ΑΓΚΥΡΑ.-

Να παραδώσει τη διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Πρόεδρο της Τουρκίας κάλεσε ο ηγέτης του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ, τον κάτοχο της εντολής, Νετσμεντίν Ερμπακάν.

Χτες, η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας αναστατώθηκε από φήμες που έφεραν τον Γιλμάζ να έχει καταλήξει στην αποδοχή της πρότασης Ερμπακάν για σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά ο Γιλμάζ έβαλε, το μεσημέρι, τα πράγματα στη θέση τους: "Τους είπαμε (στα στελέχη του Κόμματος της Ευημερίας) ότι δεν είμαστε σε θέση να τους δώσουμε μια θετική απάντηση".

Ο ίδιος ο ηγέτης του ισλαμιστικού κόμματος φέρεται να δήλωσε ότι "αύριο (σήμερα) θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τα κορυφαία όργανα του κόμματος και μετά θα ληφθεί απόφαση".

Εάν επιβεβαιωθεί η αποτυχία του Ερμπακάν, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, να σχηματίσει κυβέρνηση, η εντολή θα περάσει στο δεύτερο σε αριθμό εδρών κόμμα στο νέο τουρκικό Κοινοβούλιο. Στο Κόμμα του Ορθού Δρόμου, δηλαδή, του οποίου προϊσταται η υπηρεσιακή πρωθυπουργός, Τανσού Τσιλέρ.

Πάντως, και η Τσιλέρ αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να μην καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση, καθώς η απόκλιση απόψεων μεταξύ της ίδιας και του "ρυθμιστή ισορροπιών" Γιλμάζ παραμένουν αγεφύρωτες.

"Η προκαταρκτική έκθεση αποφαίνεται ότι ο Μετίν Γκιοκτεπέ δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της κράτησής του", δήλωσε χτες για το θάνατο, στις 9 Γενάρη, του νεαρού δημοσιογράφου της εφημερίδας "Εβρενσέλ" ο υπουργός Προεδρίας της Τουρκίας, Αντνάν Εκμέν.

Η δήλωση αυτή του Τούρκου υπουργού Προεδρίας και υπεύθυνου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα πραγματικά "αδειάζει" τους ιθύνοντες της Κρατικής Ασφάλειας της Κωνσταντινούπολης, που επέμεναν τις τελευταίες μέρες ότι ο συντάκτης της φιλοκουρδικής εφημερίδας είχε απελευθερωθεί όταν βρήκε το θάνατο.

"Αν η αστυνομία θέλει να απαλλαγεί από τις υποψίες που τη βαρύνουν", συμπλήρωσε ο Εκμέν, "θα πρέπει να βρει τους υπεύθυνους".

Ο Εκμέν διατύπωσε μάλιστα την αντίθεσή του στα μέσα που υιοθετούν οι αρχές ασφαλείας για να αποτρέπουν ταραχές. "Δεν πρέπει να λησμονείται ότι οι ένοπλες επεμβάσεις προσδίδουν χειρότερες διαστάσεις στις εξελίξεις. Πρέπει να επιδειχτεί ενδιαφέρον στους συγγενείς των κρατουμένων και των καταδίκων και να ικανοποιηθούν τα δημοκρατικά τους αιτήματα".

Πάντως, ο Εκμέν, εάν δεν επιχειρεί να "ρίξει μελάνη" στην υπόθεση των φυλακών με αυτές τις δηλώσεις, τότε... παίζει με τη φωτιά. Το πλέγμα, η ιδιότυπη υπερδομή των δυνάμεων ασφαλείας (αστυνομία, ένοπλες δυνάμεις) διαθέτει μέσα πίεσης καθόλου ευκαταφρόνητα, κάτι που ισχύει για όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς. Αν ο Εκμέν δεν ήταν υπουργός σε μια βραχύβια υπηρεσιακή κυβέρνηση, πιθανότατα θα σκεπτόταν πολύ σοβαρά πριν προβεί σε ανάλογες δηλώσεις...

• Η Σοσιαλιστική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε χτες τη δημιουργία μιας υποομάδας, η οποία θα καταγράφει την κατάσταση στην Τουρκία όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η ομάδα αυτή θα αποκαλείται "Turkey Watch", θα παρακολουθεί σε καθημερινή βάση τις εξελίξεις στην Τουρκία στο θέμα και θα συντάσσει σχετικές εκθέσεις.

Σημειώνεται ότι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναλάβει να συντάσσει σε ετήσια βάση έκθεση για την κατάσταση στην Τουρκία.

Χτες, η φυλακισμένη - κουρδικής καταγωγής - πρώην βουλευτής, Λεϊλά Ζανά, η οποία τιμήθηκε το 1995 από το Ευρωκοινοβούλιο με το βραβείο Ζαχάροφ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, κατέθεσε νέα προσφυγή εναντίον της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Στρασβούργο. Η Ζανά εκτιμά ότι δε δικάστηκε από "αμερόληπτο δικαστήριο", όπως προβλέπει το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Επιβεβαιώνει με χτεσινά του δημοσιεύματα ο τουρκικός Τύπος την ύπαρξη επιστολής της υπηρεσιακής πρωθυπουργού της Τουρκίας, Τανσού Τσιλέρ, προς τους ηγέτες Αζερμπαϊτζάν και Γεωργίας, Αλίγεφ και Σεβαρντνάτζε, για να αποτραπεί ενδεχόμενη επαναπροσέγγιση των Αζέρων με τη Ρωσία.

Η Τσιλέρ επιχειρεί να προωθήσει με αυτό τον τρόπο την κατασκευή του αγωγού για μεταφορά του "μαύρου χρυσού", του πετρελαίου της Υπερκαυκασίας, στη Δύση, μέσω της Τουρκίας.

Η υπηρεσιακή πρωθυπουργός της Τουρκίας, κατά την εφημερίδα "Μιλιέτ", υποστηρίζει ότι μπορεί να κατασκευαστεί ο αγωγός με τουρκική χρηματοδότηση, στην περίπτωση που αντιτεθεί η Ρωσία ή η κοινοπραξία των εταιριών που έχει αναλάβει την εξόρυξη του πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν.