Η αναθεώρηση πάγιων θέσεων της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, η οποία είχε εμπράκτως αποτυπωθεί σε κυβερνητικές αποφάσεις, χειρισμούς και επιλογές τους προηγούμενους μήνες, «νομιμοποιήθηκε» χτες, στη μακράς διάρκειας συζήτηση του υπουργικού συμβουλίου.

Με βάση την εισήγηση του υπουργού Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου το υπουργικό συμβούλιο αποδέχτηκε την αλλαγή οπτικής γωνίας από την οποία η ελληνική διπλωματία θα αντιμετωπίζει και θα χειρίζεται από δω και πέρα μια σειρά, μείζονος σημασίας, ζητήματα, όπως: Η απεμπόληση του δικαιώματος άσκησης βέτο στην ΕΕ, η «υποτίμηση» της σημασίας της συνθήκης της Λοζάνης, τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό.

Η αναζήτηση της «νομιμοποιητικής βάσης» στην οποία η κυβέρνηση «στηρίζει» την αναθεώρηση της εξωτερικής της πολιτικής, είναι η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ. Ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο, σύμφωνα με όσα μετέφερε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Τύπου, αναφέρθηκε «στην πορεία της Ευρώπης προς το μέλλον, στην προσπάθεια που κάνει η Ελλάδα --και στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται ενόψει της διεύρυνσης της ΕΕ, αλλά και των προσπαθειών που γίνονται για την προώθηση διαδικασιών ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ ορισμένων κρατών -μελών της ΕΕ -- να είναι μία χώρα η οποία θα έχει όλες τις προϋποθέσεις, θα εκπληρώνει όλους τους όρους, ώστε να μην είναι δυνατό να παρακαμφθεί στην, κάθε φορά, διαμορφούμενη πρώτη ταχύτητα της ΕΕ». Μάλιστα, ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο, απάντησε και στο «δίλημμα» που απασχολεί αυτή την περίοδο την ΕΕ. «Το μεγάλο θέμα, το οποίο έχει τεθεί προς συζήτηση, την τελευταία περίοδο, είπε ο πρωθυπουργός, αφορά στο σχήμα το οποίο θα λάβει η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα λειτουργικά και θεσμικά θέματα τα οποία προκύπτουν, μετά την επικείμενη διεύρυνσή της. Εμείς, λοιπόν, είπαμε πως ανάμεσα στο μεγάλο "δίλημμα" το οποίο έχει προκύψει, αν επιθυμούμε μία Ευρώπη ομοσπονδιοποιημένη ή μία Ευρώπη της διακυβερνητικής συνεργασίας, αναφανδόν έχουμε ταχθεί υπέρ της πρώτης επιλογής».

Συνοψίζοντας το «νέο εθνικό μας στόχο» ο υπουργός Τύπου είπε:.«Να έχουμε, δηλαδή, διασφαλίσει, κάθε φορά, κατακτήσεις και επιδόσεις τέτοιες, ώστε να μην είναι δυνατόν, όσο ψηλά και αν θέτουν κάποιοι τον πήχη, η Ελλάδα να μείνει έξω από αυτήν την προωθημένη συνεργασία».

Για το πώς θα υλοποιηθούν αυτοί οι στόχοι, μίλησε ο Γ. Παπανδρέου, περιγράφοντας ταυτόχρονα και τις αναθεωρημένες θέσεις της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.

«Η Ελλάδα, κατ' αρχάς, είναι θετική, όσον αφορά την ουσία της πολιτικής ενοποίησης, με τη μορφή μιας εξέλιξης της Ευρώπης στην κατεύθυνση της ομοσπονδιοποίησής της. Πιστεύουμε ότι μια τέτοια εξέλιξη εξυπηρετεί και τα εθνικά συμφέροντά μας, σε αντίθεση με ένα μοντέλο διακυβερνητικής συνεργασίας που κάποιοι άλλοι, ίσως, προτιμούν και προτείνουν».

Ο υπουργός Εξωτερικών περιέγραψε στο υπουργικό συμβούλιο, την απεμπόληση του δικαιώματος άσκησης «βέτο» ως εξής: «Αντιμετωπίζουμε, ασφαλώς, θετικά τη διαδικασία εμβάθυνσης της ΕΕ. Θα πρέπει να είμαστε παρόντες με εξειδικευμένες προτάσεις. Οι αρμόδιες υπηρεσίες εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. Οπως γνωρίζετε, έχει τεθεί το θέμα άρσης του βέτο, του δικαιώματος της αρνησικυρίας. Οι πυλώνες τους οποίους αφορά αυτό το θέμα, είναι ο πρώτος και ο τρίτος. Ο πρώτος πυλώνας αφορά τα οικονομικά θέματα και ο τρίτος θέματα ασφάλειας και δικαιοσύνης. Εμείς, στα δύο αυτά μεγάλα κεφάλαια, μπορούμε να δούμε με θετικό τρόπο μια τέτοια εξέλιξη. Την άρση, δηλαδή, του δικαιώματος αρνησικυρίας, γιατί θεωρούμε πως όχι μόνο δε δημιουργούνται προβλήματα για τα εθνικά συμφέροντά μας, αλλά αντιθέτως -αν λάβουμε υπόψη μας ότι και άλλες χώρες έχουν αυτό το δικαίωμα και όχι μόνο εμείς- μια τέτοια εξέλιξη ευνοεί τις ελληνικές θέσεις. Αλλά, ασφαλώς, όσον αφορά το δεύτερο πυλώνα, τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, παραμένουμε αμετακίνητοι στη θέση ότι το βέτο πρέπει να μείνει σε όλα τα επίπεδα».

Ενα άλλο «λεπτό σημείο» για το οποίο έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών στο υπουργικό συμβούλιο, είναι οι νέες συνθήκες που, όπως είπε, έχουν δημιουργηθεί και οι οποίες επιβάλουν αλλαγές στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι μειονότητες. Το θέμα είναι ιδιαίτερα λεπτό, γιατί η Συνθήκη της Λοζάνης, την οποία η ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να δει με τον τρόπο που «επιβάλουν οι νέες συνθήκες», εκτός από το καθεστώς που διέπει τη μουσουλμανική μειονότητα, ρυθμίζει και μια σειρά άλλων ζητημάτων, όπως για παράδειγμα τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

«Στα θέματα που αφορούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων, είπε ο Γ. Παπανδρέου, εμείς έχουμε ακολουθήσει κατά γράμμα όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λοζάνης. Ασφαλώς, οι συνθήκες αλλάζουν, τα χρόνια περνούν. Λόγω της κινητικότητας, έχουμε να αντιμετωπίσουμε νέα δεδομένα. Εμείς τα θέματα αυτά, επειδή η ΕΕ τα αντιμετωπίζει με κοινό πρίσμα, μπορούμε να τα δούμε θετικά, αφού, βεβαίως, στα θέματα που αφορούν τη μουσουλμανική μειονότητα η Τουρκία δεν μπορεί να έχει οποιοδήποτε ρόλο ή λόγο. Είναι εσωτερικά θέματα της χώρας μας και βεβαίως θα τα αντιμετωπίσουμε κι εμείς με βάση μια πολιτική αρχών, αυτή στην οποία θα καταλήξουν και θα εφαρμόσουν τα όργανα της ΕΕ».