Στις 10 Ιούλη, η ΚΕ του Κόμματος έδωσε στη δημοσιότητα τις «Θέσεις για την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη», που θα οργανωθεί το φθινόπωρο, με θέμα: «Η δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της Νεολαίας. Η στήριξη της ΚΝΕ». Πολύ εύστοχα, τη μέρα της δημοσίευσής τους, ο «Ριζοσπάστης» είχε ως κεντρικό τίτλο: «Ανοίγει μια νέα σελίδα στη δράση μας».

Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, που προβλέπεται από το Καταστατικό του Κόμματος, αποτελεί το ανώτερο σε σημασία κομματικό σώμα, μετά το Συνέδριο, που είναι το ανώτατο.

Στην κυριολεξία λοιπόν, το ΚΚΕ ανοίγει νέα σελίδα στη δράση του. Ολες οι πτυχές της κομματικής ζωής και δράσης πρέπει να «υποστούν» τον αναγκαίο αναπροσανατολισμό, όσον αφορά στα προβλήματα της νεολαίας και του νεολαιίστικου κινήματος, στην ανανέωση του Κόμματος με νέο αίμα και ιδιαίτερα στη στήριξη της ΚΝΕ με συγκεκριμένα οργανωτικά μέτρα σε όλα τα όργανα, από την ΚΕ έως το γραφείο της ΚΟΒ.

Ο στόχος είναι σαφής: Να ανυψωθούν ευρύτερες μάζες της νεολαίας ως τη συνειδητή πολιτική δράση κατά της πολιτικής του ιμπεριαλισμού, κατά των μονοπωλίων, γενικότερα του κεφαλαίου, για τη δική τους ζωή, αλλά και για τη ζωή του λαού.

Συνήθως, όταν γίνεται λόγος για τη νεολαία, συσχετίζεται με το αύριο του κινήματος, με το αύριο του λαού. Βεβαίως είναι έτσι, όμως το πρόβλημα της πολιτικής συνείδησης της νεολαίας, και κυρίως της οργανωμένης αγωνιστικής στάσης της, αφορά και το σήμερα.

Ο στόχος της Συνδιάσκεψης δεν είναι στενά κομματικός. Οι «Θέσεις» απευθύνονται ταυτόχρονα στη μεγάλη πλειοψηφία της νεολαίας, από την προεφηβική και εφηβική ηλικία έως και τα 35 χρόνια.

Ταυτόχρονα, ως επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα, έχουμε και έναν ιδιαίτερο στόχο: Τη διαμόρφωση της μαρξιστικής - λενινιστικής κοσμοαντίληψης στα πιο πρωτοπόρα τμήματα της νεολαίας, ιδιαίτερα των νέων εργατών και εργατριών.

Εχουμε στόχο και υποχρέωση να εξειδικεύσουμε στη νεολαία τη γενική μας πολιτική για το Μέτωπο, τη λαϊκή εξουσία και οικονομία, την πάλη για το σοσιαλισμό. Να συμβάλουμε στη διαμόρφωση μιας νεολαιίστικης πρωτοπορίας, που θα δώσει ανάταση στο νεολαιίστικο κίνημα. Να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, στο μέτρο που μπορούμε - και το μπορούμε - ώστε ευρύτερες μάζες της νεολαίας να απαλλαγούν ή να μην επηρεαστούν βαθιά από τα ιμπεριαλιστικά δόγματα, από την κινδυνολογία, από τις κοινωνικές και πολιτικές ουτοπίες που το αστικό σύστημα καλλιεργεί, και από κοντά, με το δικό τους τρόπο, ο ρεφορμισμός και ο οπορτουνισμός.

Να ανανεώσουμε τις γραμμές μας με νέο αίμα, να ισχυροποιηθεί η ΚΝΕ, να βοηθήσουμε να ετοιμαστεί από τώρα η νέα βάρδια του εργατικού κινήματος, του επαναστατικού κινήματος.

