ΙΣΛΑΜΑΜΠΑΝΤ - ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ - ΚΑΜΠΟΥΛ.- Ο ισχυρότερος σεισμός που έπληξε το Πακιστάν εδώ και μισόν αιώνα, το πρωί του Σαββάτου, μεγέθους 7,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ισοπέδωσε δεκάδες πόλεις και χωριά στο Αζάντ Κασμίρ, αλλά και το υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ, ενώ προκάλεσε επίσης θύματα στο Αφγανιστάν. Ο επίσημος απολογισμός έκανε λόγο χθες βράδυ για 30.000 νεκρούς και πάνω από 42.000 τραυματίες, όμως αναμενόταν να αυξηθεί ακόμα περισσότερο και να ξεπεράσει τους 50.000 νεκρούς, καθώς τα σωστικά συνεργεία δεν είχαν φθάσει ακόμη έως χθες βράδυ - ούτε κατά διάνοια - σε όλες τις πληγείσες περιοχές. Το πλήγμα του Εγκέλαδου, που έγινε ακόμη φονικότερο λόγω του μικρού βάθους στο οποίο σημειώθηκε η δόνηση (περίπου 10 χλμ.), υπήρξε πιο ανελέητο, όπως συνήθως συμβαίνει, προς τους φτωχούς: Αυτοί ζούσαν στα λιγότερο επαρκή, από την άποψη της αντισεισμικής προστασίας, σπίτια, κτισμένα από τούβλα, από λάσπη και ξύλα, αλλά και τις πολυκατοικίες - παγίδες θανάτου.

Ο πραγματικός απολογισμός του σεισμού στο Πακιστάν ίσως να μη γίνει γνωστός τελικά. Είναι σαφές ότι η Μουζαφαραμπάντ, η πρωτεύουσα του υπό πακιστανική διοίκηση τμήματος του Κασμίρ, έχει καταστραφεί κατά το 80% - ο Ταρίκ Φαρούκ, υπουργός Επικοινωνιών και Δημοσίων Εργων της επαρχίας, εκτιμούσε ότι μόνο στο Αζάντ Κασμίρ οι νεκροί θα ξεπεράσουν τις 30.000. Πάνω από το 1,2 εκατ. κατοίκων της περιοχής, επί συνόλου 2,4 εκατομμυρίων, επλήγησαν από το σεισμό.

Το πιο τραγικό είναι ότι μεγάλο ποσοστό των θυμάτων ήταν παιδιά που βρίσκονταν σε σχολεία: Μόνο στην Μπαλακότ, οι νεκροί μαθητές είναι «εκατοντάδες», καθώς κατέρρευσαν τουλάχιστον 6 σχολικά κτίρια. Εκπρόσωπος του στρατού είπε ότι «χάθηκε μια ολόκληρη γενιά». Το δράμα των γονιών τους, που έσκαβαν με τα χέρια για να τα ανασύρουν, δε θα μπορούσε να είναι χειρότερο. Είναι χαρακτηριστικό ότι - παρά το ότι η πόλη ήταν σχετικά μακριά από το επίκεντρο - δεν υπήρξε έγκαιρη αποστολή βοήθειας, και οι κάτοικοι ήταν, εύλογα, έξαλλοι με την κυβέρνηση. Εως τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, οι διασώστες είχαν φθάσει μόλις στο 40% των πληγεισών περιοχών. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πέρασαν τις νύχτες του Σαββάτου και της Κυριακής στην ύπαιθρο, στο έλεος των πλημμυρών, της βροχής και του κρύου.

Ανάλογη εικόνα επικρατούσε και στην Ινδία, ειδικά στο Κασμίρ, όπου το μεγαλύτερο μέρος της πόλης Ούρι μετατράπηκε σε συντρίμμια. Ο στρατός ανέλαβε τον έλεγχο και απαγόρευσε την πρόσβαση των ΜΜΕ στην πόλη. Ο συνολικός προσωρινός απολογισμός στην Ινδία έκανε λόγο για 950 θύματα. Αλλά ήταν βέβαιο ότι θα αυξηθεί: Τουλάχιστον 3.000 σπίτια κατέρρευσαν μόνο στην πόλη Ταντγκάρ...

Ακόμα και 100 χλμ. νότια του σεισμού, στην πρωτεύουσα του Πακιστάν, Ισλαμαμπάντ, υπήρξαν δεκάδες θύματα. Η κατάρρευση των Πύργων Μαργκάλα, δύο κτιρίων ενός εμπορικού κέντρου που αποτελούσαν πέντε κτίσματα, κόστισε 35 ζωές. Το υπουργείο Εσωτερικών κίνησε διαδικασία δίωξης της εταιρίας που τους κατασκεύασε, κατηγορώντας την ότι δε χρησιμοποίησε κατάλληλα υλικά - αλλά καμία τέτοια νομική δράση δεν αναλήφθηκε για τις κατασκευαστικές εταιρίες που έκτισαν τα σπίτια όπου ζούσαν οι απλοί άνθρωποι, τα οποία κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα.

Η έντονη παρουσία των στρατών, τόσο της Ινδίας, όσο και του Πακιστάν, στο Κασμίρ, αντί να διευκολύνει, δυσχέρανε τις σωστικές προσπάθειες: Η στρατιωτικοποίηση, τα πυκνά μπλόκα, και η κρυψίνοια των στρατιωτικών αρχών οδήγησε στην καθυστέρηση όσον αφορά την παροχή βοήθειας.

Ο σεισμός επιχειρήθηκε να χρησιμοποιηθεί και για την - οικεία - «διπλωματία των σεισμών», με το Νέο Δελχί να προσφέρει βοήθεια στο Ισλαμαμπάντ και την κυβέρνηση του στρατηγού - «προέδρου» Περβέζ Μουσάραφ να ανακοινώνει ότι την αποδέχεται. Αλλά αυτού του είδους η προσέγγιση είναι αφ' ενός ρηχή και αφ' ετέρου δεν αλλάζει τις γεωπολιτικές πραγματικότητες στην περιοχή - κάτι που είναι ανεξάρτητο από την αλληλεγγύη μεταξύ των κατοίκων των δύο χωρών.

Είναι χαρακτηριστικό της προσπάθειας να «ξεπλυθεί» η κυβέρνηση του Περβέζ Μουσάραφ κάθε ευθύνης για την τραγωδία το πώς χειρίστηκαν την κάλυψή της τα εγχώρια - και όχι μόνο - ΜΜΕ, παρά την έλλειψη οποιουδήποτε σχεδιασμού, την έλλειψη κάθε συντονισμού στο πεδίο, την έλλειψη εξοπλισμού και προετοιμασίας. Τουλάχιστον δύο εφημερίδες αναφέρθηκαν υπαινικτικά στη φυσική καταστροφή που προκάλεσε ο κυκλώνας Κατρίνα στις ΗΠΑ, με την εφημερίδα Daily Times να γράφει σε κύριο άρθρο της ότι «η αλήθεια είναι πως καμία κυβέρνηση, και ειδικά στον Τρίτο Κόσμο, δε θα μπορούσε να είναι προετοιμασμένη για τη διαχείριση της κατάστασης μετά από μιας τέτοιας κλίμακας καταστροφή». Αλλά η περιοχή είναι γνωστό πως ήταν σεισμογενής, και η καταστροφή είναι βέβαιο ότι θα μπορούσε να είχε μετριαστεί, εάν λαμβάνονταν μέτρα αντισεισμικής προστασίας. Ομως, όπως και στην περίπτωση της Νέας Ορλεάνης, οι κυβερνητικές προτεραιότητες είναι πολύ διαφορετικές, και το ενδιαφέρον για τους πολίτες ανύπαρκτο, στο Πακιστάν, αλλά, σε μεγάλο βαθμό, και στην Ινδία - το Ισλαμαμπάντ και το Νέο Δελχί ξοδεύουν εκατομμύρια δολάρια για τη στρατιωτική τους ενίσχυση στην περιοχή, για τον εξοπλισμό τους με πυρηνικά και συμβατικά όπλα, αλλά δεν έδωσαν καμία σημασία στην ανάγκη θωράκισης του πληθυσμού από έναν τέτοιο κίνδυνο. Αφησαν τον πληθυσμό έρμαιο της φύσης. Και οι δυτικές δυνάμεις, οι πρώην αποικιοκράτες επικυρίαρχοι και νυν «σύμμαχοι», δεν είναι άμοιρες ευθυνών γι' αυτό.

Υπ' αυτήν την έννοια, οι ανακοινώσεις των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Κατάρ κ.ά. περί αποστολής βοήθειας (50 εκατ. δολάρια από την Ουάσιγκτον, 100 εκατ. από το Κατάρ, και πάει λέγοντας) μοιάζουν περισσότερο με απόπειρες να βελτιώσουν τη διεθνή τους «εικόνα», παρά με ουσιώδη χειρονομία...

• Η Ελλάδα αποφάσισε να στείλει αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας, που αναχωρεί σήμερα με υλικό και μια ομάδα διάσωσης.