ΜΕΡΟΣ 6ο

Η αποδιοργάνωση, το χάος και η πτώση του ηθικού κυριαρχούσαν στις γραμμές του στρατού με τρόπο εντυπωσιακό. Η ανικανότητα των στρατιωτικών διοικητών σκιαγραφόταν όλο και πιο καθαρά. Ωστόσο, η πίστη στον στρατηγό Αλφρέδο Οβάντο Κάντια, αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων της Βολιβίας, ήταν πιο σημαντική από τη στρατιωτική ικανότητα, και γι' αυτό το λόγο παρέμεναν στις θέσεις τους, με εξαίρεση τον αρχηγό της αντικατασκοπίας, που του φόρτωσαν όλα τα λάθη και τον αντικατέστησαν με τον λοχαγό Ούγο Παδίγια, άνθρωπο της εμπιστοσύνης του Οβάντο.

Ανησυχητικές ήταν οι ειδήσεις γύρω από τον αριθμό των ανταρτών, που τους ανέβαζαν γύρω στους 1.000, με σύγχρονο οπλισμό και υδροπλάνα, με τα οποία έκαναν επιχειρήσεις στα ποτάμια. Το κουράγιο, η τόλμη και η ανδρεία τους, που τους έκανε να θεωρούνται στρατός πειθαρχημένος και καλά οργανωμένος, ο αριθμός των νεκρών και τραυματιών στις τάξεις του στρατού, τα αισθήματα ηττοπάθειας και ανικανότητας που μετέφεραν οι αξιωματικοί και στρατιώτες που είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι και είχαν απελευθερωθεί από τους αντάρτες, έδιναν την εντύπωση ότι αυτοί οι άντρες ήταν μεγάλου αναστήματος, ότι δεν τους διαπερνούσαν οι σφαίρες, γιατί ήταν θωρακισμένοι. Η 4η Μεραρχία απαρτιζόταν από 10 διοικητές, 21 αξιωματικούς, 54 υπαξιωματικούς και λοχίες, 244 στρατιώτες, και το τελευταίο δεκαήμερο του Μάρτη αυξήθηκε σε 12 διοικητές, 42 αξιωματικούς, 93 υπαξιωματικούς και 1.619 στρατιώτες κι έτσι ένα σύνολο 1.770 αντρών έφτασε το Μάη τους 2.500 άντρες. Μερικές μονάδες αρνήθηκαν να πολεμήσουν και άλλες στασίασαν.

Στα τέλη του Απρίλη, ένας λόχος του στρατού που είχε στρατοπεδεύσει σ' ένα ορυχείο καλαμίνης, εξεγέρθηκε και εγκατέλειψε τους διοικητές του, παρά τις διαταγές που είχαν να παραμείνουν στις θέσεις τους, αλλιώς θα εκτελούνταν.

Από την πλευρά του, ο λοχαγός Μάριο Οχα Μπούστος, όταν διαπίστωσε ότι οι στρατιώτες του συντάγματος Μπολίβαρ είχαν αποστατήσει, εκτός εαυτού και απειλώντας τους με το όπλο του, τους ανάγκασε να επιστρέψουν στις θέσεις μάχης. Τότε αυτοί προσπάθησαν να λιντσάρουν τους αξιωματικούς που τους διοικούσαν.

Μπροστά στη σοβαρότητα της κατάστασης, ο λοχαγός έστειλε στην ανώτερη διοίκηση το ακόλουθο κωδικοποιημένο μήνυμα:

"Κωδ. - 87/67. Αντρες συντάγματος Μπολίβαρ πρέπει να τεθούν διάθεση Στρατοδικείου, προκειμένου βρεθούν ένοχοι υποκίνησης ενεργειών στρατιωτικής ανταρσίας και απόπειρας δολοφονίας αξιωματικών τους, σε κατάσταση διεθνούς πολέμου κατά συμμοριτών".

Ο Μπαριέντος ενημερώθηκε γι' αυτές τις ανωμαλίες μέσω μιας έκθεσης της στρατιωτικής αποστολής των ΗΠΑ στη Λα Πας, και στα μέσα Απρίλη κάλεσε το δόκτορα Μάριο Αγραμόντ, που εκτελούσε χρέη νομικού συμβούλου στην τροχαία της πόλης Ταρίχα. Ο Μπαριέντος ήταν ακριβής και ξεκάθαρος: του είπε ότι είχε διαφωνίες με τον Οβάντο, ότι δεν είχε εμπιστοσύνη ούτε σ' αυτόν, ούτε στις πληροφορίες που του έδινε και γι' αυτό αποφάσισε να τον καλέσει στη Λα Πας για να εκπληρώσει μια πολύ σημαντική αποστολή.

Του είπε να δουλέψει στο Καμίρι και να του μεταφέρει απευθείας κωδικοποιημένα, μέσω του ραδιοφώνου της Κεντρικής Τράπεζας της Βολιβίας, όλα τα γεγονότα από το πεδίο των επιχειρήσεων και ό,τι συνέβαινε στο εσωτερικό της 4ης Μεραρχίας. Του έδωσε ένα προσωπικό κωδικό σύστημα για δική του αποκλειστική χρήση. Του απένειμε το βαθμό του λοχαγού και τον προειδοποίησε ότι η δουλιά αυτή ήταν αυστηρά απόρρητη κι ότι κανείς δεν έπρεπε να τη γνωρίζει.

Ο Αγραμόντ πήγε στο Καμίρι σαν γραμματέας της στρατιωτικής διοίκησης, αποσπασμένος στο τμήμα αντικατασκοπίας. Αρχισε να δουλεύει μαζί με τον λοχαγό Ούγο Παδίγια, αλλά σε λίγο καιρό, αυτός ο τελευταίος, πρώτα υποπτεύθηκε και μετά σιγουρεύτηκε ότι ο Αγραμόντ δούλευε απευθείας για τον Μπαριέντος. Από εκείνη τη στιγμή άρχισαν να υπάρχουν βαθιές αντιθέσεις μεταξύ τους.

