζωή των αυτοχθόνων, έχει ζητήσει την αυτονόμηση (κατά άλλους ακόμη και την ανεξαρτησία) της πατρογονικής γης των Ιτζό, αφού αυτή «καθαρίσει» απ' τις πετρελαϊκές εταιρίες...

Μέσα στους τελευταίους μήνες οι νεκροί (ανάμεσά τους και άμαχοι!) απ' τις συγκρούσεις στρατού - ενόπλων υπολογίζονται σε 500 έως 1.000, εκ των οποίων τουλάχιστον 100 σκοτώθηκαν μέσα στο Σεπτέμβρη... Σ' αυτό το σημείο, θα ήταν ίσως χρήσιμο να αναφέρουμε πως όταν μιλάμε για συγκρούσεις στο Δέλτα του Νίγηρα δε μιλάμε για συμπλοκές ανάμεσα σε στρατιώτες και «γκάνγκστερ» ή «ενόπλους». Μιλάμε για πόλεμο, με ό,τι συνεπάγεται αυτή η έννοια. Ανάμεσα στ' άλλα, σφοδρούς βομβαρδισμούς κατοικημένων περιοχών (όχι απαραίτητα μόνο στρατοπέδων ενόπλων μελών της «Δύναμης Εθελοντών» του Ασάρι...) από στρατιωτικά ελικόπτερα εξοπλισμένα με πυροβόλα ή ένοπλες ομάδες του στρατού που περιπολούν σε πλοία (είτε δωρισμένα απ' τις ΗΠΑ, είτε αγορασμένα απ' τις πολυεθνικές του πετρελαίου). Μιλάμε για ισοπεδωτικούς βομβαρδισμούς που γίνονται (τουλάχιστον...) καθ' υπόδειξη πετρελαϊκών εταιριών, (όπως η πρόσφατα καταγγελθείσα περίπτωση της ιταλικής πετρελαϊκής AGIP)...

Η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στους πρωτεργάτες του κινήματος των Ογκόνι της δεκαετίας του '90 και στους (κατά υπολογισμούς του BBC, 2.000) άνδρες του Μουτζαχίμπ Ντοκούμπο Ασάρι είναι πως η παρούσα τεταμένη κατάσταση ενδέχεται να τεθεί εκτός ελέγχου (εννοείται εις βάρος των συμφερόντων των «γερακιών» που πληρώνονται απ' τις πολυεθνικές του πετρελαίου...). Και το «χειρότερο» (όπως «ομολογούν» στελέχη πετρελαϊκών εταιριών), να ανασταλεί για τα καλά η παραγωγή μαύρου χρυσού, σε μία περίοδο που οι διεθνείς τιμές πετρελαίου, στις αρχές της βδομάδας, χτύπησαν «κόκκινο» ξεπερνώντας κατάτι τα 50 δολάρια το βαρέλι... Κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου «δημοσιογραφική υπερβολή»...

Ηδη, η SHELL έκλεισε προ ημερών τον πετρελαϊκό σταθμό στη Σάντα Μπάρμπαρα (στο Δέλτα του Νίγηρα) που παρήγαγε τουλάχιστον 28.000 βαρέλια τη μέρα, καθώς, ανάμεσα σ' άλλα, οι ειδικοί τεχνικοί της εταιρίας αδυνατούσαν να πλησιάσουν τις εγκαταστάσεις για να επιδιορθώσουν σημαντικές μηχανικές βλάβες, λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην περιοχή... Κοντολογίς, μία ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης αυτή την περίοδο στο Δέλτα του Νίγηρα δε θα συνέφερε καθόλου τις πετρελαϊκές εταιρίες, σε μία κρίσιμη διεθνή γεωπολιτική συγκυρία που οδηγεί τα υπερκέρδη τους σε συνεχή διόγκωση. Ούτε για αστείο δε θα ήθελαν σήμερα να διακυβεύσουν το παραμικρό...

