Κυριακή 23 Γενάρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΑΠΟΣΤΟΛΗ «ΚΑΣΙΝΙ - ΧΟΪΓΚΕΝΣ» ΣΤΟΝ ΤΙΤΑΝΑ
Εικόνες και ήχοι από έναν ξένο, ανεξερεύνητο κόσμο!

Φωτογραφία ενός νέου κόσμου. Του πιο μακρινού στον οποίο έχει προσεδαφιστεί ποτέ ανθρώπινο κατασκεύασμα
Φωτογραφία ενός νέου κόσμου. Του πιο μακρινού στον οποίο έχει προσεδαφιστεί ποτέ ανθρώπινο κατασκεύασμα
Τώρα ξέρουμε πώς είναι αυτός ο ξένος μακρινός κόσμος, που πρέπει να μοιάζει πολύ με τη Γη, όπως ήταν πριν εμφανιστεί η ζωή. Η άκατος «Χόιγκενς», αποκολλήθηκε από το μητρικό σκάφος «Κασίνι», κατευθύνθηκε προς τον Τιτάνα και τελικά προσεδαφίστηκε σ' αυτόν, στέλνοντας στη Γη 350 φωτογραφίες και πληθώρα άλλων μετρήσεων για τη σύσταση και τη μορφή της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας του μεγαλύτερου δορυφόρου του πλανήτη Κρόνου.

Είκοσι πέντε χρόνια δουλιάς των επιστημόνων και τεχνικών που εργάζονται στην ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος) βρήκαν στις 14 Γενάρη τη δικαίωσή τους, καθώς η αποστολή της ακάτου που μεταφέρθηκε σε τροχιά γύρω από τον Τιτάνα, με το διαστημόπλοιο «Κασίνι» της NASA, σημείωσε σχεδόν πλήρη επιτυχία. Ενα πρόβλημα που έθεσε εκτός λειτουργίας τον ένα δίαυλο επικοινωνίας του «Χόιγκενς» με τον «Κασίνι» δε στάθηκε εμπόδιο, καθώς λειτούργησε ο δεύτερος δίαυλος. Μάλιστα, ενώ η άκατος προβλεπόταν να λειτουργήσει μόνο για μισή ώρα μετά την προσεδάφισή της, συνέχιζε να στέλνει δεδομένα στο «Κασίνι» τρεις ώρες και πλέον αργότερα. Το μητρικό σκάφος είχε πια βγει από την κατάλληλη θέση για τη λήψη των δεδομένων αυτών και ήδη έστελνε στη Γη τις φωτογραφίες και τα δεδομένα που είχε λάβει νωρίτερα από τη μη επανδρωμένη άκατο.

Τα στοιχεία που έχουν συλλεχτεί στο κέντρο επεξεργασίας στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας, φτάνουν για να κρατήσουν απασχολημένους τους επιστήμονες για μήνες, αν όχι για χρόνια. Τώρα, περισσότερο από μια βδομάδα μετά την προσεδάφιση, το «Χόιγκενς» αναπαύεται παγωμένο στους -180 βαθμούς Κελσίου, σε μια περιοχή του Τιτάνα, που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις πρέπει να είναι λασπώδης. Το διαστημόπλοιο, που ήταν κατασκευασμένο ώστε να φέρει σε πέρας την αποστολή του είτε προσκρούσει σε στερεή, είτε σε λασπώδη, είτε σε υγρή επιφάνεια, δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα κατά την επαφή. Επειδή η κάμερα που κοίταζε προς το έδαφος θόλωσε, οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι είτε το «Χόιγκενς» βυθίστηκε λίγο στη μαλακή επιφάνεια, είτε ότι η θερμότητα της επιφάνειάς του είχε σαν αποτέλεσμα να εξατμιστούν υδρογονάνθρακες από την επιφάνεια και να επανυγροποιηθούν πάνω στο φακό.