Εκείνη την περίοδο συνέλαβαν ένα Βραζιλιάνο, έναν Παραγουανό και δύο πολίτες με διαβατήρια Ουρουγουάης που είχαν τα ονόματα Κάρλος Αλμπέρτο Αϊδάρ και Βεντούρα Πομάρ Φερνάντες, που κατηγορήθηκαν για συνεργασία με τους αντάρτες. Αφού τους βασάνισαν, τους δολοφόνησαν και τους πέταξαν στη ζούγκλα.

Λίγες μέρες αργότερα, έφτασαν στο Καμίρι ο Γκίδο Μπεναβίδες, μέλος της Διεύθυνσης Ανακρίσεων Αδικημάτων (DIC), μαζί με διάφορους ανακριτές, και οι διαφωνίες ανάμεσά τους έγιναν ακόμα μεγαλύτερες.

Κάνοντας έρευνες στο Καμίρι και σε άλλα κοντινά χωριά, ανακάλυψαν μαρξιστικά βιβλία. Ο Αγραμόντ κράτησε κάποια απ' αυτά. Μετά από μερικές βδομάδες, ο Παδίγια έκανε μια μυστική έρευνα στα πράγματά του κι όταν βρήκε τα βιβλία, τον κατήγγειλε στους πράκτορες της CIA σαν κομμουνιστή που είχε διεισδύσει στις γραμμές τους και τους πρότεινε ένα σχέδιο εξόντωσής του.

Οι διαφωνίες μεταξύ του Παδίγια και του Αγραμόντ συνέχισαν να οξύνονται και έφτασαν στο αποκορύφωμά τους με τη σύλληψη μιας Αργεντινής, από την επαρχία της Σάλτα. Ο Παδίγια τη βασάνισε και τη βίασε. Σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφορούσαν στο Καμίρι, αυτή η κοπέλα κάθε χρόνο πήγαινε στις περιοχές όπου έκαναν επιχειρήσεις οι αντάρτες για να μαζέψει φυσικό μαλλί των ινδιάνων Γουαρανί, προκειμένου να το πουλήσει σ' ένα εργοστάσιο που έφτιαχνε περούκες. Ο Αγραμόντ επενέβη και κατάφερε να την αφήσουν ελεύθερη. Η Αργεντινή αρνήθηκε, ισχυριζόμενη ότι όλους όσους απελευθέρωναν τους σκότωναν.

Πηγές της αντικατασκοπίας είπαν ότι ο Αγραμόντ της υποσχέθηκε να τη συνοδέψει ως τα σύνορα και κάτω απ' αυτές τις συνθήκες η κοπέλα εγκατέλειψε τη φυλακή. Πριν φύγουν, πήγαν να φάνε για βράδυ στο εστιατόριο Μαριέτα, που ήταν το καλύτερο στο Καμίρι. Εκεί παρουσιάστηκε ο Παδίγια μισομεθυσμένος και βλέποντας την κοπέλα, την προσκάλεσε να κοιμηθεί μαζί του. Αυτή δέχτηκε κι έφυγαν μαζί για το ξενοδοχείο Τσαπάκο.

Την επομένη, έγινε γνωστό ότι τη στιγμή που ο Παδίγια γδυνόταν, η Αργεντινή του πήρε το όπλο και το άδειασε πάνω του.

Η εφημερίδα "Ελ Ντιάριο" της Λα Πας σημείωσε ότι ο διοικητής της 4ης Μεραρχίας του στρατού επιβεβαίωσε ότι η δολοφονία του λοχαγού Ούγο Παδίγια αποτελούσε μέρος συνωμοσίας των ανταρτών, στην οποία συμπεριλαμβανόταν και ο ίδιος, όπως και άλλοι στρατιωτικοί αρχηγοί. Δήλωσε, επίσης, ότι οι έρευνες προχωρούσαν κανονικά, αλλά δυστυχώς δεν μπορούσε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Η στρατιωτική διοίκηση της 4ης Μεραρχίας εξαπέλυσε μια φοβερή καταστολή. Η Αργεντινή, που το όνομά της δε δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα, πιάστηκε ξανά, βασανίστηκε, δολοφονήθηκε και το πτώμα της πετάχτηκε στη ζούγκλα.

Το δόκτορα Αγραμόντ τον κατηγόρησαν για συνενοχή στο θάνατο του αρχηγού της αντικατασκοπίας του Καμίρι, και μόνο η προσωπική φιλία του με τον πρόεδρο τον γλίτωσε από τη φυλακή.

Από την άλλη μεριά, αυξήθηκε και ο αριθμός των στρατιωτών της 8ης Μεραρχίας, με έδρα τη Σάντα Κρους.

Η δύναμη της μεραρχίας αυτής, που γειτόνευε με την 4η, ξεπέρασε τους 1.200 άντρες, συμπεριλαμβανομένων και των 650 που εκπαίδευαν οι Βορειοαμερικανοί σύμβουλοι.

Σ' αυτούς τους αριθμούς πρέπει να προστεθούν επιπλέον πάνω από 800 στρατιώτες από άλλες μονάδες. Το Μάη του 1967, η στρατιωτική ανάπτυξη των Μεραρχιών 4 και 8 ήταν πάνω από 4.800 άντρες, για να πολεμήσουν ενάντια σ' ένα αντάρτικο που δεν έφτανε τους 50 άντρες.

ΑΥΡΙΟ το 7ο ΜΕΡΟΣ