Το Κόμμα σε όλη τη σχεδόν ενενηντάχρονη πορεία του - καθώς και στην τελευταία 15ετία μετά την κρίση και την επίδραση των ανατροπών - είχε και έχει έγνοια και φροντίδα για τις νέες ηλικίες, για τα προβλήματα της λαϊκής οικογένειας σε σχέση με την ανατροφή των παιδιών, για τα οξυμένα προβλήματα των εργαζόμενων νέων, των μαθητών, των σπουδαστών, των φοιτητών, για το παιδί από τη στιγμή που γεννιέται. Εχουμε «διαβάσει», λοιπόν, πολλές σελίδες από το βιβλίο της μακρόχρονης πείρας μας, δεν είμαστε πρωτόβγαλτοι.

Και όμως τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο πολύ, συνειδητοποιούμε ότι υπάρχουν νέα προβλήματα, νέες πλευρές στη ζωή της νεολαίας, αλλά και στην πορεία του κινήματός της, που πρέπει να σκύψουμε, να τις δούμε με όπλο την πείρα, αλλά και με νέο μάτι, όπου χρειάζεται.

Δυο καμπανάκια συναγερμού χτύπησαν τα τελευταία χρόνια. Με γλαφυρότητα προβλήθηκαν στις Θέσεις του 17ου Συνεδρίου, στην Πολιτική Απόφαση που συμπεριέλαβε την αναγκαιότητα σύγκλησης της Συνδιάσκεψης.

Το ένα «καμπανάκι» αφορά στην ηλικιακή και κοινωνική σύνθεση του Κόμματος, του στελεχικού δυναμικού του. Είναι ολοφάνερο πως νέο σε ηλικία αίμα χρειάζεται τόσο στο Κόμμα, όσο και στην ΚΝΕ για τις ανάγκες του παρόντος και του μέλλοντος. Ιδιαίτερα από την εργατική τάξη, από νέους εργάτες και εργάτριες. Δε χωράει άλλη καθυστέρηση.

Το δεύτερο «καμπανάκι» αφορά στα προβλήματα που υπάρχουν στην ανάπτυξη του νεολαιίστικου κινήματος, στο γεγονός ότι δεν είναι αντίστοιχη η απάντηση της νεολαίας στην επίθεση που δέχεται σε βάρος των δικαιωμάτων της.

Τα δύο αυτά προβλήματα δε νοείται να τα προσεγγίσουμε αποσπασμένα από τις εξελίξεις της τελευταίας 15ετίας, από τους σύγχρονους παράγοντες που παίζουν ρόλο στον κοινωνικό και πολιτικό προσανατολισμό της νεολαίας.

Στο 17ο Συνέδριο, στο κέντρο της προσοχής μας, βρέθηκε η σκληρή πραγματικότητα: Οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις έχουν ιδιαίτερο στόχο τη νεολαία, όπως και τις γυναίκες. Το ηλικιακό και το φυλετικό στοιχείο κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση. Δεν υπάρχει πρόγραμμα της ΕΕ, που να μην εμπεριέχει ιδιαίτερα σκληρά μέτρα για τις νέες ηλικίες και τις γυναίκες. Αποτελούν κατά κάποιο τρόπο δύο αγωγούς, μέσω των οποίων γενικεύονται νέες μορφές ταξικής εκμετάλλευσης, εντατικοποίησης της εργασίας, αλλά και πνευματικής χειραγώγησης.

Η επεξεργασία των «Θέσεων» της ΚΕ για τα προβλήματα της νεολαίας ανέδειξαν πόσο σύνθετο είναι το ζήτημα. Σήμερα, σε σχέση με το παρελθόν, έχουν πολλαπλασιαστεί και ισχυροποιηθεί οι αλληλοδιαπλεκόμενοι ξεχωριστοί κρίκοι που εμποδίζουν τη διάπλαση αγωνιστικής συλλογικής συνείδησης και συμπεριφοράς της νεολαίας. Για κάθε πλευρά θα μπορούσαν να αφιερωθούν πολλές σελίδες. Ωστόσο, εκτιμάμε ότι η αναγκαία γενίκευση, που γίνεται στις «Θέσεις», δίνει τη δυνατότητα σήμερα να σχεδιάσουμε το πώς πρέπει να δράσουμε στη νεολαία, ενώ αφήνεται το πεδίο για μεγαλύτερη εμβάθυνση στην πορεία, με την προϋπόθεση ότι: Οταν φθάσουμε στη Συνδιάσκεψη θα έχουμε τη δυνατότητα να δουλέψουμε και με νέο υλικό, που θα προσθέσει τόσο η εσωκομματική διαδικασία, όσο και η αξιοποίηση της γνώμης και των προτάσεων των Οργανώσεων της ΚΝΕ, αλλά και ευρύτερα φίλων, οπαδών, συνεργαζομένων.

