Η Κλαριμπέλ Αλεγκρία γεννήθηκε στη Νικαράγουα, πατρίδα του πατέρα της και μεγάλωσε στο Ελ Σαλβαδόρ, όπου κατέφυγε η οικογένειά της. Ο πατέρας της ήταν οπαδός του ήρωα Σαντίνο και υπέστη πολλές διώξεις από τη δικτατορία του Σομόζα.

Η Κλαριμπέλ Αλεγκρία έχει αναπτύξει ένα έργο αρκετά ευρύ σαν ποιήτρια και σαν πεζογράφος. Καθοριστική ήταν η επίδραση του Ισπανού ποιητή Χουάν Ραμόν Χιμένες, ο οποίος τη βοήθησε στα πρώτα της βήματα. Κάτω από την επίδραση του Χιμένες ασχολήθηκε με την «καθαρή ποίηση» χωρίς έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς. Στην αρχή, έγραψε ποιήματα άχρωμα με τέλεια, όμως, επεξεργασία της μορφής, σύμφωνα με τα κλασικά πρότυπα.

Η γνωριμία της με την ποίηση του Περουβιανού Κέσαρ Βαγιέχο την έκανε να εγκαταλείψει την «καθαρή ποίηση» και να στραφεί προς την κοινωνική, τη στρατευμένη.

Για μια συγγραφέα αριστερή, στρατευμένη, με νέους προβληματισμούς, θα ήταν αδύνατον η τρομερή ιστορία του Ελ Σαλβαδόρ και της υπόλοιπης ηπείρου να μην εισερχόταν στο έργο της. Ο θρίαμβος της Επανάστασης των «Σαντινίστας» στη Νικαράγουα τη ριζοσπαστικοποίησε ακόμη περισσότερο. Το 1979 αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Μαγιόρκα και να επιστρέψει στη Νικαράγουα, για να συμμετάσχει στη διαδικασία της Επανάστασης.

Το πρώτο της πεζό έργο είναι οι «Στάχτες του Ιθάλκο» 1966. Σ' αυτό πραγματεύεται ένα επαναστατικό τραγικό γεγονός που συνέβη στο Ελ Σαλβαδόρ το 1962. Επίσης, γνωστά της πεζά έργα είναι η «Σύλληψη» και η «Λουίζα στη χώρα της πραγματικότητας». Στο χρονικό της «Φυγή από το Gante Grande» εξυμνεί τη δραπέτευση μιας ομάδας Περουβιανών ανταρτών από τις φυλακές.

Η Κλαριμπέλ Αλεγκρία εκδηλώνει όλη την ωριμότητά της στην ποίηση. Η πρώτη ποιητική συλλογή της «Φιλοξενούμενη της ενοχής μου» 1961 την καθιερώνει σαν την πιο σημαντική γυναικεία φωνή της περιοχής. Ο τόνος της είναι απλός, καθημερινός, ευθύς. Παρατηρεί με οξύτητα τον αντικειμενικό πραγματικό κόσμο και το έργο της αποπνέει τον αέρα της καθημερινότητας.

Είναι μια ποίηση που έχει αρκετές ομοιότητες με αυτήν του σημαντικού ποιητή της Νικαράγουας Ερνέστο Καρντενάλ. Κατά τον Καρντενάλ, θεωρητικού της «εξωτερίκευσης», η ποίηση πρέπει να είναι αντικειμενική, αφηγηματική και άμεση. Να είναι φτιαγμένη με τα υλικά της πραγματικής ζωής, με πράγματα συγκεκριμένα. Τελικά να είναι μια ποίηση «ανόσια».

Η Κλαριμπέλ Αλεγκρία αποτελεί το θηλυκό πρόσωπο του Ουρουγουανού Μάριο Μπενεντέτι. Συμμερίζονται τις ίδιες ιδέες τόσο στην τέχνη, όσο και στην κοινωνική ζωή. Είναι παρόντες σ' όλους τους αγώνες και καταγγέλλουν κάθε αυθαιρεσία.

Κλασικοί είναι οι στίχοι της ποιήτριας που έγραψε για τον Αργεντινό ποιητή Χουάν Γκέλμαν, ο οποίος απελπισμένος πίστεψε και πιστεύει ότι δε θα ξαναβρεί το γιο του και την έγκυο νύφη του, οι οποίοι είχαν απαχθεί από παραστρατιωτική οργάνωση κατά τη διάρκεια της τελευταίας δικτατορίας της Αργεντινής.

«Επειδή έμαθα ν' αγαπώ

τώρα μπορώ να ματώνω με τις πληγές σου»

Η Γουατεμάλα γνώρισε ένα ματωμένο εμφύλιο πόλεμο, στη διάρκεια του οποίου ο τακτικός στρατός εξαπέλυσε επιθέσεις εναντίον των ένοπλων απελευθερωτικών ομάδων και προσπάθησε να εξοντώσει τον ιθαγενή πληθυσμό, με το πρόσχημα της συμμετοχής του στο αντάρτικο.

Η Ριγκομπέρτα Μεντσού επέζησε της σφαγής και διέφυγε στο Μεξικό το 1981. Εκεί έγραψε το έργο «Ονομάζομαι Ριγκομπέρτα Μεντσού και έτσι συνειδητοποιήθηκα».

Η συγγραφέας γεννήθηκε σε μια πολυμελή οικογένεια Μάγια. Τα παιδικά της χρόνια σημαδεύτηκαν από τη φτώχεια και την καταπίεση που ασκούσαν οι κυρίαρχες τάξεις της Γουατεμάλας πάνω στα φτωχά στρώματα των γεωργών - ιθαγενών. Ο πατέρας και τα αδέλφια της εντάχθηκαν στο αντάρτικο, που ξεκίνησε το 1979. Ο πατέρας της κάηκε ζωντανός, μαζί με άλλους αντάρτες που είχαν καταλάβει την πρεσβεία της Ισπανίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας: Η αστυνομία πυρπόλησε την πρεσβεία και τους έκαψε ζωντανούς. Ο αδελφός της, υπερασπιστής της γης των Ιθαγενών, δολοφονήθηκε από τους παραστρατιωτικούς. Η μητέρα της απήχθη από τους παραστρατιωτικούς και δε βρέθηκε ποτέ το πτώμα της.

Η Ριγκομπέρτα με το έργο της αντιπροσωπεύει τις γυναίκες, τους ιθαγενείς και τα κινήματα εθνικής απελευθέρωσης. Οι μύθοι, οι φαντασίες και τα όνειρα που έχουν τις ρίζες τους στην εποχή των Μάγια αναμειγνύονται με την εποχή της και αποτελούν ένα σύνολο που εκφράζει τη συνείδηση του λαού της Γουατεμάλας.

Η Μεντσού (Νόμπελ Ειρήνης, 1992) συμμετέχει στην Επιτροπή του ΟΗΕ για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τον Αύγουστο του 2006 επισκέφτηκε τη Βολιβία, για να συγχαρεί τον εκλεγμένο ιθαγενή Πρόεδρο Εβο Μοράλες και για να στηρίξει το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα.

* Οι δύο Λατινοαμαρικάνες συγγραφείς συγκαταλέγονται μεταξύ των διανοουμένων, συγγραφέων και επιστημόνων που υπέγραψαν το ψήφισμα υπέρ της Κούβας και ενάντια στην παρεμβατική πολιτική των ΗΠΑ και του Μπους.