Ο περίφημος «συγκοινωνιακός χάρτης», τον οποίο η κυβέρνηση θέτει σιγά σιγά σε ισχύ το τελευταίο διάστημα, όχι μόνο δε λύνει το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην Αττική, αλλά αντιθέτως, προωθεί την αστυνόμευση και την παρακολούθηση. Παράλληλα, όμως, η πλειοψηφία των μέτρων χαρακτηρίζονται από εισπρακτική λογική, ενώ στην ουσία δε χτυπάνε τη χρήση ΙΧ.

Ο «Ρ» μίλησε με τον Γ. Σαρηγιάννη, πολεοδόμο, καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, συνολικά για το ζήτημα των συγκοινωνιών, τη χρήση του ΙΧ, τις μεθόδους που επιλέγει η κυβέρνηση για τη λύση του. Και όπως προκύπτει, «οι μεταφορές στην πόλη - τονίζει ο καθηγητής - είναι κοινωνικό δικαίωμα και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με τα γνωστά οικονομικά κριτήρια της ελεύθερης αγοράς».

Οσον αφορά στα κυβερνητικά μέτρα, ο Γ. Σαρηγιάννης, ήταν κατηγορηματικός: «Θα πρέπει να σημειώσει κανείς συνολικά, ότι αστυνομικά ή εισπρακτικά μέτρα για τη λύση του κυκλοφοριακού όπως διόδια ή μονά - ζυγά, αύξηση τιμής βενζίνης ή υψηλά πρόστιμα παράνομης στάθμευσης κλπ, είναι αφ' ενός ατελέσφορα διότι τελικά "αφομοιώνονται" στον οικογενειακό προϋπολογισμό, αλλά και καταλήγουν "ταξικά" μέτρα μια και εκείνοι που έχουν ανώτερα εισοδήματα, έχουν και μεγάλες δυνατότητες αφομοίωσης»...

Στην ουσία, το κυκλοφοριακό πρόβλημα, συνεχίζει ο καθηγητής, μπορεί να λυθεί μόνο με την οργάνωση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ), που να εξυπηρετούν τις ανάγκες των εργαζομένων. Για να γίνει αυτό, όμως, είναι απαραίτητο να ισχύουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις.

Οπως σημειώνει ο καθηγητής Γ. Σαρηγιάννης, για να γίνουν ελκυστικές οι συγκοινωνίες, δηλαδή για να τις χρησιμοποιούν όλο και περισσότεροι πολίτες, θα πρέπει να ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις: Πυκνότητα δρομολογίων στο χώρο και στο χρόνο. Ταχύτητα. Ανεση. Ασφάλεια. Αξιοπιστία δρομολογίων. Ενιαίο εισιτήριο. Φθηνό κόμιστρο.

Το βασικό ζητούμενο, σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι η χρήση του ΙΧ να περιοριστεί στο ελάχιστο αναγκαίο. Δηλαδή, τα ΜΜΜ, να απορροφήσουν το μεγάλο όγκο των εργαζομένων σταθερής κίνησης από το σπίτι στην εργασία τους και από εκεί πάλι στην κατοικία τους.

Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ορισμένα στοιχεία που είναι αρνητικά για τη χρήση των ΜΜΜ, όπως αυτά είναι σήμερα διαρθρωμένα:

• Σήμερα, εκτός από το Μετρό και τον ΗΣΑΠ - που κινούνται σε δικές τους γραμμές - τα λεωφορεία και τρόλεϊ έχουν μια μέση ταχύτητα σε ώρα αιχμής 7 χλμ. την ώρα!
• Η αξιοπιστία των λεωφορείων και τρόλεϊ, που εμπλέκονται στο γενικότερο κυκλοφοριακό χάος, τίθεται υπό αμφισβήτηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο ΟΑΣΑ υπολογίζει ότι εκτελούνται μόνο ένα 50-70% των προγραμματισμένων δρομολογίων.
• Βασικό ζητούμενο στις σύγχρονες συγκοινωνίες είναι το ενιαίο και φθηνό κόμιστρο, ώστε αυτές να αποτελούν κοινωνική παροχή και όχι εμπορική επιχείρηση. Ετσι, πέρα από το ότι πρέπει το ίδιο το κόμιστρο να είναι σε πολύ χαμηλότερα, απ' ό,τι σήμερα, επίπεδα, θα πρέπει να υπάρχουν πολλές και ειδικές κατηγορίες μειωμένου κομίστρου όπως μαθητικό, φοιτητικό κλπ. Επίσης, να υπάρχουν χρονικές κατηγορίες εισιτηρίων (μηνιαία κάρτα, εβδομαδιαία κάρτα, κάρτα για τις εργάσιμες μέρες, κάρτα για συγκεκριμένη διαδρομή).

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις κάμερες, αλλά και στην απαγόρευση των αριστερών στροφών. Δύο μέτρα που θεωρήθηκαν πως δίνουν λύσεις στο πρόβλημα, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων...

«Ακόμη και αν αποδεχτούμε - τονίζει ο Γ. Σαρηγιάννης - το γεγονός ότι οι κάμερες δεν παραμένουν για την αστυνόμευση και παρακολούθηση των κατοίκων της πρωτεύουσας, αλλά μόνο για τη λύση του κυκλοφοριακού, θα πρέπει να αναρωτηθούμε: Τι μπορούν να κάνουν οι κάμερες σε περίπτωση που η Πατησίων είναι μποτιλιαρισμένη;». Στην ουσία, όπως μας εξηγεί ο καθηγητής, οι κάμερες, δε λύνουν κανένα πρόβλημα. Το πολύ που μπορούν να κάνουν είναι να καταγράψουν τα κυκλοφοριακά προβλήματα. Για το λόγο αυτό και οι συγκοινωνιολόγοι θεωρούν το μέτρο - τουλάχιστον - αναποτελεσματικό.

Από την άλλη, η απαγόρευση των 42 αριστερών στροφών στο κέντρο της Αθήνας, όπως μας εξηγεί ο Γ. Σαρηγιάννης, στην ουσία, ευνοεί μόνο την κίνηση στον κεντρικό άξονα. Ωστόσο, επιβαρύνει παράλληλα την κίνηση στις γειτονιές, αφού ο οδηγός δεν μπορεί να πάει εύκολα στον προορισμό του, με αποτέλεσμα να κάνει άσκοπους κύκλους, προκειμένου να φτάσει εκεί. Επιπλέον, επιβαρύνεται και η κίνηση στον κεντρικό οδικό άξονα, αφού, ο οδηγός που θα χρειαστεί να στρίψει αριστερά, δε θα μπορεί, με αποτέλεσμα να συνεχίζει στην κεντρική λεωφόρο μέχρις ότου καταφέρει να στρίψει κάπου άλλου...