Υπό το βάρος των παραπάνω δεδομένων, η περίπτωση του ηγέτη της «Δύναμης Εθελοντών του Λαού (των Ιτζό) στο Δέλτα του Νίγηρα» δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη. Ιδιαίτερα όταν ο Μουτζαχίμπ Ντοκούμπο Ασάρι απέστειλε, την περασμένη Τρίτη, πολεμικό τελεσίγραφο στις πολυεθνικές του πετρελαίου, καλώντας τες να σταματήσουν απ' την 1η Οκτώβρη (44η επέτειος από την ανεξαρτητοποίηση της Νιγηρίας από τη Βρετανία) την παραγωγή πετρελαίου και να παύσουν να συνεργάζονται με τις νιγηριανές δυνάμεις όσον αφορά το βομβαρδισμό των περιοχών τους. «Ειδάλλως θα ξεκινήσουμε ολομέτωπο πόλεμο» είχε προειδοποιήσει ο Ασάρι, κάνοντας τα τηλέφωνα πετρελαϊκών πολυεθνικών και Λευκού Οίκου να χτυπήσουν κόκκινο...

Αν και το πολεμικό τελεσίγραφο του Ασάρι υποτιμήθηκε απ' την κυβέρνηση του Νιγηριανού Προέδρου, Ολοσενγκούν Ομπασάντζο, η τελευταία αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει και να αναθεωρήσει εν μία νυκτί. Μετά από τηλεφώνημα που δέχτηκε η προεδρία της Νιγηρίας από αξιωματούχους του Λευκού Οίκου στην Ουάσιγκτον και τη δήλωση του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ρίτσαρντ Μπάουτσερ, πως οι ΗΠΑ «παρακολουθούν στενά την κατάσταση σε συνεργασία με τις αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρίες στη Νιγηρία και την εκεί κυβέρνηση», ο Ομπασάντζο έστειλε κυβερνητικό αεροσκάφος στο Πορτ Χαρκούρτ για να παραλάβει τον ηγέτη των «κλεφτών πετρελαίου και γκάνγκστερ» (όπως αρέσκεται να αποκαλούν τον Μουτζαχίμπ Ντοκούμπο Ασάρι Νιγηριανοί αξιωματούχοι και διευθυντικά στελέχη πετρελαϊκών πολυεθνικών, μολονότι οι Ιτζό τον θεωρούν λαΪκό ήρωα...).

Το αεροσκάφος μετέφερε τον Ασάρι στη νιγηριανή πρωτεύουσα Αμπούτζα όπου ξεκίνησαν το απόγευμα της Τετάρτης συνομιλίες με ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησης. Ο Ασάρι δήλωσε, μάλιστα, το βράδυ του ίδιου 24ώρου πως αναστέλλει τις ολομέτωπες πολεμικές επιθέσεις κατά των πολυεθνικών, μετά από τις διαβεβαιώσεις για «ειρηνική επίλυση της κρίσης» που του έδωσε ο ίδιος ο Νιγηριανός Πρόεδρος Ομπασάντζο... Οπως είπε, «εάν οι στρατιώτες δε μας χτυπήσουν, δε θα επιτεθούμε». Επιπλέον, επιφυλάχτηκε για τη «βιωσιμότητα» αυτής της πρώτης συμφωνίας «παύσης πυρός», λέγοντας πως θα ακολουθήσουν και άλλες συνομιλίες (όπως αυτές, για παράδειγμα, που συνεχίστηκαν έως το βράδυ της περασμένης Πέμπτης...). Μετά απ' αυτά, πιθανότατα τα όπλα να σιγήσουν για λίγο στο Πορτ Χαρκούρτ. Ομως, είναι βέβαιο πως θα ηχήσουν ξανά, καθώς η χίμαιρα των πετρελαϊκών εταιριών που λυμαίνεται την περιοχή δύσκολα θα εγκαταλείψει τις παλιές κακές συνήθειες. Εκτός... και εάν την αναγκάσει η διεθνής λαϊκή κατακραυγή και κινητοποίηση!