Η πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, από όλες τις κυβερνήσεις, για το μεγάλο αυτό ζήτημα, ήταν πολιτική όξυνσης των αντιθέσεων με την υπόλοιπη ελληνική κοινωνία και περιθωριοποίησης αυτής της ιδιάζουσας κοινωνικής ομάδας. Ολα τα προγράμματα βελτίωσης των συνθηκών ζωής των Τσιγγάνων έχουν μείνει ανολοκλήρωτα. Εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως πολίτες που έχουν μόνο υποχρεώσεις και καθόλου δικαιώματα. Ούτε καν τα στοιχειώδη.

Οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι μικροπωλητές, σιδεράδες και παλιατζήδες. Ανθρωποι, δηλαδή, του μόχθου που προσπαθούν με ένα μεροκάματο να τα «φέρουν βόλτα». Και κατά το «όπου φτωχός κι η μοίρα του», έτσι και σ' αυτή την περίπτωση, δε «δικαιούνται» εργατικές κατοικίες, καθολική ιατρική περίθαλψη ή σύνταξη, επειδή συνήθως έχουν χρέη στην εφορία. Επειδή, με άλλα λόγια, είναι φτωχοί.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Τσιγγάνοι είναι πολύτεκνοι. Και αντί να προβλέπονται από την πολιτεία οι κατάλληλες κοινωνικές παροχές, που θα κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη, το κράτος τους έχει καταδικάσει να ζουν μέσα στη βρωμιά, την αμορφωσιά και την ανέχεια, με παντελή έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, εμβολιασμών, ενημέρωσης για ζητήματα πρόληψης ασθενειών, σχέσεων των δύο φύλλων, οικογενειακού προγραμματισμού κ.ά.

Σε χαιρετισμό του στο 5ο Συνέδριο του Δικτύου ROM στις 17/5/2001 ο Σπ. Χαλβατζής, μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει: «Το ΚΚΕ θεωρεί ότι πρέπει άμεσα: να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανεύρεση εργασίας, να υπάρξει πρόνοια για την Κοινωνική Ασφάλιση και τη συνταξιοδότησή τους. Να δοθεί η δυνατότητα στα παιδιά των Τσιγγάνων να παρακολουθούν την εκπαίδευση όπως και τα υπόλοιπα Ελληνόπουλα, χωρίς να αποκόβονται από τις πολιτισμικές τους ρίζες. Να ιδρυθεί Κέντρο Μελέτης της Τσιγγάνικης φυλής, που θα ασχολείται με τη γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα, τη μουσική, τις τέχνες της τσιγγάνικης φυλής. Να δημιουργηθούν προϋποθέσεις αποφασιστικής βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης και να πάψουν οι διακρίσεις και οι ρατσιστικές αντιλήψεις που οδηγούν στην γκετοποίηση».