Από τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του Τιτάνα, που έβγαλε το «Χόιγκενς»
Από τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του Τιτάνα, που έβγαλε το «Χόιγκενς»
Εξαιρετικό ενδιαφέρον για τους επιστήμονες παρουσιάζει η όλη πορεία καθόδου προς τον Τιτάνα, καθώς παρατηρήθηκαν φαινόμενα που δεν αναμένονταν. Οι αναταραχές στην ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα έντονες, γεγονός που κάνει πιθανή την αλλαγή των ανέμων περίπου στα 25 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια. Επιπλέον, ενώ οι επιστήμονες περίμεναν ότι η άκατος θα έβγαινε από την αχλή σε ύψος 70 ή έστω 50 χιλιομέτρων, τελικά βγήκε σε ύψος 30 χιλιομέτρων. Από τα δείγματα της πλούσιας σε άζωτο ατμόσφαιρας του Τιτάνα, που ανέλυσε το «Χόιγκενς», συμπεραίνεται ότι το μείγμα αζώτου και μεθανίου είναι ομογενές στη στρατόσφαιρα, ενώ στην τροπόσφαιρα η συγκέντρωση μεθανίου αυξάνεται σταδιακά καθώς κατεβαίνουμε προς την επιφάνεια. Εντοπίστηκαν σύννεφα μεθανίου σε ύψος 20 χιλιομέτρων και ομίχλη μεθανίου και αιθανίου κοντά στην επιφάνεια, η οποία μοιάζει σαν υγρή άμμος, ή πηλός με μια λεπτή στερεή κρούστα. Η σύνθεση της επιφάνειας βρέθηκε να είναι ένα μείγμα βρώμικου (από χώμα) πάγου νερού και πάγου υδρογονονθράκων, με αποτέλεσμα να έχει πιο σκούρο χρώμα από το αναμενόμενο. Οσο για τις σκούρες και τις ανοιχτόχρωμες περιοχές που παρατηρούνται με τα τηλεσκόπια, αποδείχτηκε ότι οι πρώτες είναι επίπεδες περιοχές της επιφάνειας, ενώ οι δεύτερες περιοχές ανώμαλου εδάφους. Παράλληλα, οι εικόνες που έστειλε το «Χόιγκενς» έδειξαν την ύπαρξη φυσικών καναλιών στην επιφάνεια του Τιτάνα.

Μια ακόμη φωτογραφία του Τιτάνα από το «Χόιγκενς»
Μια ακόμη φωτογραφία του Τιτάνα από το «Χόιγκενς»
Οι φωτογραφίες συνήθως αποδίδουν καλύτερα την πραγματικότητα ενός τόπου από τους ήχους του. Και έχουμε δει πολλές φωτογραφίες από τη μέχρι τώρα εξερεύνηση του Διαστήματος. Στο Διάστημα, όμως, επικρατεί απόλυτη σιωπή. Η ίδια σιωπή επικρατεί και στα ουράνια σώματα, πλανήτες και δορυφόρους, που δεν έχουν ατμόσφαιρα. Γι' αυτό η αίσθηση που προκαλεί το άκουσμα του ανέμου του Τιτάνα, που μας έστειλε το «Χόιγκενς», είναι συγκλονιστική. Δεν έχει σημασία αν μοιάζει οικείο, σαν το θρόισμα του ανέμου στη Γη και σε κάποια σημεία ίσως σαν παφλασμός κυμάτων. Είναι η αίσθηση ότι ακούς τους ήχους ενός μακρινού, τελείως ξένου κόσμου. Είναι η φαντασία που αφήνεται ελεύθερη να τρέξει μακριά από την «τυραννία» της εικόνας. Οποιος έχει τη δυνατότητα, ας επισκεφθεί τη διεύθυνση http://esamultimedia.esa.int/images/huygens-alien-winds-descent.mp3 στο Ιντερνετ για να ακούσει αυτή τη «μουσική» του ανέμου στον Τιτάνα.


Επιστήμονες στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας, επεξεργάζονται με προφανή ενθουσιασμό τις μετρήσεις και τις εικόνες που έστειλε η άκατος της ESA
Επιστήμονες στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας, επεξεργάζονται με προφανή ενθουσιασμό τις μετρήσεις και τις εικόνες που έστειλε η άκατος της ESA

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: ESA, NASA, space.com


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