Προσφέρουν θέσεις εργασίας σε περισσότερους από 450 ανθρώπους, αποτελούν πηγή πλούτου για μια ορεινή περιοχή, αλλά είναι ξεχασμένος τόπος από το κράτος και κάθε είδους αναπτυξιακό πρόγραμμα. Οι 15 επιχειρήσεις εξόρυξης και επεξεργασίας μαρμάρου "Τρανοβάλτου" δίνουν πνοή στην ευρύτερη αυτή περιοχή του Νομού Κοζάνης. Η Κοινότητα Τρανοβάλτου είναι ένα ορεινό χωριό στην επαρχία Σερβίων του Νομού Κοζάνης, στο οποίο ζουν περίπου 1.000 άνθρωποι. Κύρια απασχόληση των κατοίκων του, η εξόρυξη και η επεξεργασία του μαρμάρου, από την περιοχή "Μπιστριά".

Το συγκεκριμένο χωριό δέχτηκε το χτύπημα του σεισμού, πριν από δυο χρόνια και εκτός από τα σπίτια, έπαθαν ζημιές και επιχειρήσεις. Τα μαρμαράδικα έπαθαν μεγάλες καταστροφές από το σεισμό, αλλά οι αποζημιώσεις που έπρεπε να τους καταβληθούν δεν έχουν φτάσει ακόμα... Περίπου 300 εκατομμύρια οι καταστροφές σε μηχανήματα και υλικό, τα μισά περίπου από τις καταστροφές που έπαθαν όλες οι επιχειρήσεις του Νομού Κοζάνης. Ο Δημήτρης Τυρνενόπουλος,μέλος του ΔΣ του Εμπορικού Επιμελητηρίου Κοζάνης και μέλος του Συνδέσμου Μαρμάρων Εξαγωγών Ελλάδας, μας είπε: "Μετά το σεισμό, η πολιτεία θα μπορούσε να δώσει μια βαθιά ανάσα σε όλα τα μαρμαράδικα, αν χρησιμοποιούσαν το δικό μας μάρμαρο στα συμβατικά σπίτια που κατασκεύασαν. Ομως τέτοια κίνηση δεν έγινε. Αντίθετα μπήκε στα σπίτια κακής ποιότητας εισαγόμενο πλακάκι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και την εγχώρια παραγωγή να μη στηρίξουν και πολύτιμο συνάλλαγμα να φύγει στο εξωτερικό". "Μάλιστα, κατέληξε, για το συγκεκριμένο θέμα είχαμε έρθει σε επαφή, πριν ακόμα υπογραφούν οι συμβάσεις για τα σπίτια, αλλά πήραμε μόνο υποσχέσεις ότι θα προτιμηθεί το δικό μας υλικό. Σήμερα τα σπίτια στην πλειοψηφία τους έγιναν και εμείς μείναμε απ' έξω".

Σ' αυτό το χωριό εδρεύει και λειτουργεί με επιτυχία ένας συνεταιρισμός από το 1973, που ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με το μάρμαρο, προσφέροντας εργασία σε περισσότερους από 70 ανθρώπους. Ο Γεωργικός Βοϊωτικός Συνεταιρισμός Επεξεργασίας Εξόρυξης και πώλησης μαρμάρων Τρανοβάλτου (ΓΒΣΕΕ), κόντρα στην κυβερνητική πολιτική, που εξωθεί σε διάλυση και μαρασμό τους συνεταιρισμούς κάθε είδους, μπορεί και στέκεται "όρθιος". Εμπόδιο στην επέκταση των δραστηριοτήτων και την καλύτερη λειτουργία του συνεταιρισμού οι εκάστοτε κυβερνήσειςν που υπονομεύουν τους συνεταιρισμούς, τους οποίους θεωρούν κακούς διαχειριστές των χρημάτων και των επιδοτήσεων.

Οι εργαζόμενοι μέτοχοι του συνεταιρισμού, προσπαθούν να τον κρατήσουν με "νύχια" και με "δόντια". Γνωρίζουν καλά ότι προσφέρει θέσεις εργασίας και το κυριότερο ότι διαχειρίζεται τίμια τον ιδρώτα τους. "Οι πατεράδες μας που δούλευαν μάρμαρο σε ιδιώτες, δούλευαν σαν σκλάβοι. Ο συνεταιρισμός τηρεί το ωράριο, καλύπτει ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων, μπαίνει φραγμός στην ανασφάλιστη εργασία. Παράλληλα στήριξε και στηρίζει όλους τους μικρούς ιδιώτες που εργάζονται γύρω από το μάρμαρο", μας είπε ο Αντώνης Δεληβάνης,που είναι πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του συνεταιρισμού. Σ' αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε ότι ο συνεταιρισμός διοικείται από 5μελές ΔΣ, που εκλέγεται από τους μετόχους - εργαζόμενους σ' αυτόν.

"Το κράτος θα μπορούσε να μας βοηθήσει, προσφέροντάς μας μέσα από σεμινάρια γνώση πάνω στον τεχνικό εξοπλισμό και στην προώθηση του προϊόντος μας. Εχουμε πάρει υποσχέσεις ότι μέσα στο καλοκαίρι θα μπούμε σ' ένα πρόγραμμα που θα πριμοδοτεί την αγορά μηχανημάτων μέχρι και 50%", τόνισε ο Γιάννης Ντούτσιας.Για να συμπληρώσει ο Αν. Δεληβάνης: "Μας έχει γονατίσει και η φορολογία. Ο φόρος του 35% επί των κερδών δεν αφήνει περιθώρια ανάπτυξης και καινούριων ανοιγμάτων στο συνεταιρισμό, αφού ένα μεγάλο μέρος των εσόδων του πηγαίνει στη φορολογία. Εμείς δεν κάνουμε ούτε υποτιμολογήσεις και στις υποχρεώσεις μας είμαστε συνεπείς, αλλά στην Ελλάδα υπάρχουν δυο μέτρα και δυο σταθμά στη φορολογία...".