Οσο και αν χρειάζεται να μελετάμε συνεχώς τι απασχολεί τη νεολαία, όσο και αν δεν πρέπει να βάζουμε τελεία στις επεξεργασίες μας, σε ένα πράγμα έχουμε απόλυτη βεβαιότητα: Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να διασφαλίσει τα δικαιώματα της νεολαίας, δεν μπορεί να δώσει νόημα στη ζωή της νεολαίας, άρα δεν μπορεί να της δώσει τη ζωή που δικαιούται. Αντιπροσωπεύει μεγάλο κίνδυνο για τους νέους ανθρώπους.

Στα χέρια μας υπάρχει ένα ειδικό όπλο: Αυτό της επικοινωνίας με τη νεολαία στον αγώνα για τα προβλήματά της. Είναι το προσφορότερο πεδίο για να δοκιμαστεί η συστηματική έρευνα για τις ανάγκες της, αλλά και για τους προσανατολισμούς της. Στο πεδίο της δράσης δεν ανακαλύπτουμε μόνο τα προβλήματα της νεολαίας, αποκτούμε τη δυνατότητα να παλεύουμε για την επίλυσή τους, να βοηθούμε στην ευρύτερη κινητοποίηση και συσπείρωση.

Η διαδικασία προς την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη εξελίσσεται σε μια περίοδο πολύ φορτωμένη και φορτισμένη, καθώς η κυβέρνηση προωθεί με βήμα ταχύ νέα μέτρα στις εργασιακές σχέσεις, στην κοινωνική πολιτική, μέτρα που απαιτούν την άμεση οργάνωση της αντίστασης, της ταξικής πάλης. Οι διεθνείς εξελίξεις είναι επίσης πυκνές. Μέσα σ' αυτές υπάρχει και η ελληνική συνδρομή σε ό,τι συμφέρει τον ιμπεριαλισμό, σε ό,τι αποφασίζουν οι ΗΠΑ, το NATO, η ΕΕ.

Αν δεν προσέξουμε, υπάρχει ο κίνδυνος να περάσει από «πάνω» μας και να μη μας αγγίξει σε βάθος το ζήτημα της νεολαίας, του νεολαιίστικου κινήματος, της στήριξης της ΚΝΕ.

Οσο και αν οι εξελίξεις απαιτούν έντονη πολιτική δράση και πρακτική δουλιά στο μαζικό κίνημα, δεν υπάρχει δικαιολογία για μειωμένη προσοχή ή για τυπική κομματική δουλιά ενόψει της Συνδιάσκεψης.

Ακριβώς οι σύγχρονες εξελίξεις απαιτούν να ρίξουμε φως στο πώς θα δουλέψουμε σήμερα στη νεολαία και στο νεολαιίστικο κίνημα. Καμία άλλη καθυστέρηση. Αλλωστε, η περίοδος που διανύουμε σήμερα, όχι μόνο δεν υπόσχεται ότι θα υπάρξει κάποια φάση ή στιγμή ελεύθερη από τα πολλά μέτωπα πάλης, αλλά αντίθετα δείχνει ότι κάθε χρόνο όλο και πιο σύνθετα και βαριά καθήκοντα θα πρέπει να σηκώσουμε.

Επομένως:

Τώρα πρέπει να δούμε το θέμα των νέων ηλικιών, αν θέλουμε να κάνουμε ένα βήμα μπροστά στην ισχυροποίηση του Κόμματος, στη δράση για το Μέτωπο, στον αγώνα για το Σοσιαλισμό.

