Βιβλίο

Παιχνίδια και παιδί

Ολοι οι άνθρωποι στη νηπιακή και παιδική τους ηλικία "δένονται" με ένα ή περισσότερα παιχνίδια. Ο αριθμός, το είδος, η ποιότητα, η χρηματική και η "ηθική" (όσο κι αν φαίνεται παράδοξο υπάρχει και αυτή) αξία των αγορασμένων παιχνιδιών εξαρτάται, κυρίως, από την οικονομική κατάσταση της οικογένειας, αλλά όχι μόνον από αυτήν. Τα πλουσιόπαιδα μπορούν να έχουν πολλά και πανάκριβα παιχνίδια. Των μεσαίων τάξεων αρκετά. Τα παιδιά της φτώχειας ίσως κανένα, αγοραστό. "Ευφευρίσκουν", όμως, κάποιο, ή φτιαγμένο από τιποτένια υλικά ή "ζωντανό". Το "παιχνίδι του φτωχού" - για να θυμηθούμε το ομότιτλο όμορφο και συγκινητικό ποίημα του Μπωντλαίρ - μπορεί να είναι αφάνταστα πιο ελκυστικό για τα παιδιά. Και για τα "χορτάτα" από πανάκριβα παιχνίδια παιδιά. Γιατί, ένα τέτοιο παιχνίδι "δεν είναι φόρος τιμής της παρασιτικής δουλοπρέπειας στον πλούτο των γονιών". Είναι παιχνίδι που "απευθύνεται στην παιδική ποίηση" (Μπωντλαίρ). Στη φαντασία, πνευματικότητα, ευρηματικότητα, έμφυτη δημιουργικότητα του παιδιού. Γιατί τα παιδιά μπορούν ευκολότερα να δουν την "ψυχή" ενός τέτοιου παιχνιδιού και να γίνουν η "ψυχή" του.

Αναφερόμαστε στο μικρού σχήματος βιβλίο "Κούκλες και Παιχνίδια" (εκδόσεις "Αγρα"), που διδάσκει τους ενήλικες τη χρησιμότητα του παιχνιδιού και τους ευχαριστεί γιατί θυμίζει τα χρόνια της αθωότητάς τους, παιχνίδια που είχαν ή δεν απέκτησαν ποτέ, αγαπημένα "παιχνίδια του φτωχού". Ομως, έχει και λογοτεχνική αξία το βιβλίο, αφού πρόκειται για συλλογή σχετικών κειμένων μεγάλων ποιητών και στοχαστών. Πρώτο του Πλουτάρχου για "τα παιχνίδια του Αλκιβιάδη" ("Βίοι Παράλληλοι"). Ακολουθούν (κατά σειρά): Του δραματουργού Χάινριχ Κλάιστ "Οι Μαριονέτες" (οι πιο "ζωντανές" κούκλες). Το υπέροχο κείμενο του Σαρλ Μπωντλαίρ "Η ηθική των παιχνιδιών".Του ποιητή - πεζογράφου Γκίλμπερτ Κιθ Τσέστερτον "Το τρομακτικό παιχνιδάκι" (αποκαλεί "ανήθικους τους ηθικούς κανόνες" για τα επικίνδυνα παιχνίδια - όπλα, κλπ.). Του ποιητή Ράινερ - Μαρία Ρίλκε "Κούκλες" (για τις κέρινες κούκλες της Λόττε Πρίτσελ, 1913 - Μόναχο). Τα πολύπλευρα κείμενα του μαρξιστή στοχαστή Βάλτερ Μπέγιαμιν "Παλιά παιχνίδια" και "Ρωσικά παιχνίδια" (υπογραμμίζει τη σχετική, μεγάλη λαϊκή ρώσικη παράδοση). Του Ουμπέρτο Εκο "Γράμμα στο γιο μου".Οι πολύ καλές μεταφράσεις ανήκουν, αντίστοιχα, στους: Παντελή Μπουκάλα, Τζένη Μαστοράκη, Στέλλα Γ. Νικολούδη, Γαβριήλ Ν. Πεντζίκη, Στέλλα Νικολούδη, Ελένη Βαροπούλου, Αλόη Σιδέρη.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