Ο πρόεδρος του Σωματείου των Εργαζομένων στο συνεταιρισμό Γιάννης Τζιδημόπουλος,αναφερόμενος στη σημασία της ύπαρξης του συνεταιρισμού για τους εργαζόμενους στο μάρμαρο, υπογράμμισε: "Ο συνεταιρισμός σε πολλές περιπτώσεις ήρθε και έδωσε δουλιά σε ανθρώπους, που λόγω της ηλικίας τους εκδιώχθηκαν ή δεν προτιμήθηκαν από τους ιδιώτες. Αν δεν υπήρχε ο συνεταιρισμός να τους δώσει μεροκάματο για κολλήσουν ένσημα, σήμερα θα μένανε στο δρόμο".

Το μάρμαρο, που δημιουργεί τόσες θέσεις εργασίας στην περιοχή και κρατά τους νέους ανθρώπους στον τόπο τους, έχει τις προοπτικές και να αναπτυχθεί και καινούριες θέσεις εργασίας να δημιουργήσει και ανταγωνιστικό προϊόν να γίνει. Ο λογιστής του συνεταιρισμού και παλιότερα αντιπρόεδρος της κοινότητας Τάσος Πουλιόπουλος μας ανέφερε σχετικά με το χρειάζεται να γίνει: "Ερευνες για τα λατομεία από το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), προκειμένου να βρεθούν και να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα των μαρμάρων. Επιδότηση σε ποσοστό 60% στην παροχή του ρεύματος που παίρνουν τα λατομεία και 70% στην ύδρευση των λατομείων. Αυτή την παρέμβαση θέλουμε από το κράτος. Να υπάρξουν, επίσης, επιδοτήσεις για μεταχειρισμένα μηχανήματα, αφού το κόστος των καινούριων τις περισσότερες φορές είναι εντελώς εξωπραγματικό για τις οικονομικές δυνατότητες των επιχειρήσεων". Και συνέχισε: "Είναι τραγικό οι δημόσιες υπηρεσίες του τόπου να μην προτιμούν το εγχώριο μάρμαρο του Τρανοβάλτου και να στρέφονται σε εισαγόμενα. Πολλές φορές σε διαγωνισμούς για τις δημόσιες υπηρεσίες δε συμπεριλαμβάνεται στη λίστα το μάρμαρο της περιοχής μας".

Ο πρόεδρος της Κοινότητας Τρανοβάλτου Βαγγέλης Καραδήμος υπογράμμισε ότι "το χωριό μετά το σεισμό δε γνώρισε κανένα έργο υποδομής, παρά τις εξαγγελίες των κυβερνώντων για αναπτυξιακά προγράμματα. Ο δρόμος που οδηγεί στο χωριό μας θυμίζει μονοπάτι και από κει σε καθημερινή βάση περνάνε μεγάλα φορτηγά γεμάτα με μάρμαρα. Το χειμώνα η πρόσβαση στο χωριό είναι παρά πολύ δύσκολη, αφού παγώνουν οι δρόμοι και αποκλεινόμαστε. Ο δρόμος που έρχεται στο χωριό διανοίχτηκε από το στρατό το 1950-55 και από τότε δεν έγινε καμιά διάνοιξη, καμιά βελτίωση. Ο δρόμος μέχρι το Ρύμνιο είναι τραγικά στενός, ενώ και όταν φτάνει κανείς στο Ρύμνιο, οι δρόμοι τόσο για Κοζάνη όσο και για Λάρισα δεν είναι ό,τι καλύτερο. Ενα ζωντανό χωριό έχει μετατραπεί σε άγονη γραμμή". Σ' αυτό το σημείο η συζήτηση "φούντωσε" και οι κάτοικοι έκαναν λόγο για πελατειακές σχέσεις. Ο Τάσος Πουλιόπουλος με λόγια γεμάτα οργή υπογράμμισε: "Πρέπει επιτέλους να φτιάξουν ένα δρόμο όχι με πελατειακά και ψηφοθηρικά κριτήρια, αλλά με βασικό κριτήριο την ανάπτυξη του τόπου. Δυστυχώς, το μέγα μειονέκτημα του Τρανοβάλτου είναι ότι οι σταυροί και τα "ψηφουλάκια" για τις εκλογές είναι λίγα. Και δρόμοι χωρίς "ψηφουλάκια" δε φτιάχνονται...".

Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει και με την ιατρική περίθαλψη των κατοίκων. Οπως τόνισε ο πρόεδρος της κοινότητας: "Υπάρχει ένας γιατρός για ολόκληρο το χωριό και αυτό δημιουργεί προβλήματα, αφού εκτός από τις ανάγκες των κατοίκων στην περιοχή υπάρχουν περίπου 450 εργαζόμενοι στο μάρμαρο και άλλοι 150 στα μεταλλεία ΜΑΒΕ. Δυο επαγγέλματα από τη φύση τους επικίνδυνα, με πολλούς μικροτραυματισμούς. Το πιο κοντινό ιατρικό κέντρο είναι στα Σέρβια, 25 χιλιόμετρα απόσταση".