Στις Θέσεις για το 17ο Συνέδριο (σελίδα 49) αναδεικνύεται ένα πολύ σοβαρό ζήτημα: Στα καθοδηγητικά όργανα του Κόμματος κυριαρχεί η αντίληψη πως την κύρια ευθύνη για το κίνημα της νεολαίας έχει η ΚΝΕ. Αυτή η εκτίμηση υπήρχε και στις Θέσεις του 16ου Συνεδρίου. Εχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα πρόβλημα λίγο - πολύ παγιωμένο. Ξεκαθαρίζεται, ταυτόχρονα, ότι τα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας και του κινήματός της είναι ευθύνη πριν απ' όλα του Κόμματος. Ετσι ήταν πάντα και έτσι θα είναι. Αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει παραμερισμό ή υποτίμηση της ΚΝΕ. Το αντίθετο σημαίνει. Στο έδαφος της κομματικής ευθύνης δίνεται η δυνατότητα στην ΚΝΕ να παίξει το δικό της ρόλο και να αναλάβει τις δικές της ευθύνες, κάτω από την ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση του ΚΚΕ.

Η λειψή φροντίδα των κομματικών οργάνων, ξεκινώντας βεβαίως από την ΚΕ, δημιούργησε ένα είδος ιδιόμορφης απόσπασης από τα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας. Κυρίως, μας στέρησε ως ένα βαθμό από τη δυνατότητα να εξειδικεύουμε, με βάση τις σημερινές απαιτήσεις, τη γενική μας πολιτική στη νεολαία, παίρνοντας υπόψη τους παράγοντες, που ειδικότερα σήμερα διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης της.

Η έλλειψη βαθύτερης γνώσης και εξειδίκευσης είναι ελαττώματα και ασθένειες, που περνάνε γρήγορα, αν πάρουμε μέτρα. Η κατάσταση σαφώς είναι αντιστρέψιμη. Η Συνδιάσκεψη θα μας βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό να κατακτήσουμε πληρέστερη γνώση και πιο εύστοχο προσανατολισμό.

Κλειδί για την κατανόηση της δράσης μας στη νεολαία αποτελεί η «Θέση 3», σύμφωνα με την οποία η θέση της νεολαίας στην κοινωνία, οι κοινωνικές της λειτουργίες, οι δυνατότητές της, προκαθορίζονται από την τάξη που τη γέννησε, από την εξέλιξη της ταξικής διάρθρωσης, από την ανάπτυξη της ταξικής πάλης στο κοινωνικό σύστημα. Η νεολαία δε συνιστά ιδιαίτερη τάξη, γι' αυτό και δεν μπορεί να προβάλλει αυτοτελή πρόταση διεξόδου, παρά μόνον ως αναπόσπαστο μέρος της εργατικής τάξης και του εργατικού κινήματος.

Με βάση, λοιπόν, την ταξική διάρθρωση της ελληνικής καπιταλιστικής κοινωνίας, τις γενικότερες τάσεις, το μεγαλύτερο μέρος της νεολαίας, είτε ως καταγωγή είτε ως θέση στην παραγωγική διαδικασία, ανήκει στην εργατική τάξη. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται ότι η νεολαία, ανεξάρτητα από την ένταξή της στην κοινωνικοταξική διάρθρωση, χαρακτηρίζεται από μια ορισμένη ενότητα με βάση τα ηλικιακά της χαρακτηριστικά, της μεταβατικότητας και της κινητικότητας στους προσανατολισμούς της.

Το ξεκαθάρισμα της θέσης της νεολαίας στην κοινωνικοταξική διάρθρωση απλουστεύει ως ένα βαθμό, χωρίς και να απλοποιεί, την απάντηση στο ερώτημα: Πώς θα πετύχουμε η δράση του Κόμματος να έχει αναπόσπαστο στοιχείο τη δουλιά στη νεολαία;

Ο Κ. Μαρξ μας καθοδηγεί στο ζήτημα αυτό, στο δέκατο τρίτο μέρος του πρώτου τόμου του «Κεφαλαίου», θίγοντας το ζήτημα της ιδιοποίησης συμπληρωματικών εργατικών δυνάμεων από το κεφάλαιο, πιο ειδικά για την εργασία των γυναικών και των νέων. Συγκεκριμένα, γράφει:

«Στο μέτρο που οι μηχανές κάνουν περιττή τη μυϊκή δύναμη, γίνονται μέσο χρησιμοποίησης εργατών χωρίς μυϊκή δύναμη ή εργατών με ανώριμη σωματική ανάπτυξη, μεγαλύτερη όμως ευστροφία των μελών. Εργασία γυναικών και νέων ήταν λοιπόν η πρώτη λέξη της εργασίας των μηχανών!»¹.

Παρακάτω, προχωρά σε μια ακόμη πιο σοβαρή διαπίστωση:

«Η αξία της εργατικής δύναμης καθοριζόταν όχι μόνο από τον εργάσιμο χρόνο που ήταν αναγκαίος για τη συντήρηση του ενήλικου εργάτη σαν ατόμου, μα και από τον εργάσιμο χρόνο που ήταν αναγκαίος για τη συντήρηση της εργατικής οικογένειας. Οι μηχανές, ρίχνοντας όλα τα μέλη της εργατικής οικογένειας στην αγορά εργασίας, κατανέμουν την αξία της εργατικής δύναμης του άνδρα σε όλα τα μέλη της οικογένειάς του. Γι' αυτό κατεβάζουν την αξία της εργατικής του δύναμης. Η αγορά της κομματιασμένης, λ.χ., σε 4 εργατικές δυνάμεις οικογένειας μπορεί να κοστίζει περισσότερο απ' ό,τι κόστιζε προηγούμενα η αγορά της εργατικής δύναμης του αρχηγού της οικογένειας, σαν αντιστάθμισμα όμως στη θέση της μιας μπαίνουν 4 εργάσιμες μέρες, και η τιμή τους πέφτει στην ίδια αναλογία που αυξάνει η υπεραξία των τεσσάρων πάνω από την υπεραξία του ενός. Για να ζει τώρα μια οικογένεια, είναι υποχρεωμένα τέσσερα άτομα να προσφέρουν όχι μονάχα εργασία, μα και υπερεργασία στο κεφάλαιο»².

Το ότι ο Κ. Μαρξ αναφέρεται στη μεγάλη βιομηχανία δε σημαίνει ότι το πρόβλημα περιορίζεται εκεί, δεδομένου ότι ολόκληρη η οικονομία και η κοινωνική σφαίρα είναι ενταγμένες στον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής.

Αν κατανοήσουμε βαθιά το ζήτημα, τίποτε δε μας εμποδίζει - ειδικά σήμερα - να ανταποκριθούμε στο εξής καθήκον: Η ιδεολογικοπολιτική και μαζική μας δράση στην εργατική τάξη να συμπεριλάβει και τα προβλήματα της νεολαίας, είτε ως νέων εργατών και εργατριών, είτε ως παιδιών της εργατικής τάξης, ως μελών της εργατικής - λαϊκής οικογένειας. Το ίδιο ισχύει και για τη δράση μας στους αυτοαπασχολούμενους της πόλης, στους αυτοαπασχολούμενους στην αγροτική παραγωγή. Το ίδιο ισχύει, βέβαια, για τα προβλήματα των γυναικών, της νέας κοπέλας.

Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα η δράση μας στη νεολαία δεν είναι στοχοπροσηλωμένη, οφείλεται ίσως σε πολλούς λόγους, όμως ένας είναι κατά τη γνώμη μας ο κύριος και βασικός: Αντιμετωπίζουμε την εργατική τάξη γενικά, τους μικρομεσαίους γενικά, χωρίς να βλέπουμε στην πράξη (θεωρητικά δεν αγνοούμε το ζήτημα) ότι η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα έχουν και εσωτερική διάρθρωση, υπάρχει επίσης το ηλικιακό και το φυλετικό στοιχείο που ο καπιταλισμός το εκμεταλλεύεται διπλά. Αντιμετωπίζουμε ακόμα τον εργάτη, τον υπάλληλο, γενικά τον εργαζόμενο, ως μονάδα, με την έννοια ότι αυτός ή αυτή είναι μέλος σωματείου, εισπράττει ατομικό εισόδημα κλπ. Και όχι ως άτομο που ανήκει σε μια οικογένεια, και η οικογένεια έχει προβλήματα ως σύνολο, πιο ειδικά κατά μέλος, ανάλογα με την ηλικία κλπ.

Ας μου συγχωρεθεί η απολυτότητα, με την οποία τίθεται το ζήτημα. Ισως ωφελεί στην ανάδειξη των καθυστερήσεων που έχουμε. Δείχνει πόσο επικίνδυνο είναι και με βαθύτερες συνέπειες, το να μην κατανοούμε ότι δουλιά στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα σημαίνει και δουλιά στη νεολαία, στα μέλη των οικογενειών, στους νέους και στις νέες που εργάζονται ή είναι άνεργοι ή είναι μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές, είτε έχουν μπει στη διαδικασία της κατάρτισης.

Υπολογίζοντας πως η νεολαία εντάσσεται στην κοινωνικοταξική διάρθρωση, δε συνεπάγεται τον κατακερματισμό της δράσης μας σ' αυτήν. Σήμερα είμαστε πιο ώριμοι και ικανοί, ώστε να αναπτύξουμε ταυτόχρονα συσπειρωτική και ενωτική δράση, με βάση τα κοινά προβλήματα όλων των τμημάτων της νεολαίας και ως ένα βαθμό τα κοινά ηλικιακά χαρακτηριστικά της.

Η ΚΕ, στις «Θέσεις» της, καταθέτει ορισμένους προβληματισμούς, προκειμένου να ανοίξει η συζήτηση και να δουλευτεί η πείρα πώς και με ποιο τρόπο τα διάφορα τμήματα της νεολαίας θα συναντιόνται σε κοινή δράση, θα επικοινωνούν μεταξύ τους, ώστε να διαμορφώνεται ενιαίο κίνημα νεολαίας, ως δύναμη συγκρότησης του Μετώπου, ως συνιστώσα δύναμη του Μετώπου.

Εννοείται ότι βασική προϋπόθεση για τη διαμόρφωση κινήματος νεολαίας είναι, επίσης, η ισχυροποίηση της ΚΝΕ, που από τη φύση και το χαρακτήρα της μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση μιας πλατιάς μαζικής πρωτοπορίας, ικανής να συσπειρώσει σε κοινή δράση τα διάφορα τμήματα της νεολαίας, με βάση κοινά προβλήματα, στην πάλη κατά του πολέμου, κατά της ιμπεριαλιστικής τρομοκρατίας.

Είναι φανερό ότι το κίνημα της νεολαίας δεν μπορεί να πάρει τη μορφή μιας ενιαίας οργανωτικής δομής από τα πάνω ως τα κάτω, όπως, π.χ., συμβαίνει με το εργατικό κίνημα και τα κινήματα των μεσαίων λαϊκών στρωμάτων. Κάτι τέτοιο θα ήταν έξω από την ίδια τη ζωή, την πραγματικότητα. Αλλωστε, σε όλη την ιστορία του νεολαιίστικου κινήματος, δεν εκφράστηκε αυτό με αυτοτελή και ανεξάρτητη δομή, αλλά ως κοινή δράση. Η νεολαία δεν είναι τάξη, ούτε ενιαίο κοινωνικό στρώμα για να έχει δική της ξεχωριστή μαζική οργάνωση. Μόνον οι πολιτικές νεολαίες μπορεί να εκφράσουν με ενιαίο τρόπο τα διαφορετικά τμήματα της νεολαίας, ανάλογα βέβαια και με το χαρακτήρα του κόμματος στο οποίο ανήκουν.

Επομένως, το ζητούμενο είναι να συσπειρώνονται σε κοινή δράση νέοι εργάτες και εργάτριες, νέοι μισθωτοί, με νέους αγρότες και αγρότισσες, γενικότερα με τους νέους που ζουν στην ύπαιθρο, με νέους ανθρώπους αυτοαπασχολούμενους, με μαθητές και σπουδαστές - φοιτητές, νέους και νέες στην κατάρτιση. Οχι μόνο γιατί είναι νέοι στην ηλικία, αλλά γιατί έχουν κοινά προβλήματα. Οι νέοι εργαζόμενοι και άνεργοι δεν μπορεί να είναι αδιάφοροι για τα προβλήματα της Παιδείας και της Υγείας, όπως και οι νέοι που μορφώνονται δεν πρέπει να μένουν έξω από τα προβλήματα των εργαζόμενων νέων, αφού μάλιστα σε λίγα χρόνια θα βρεθούν αντιμέτωποι με τα ίδια προβλήματα. Ο ελεύθερος χρόνος, ο αθλητισμός και ο πολιτισμός, η μάστιγα των ναρκωτικών, η νεανική πορνεία, η μετανάστευση, οι αιτίες και οι συνέπειές της, είναι κοινά προβλήματα όλων των τμημάτων της νεολαίας.

(Συνεχίζεται)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1,2. Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», έκδοση «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 409-410.