Ο αγώνας των εκπαιδευτικών έθεσε το ζήτημα της προάσπισης και διεύρυνσης του δημόσιου δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Η Ειρήνη Μελετέα,καθηγήτρια μας μιλάει για τις επιδιώξεις του κεφαλαίου στην εκπαίδευση, που σκοπό έχει την υποβάθμιση της παιδείας, την ένταση των ταξικών φραγμών και τη χειραγώγηση των νέων ανθρώπων.

Ο πρώτος στόχος του κεφαλαίου είναι ο περιορισμός του δημόσιου δωρεάν χαρακτήρα, η ιδιωτικοποίηση, έτσι η γνώση μετατρέπεται σε εμπόρευμα.

Από την άλλη εντάσσει το περιεχόμενο της εκπαίδευσης στις ανάγκες του για τη διαμόρφωση φτηνής και ελαστικής, ειδικευμένης εργατικής δύναμης. Σε μια εποχή αλματώδους εξέλιξης της επιστήμης, της τεχνολογίας, το κεφάλαιο στενεύει τη γνώση για τους πολλούς, προωθώντας την περιορισμένη τεχνοκρατική ειδίκευση, με σημαντικές επιπτώσεις για τις γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

"Σήμερα, μας είπε η Ειρ. Μελετέα, επειδή η δημόσια και δωρεάν παιδεία είναι υποβαθμισμένη, πολλά παιδιά εργατικών οικογενειών αναγκάζονται κάτω από το οικονομικό κόστος της μόρφωσης (1 στα 5 παιδιά) να εγκαταλείπουν την 9χρονη εκπαίδευση. Η υποβάθμιση είναι αισθητή. Διπλοβάρδιες, πολυπληθή τμήματα, τεράστιες ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, σε καθηγητές. Το 25% των εκπαιδευτικών είναι ωρομίσθιοι ή αλλιώς "περιπλανώμενοι" εκπαιδευτικοί. Η αναγκαία κάλυψη των κενών της δημόσιας εκπαίδευσης από τα φροντιστήρια αυξάνεται, για να εξασφαλίσουν μια θέση σε ΑΕΙ - ΤΕΙ, και σε περίπτωση μη εισαγωγής ακολουθούν τα ΙΕΚ και ΚΕΚ επί πληρωμή, που η εκπαιδευτική τους δραστηριότητα εντάσσεται σε τομείς που εξυπηρετούν το εμπόριο, τις υπηρεσίες, τον τουρισμό, σύμφωνα με τις επιλογές των πολυεθνικών. Δηλαδή τεράστια έξοδα για υποβαθμισμένη μόρφωση".

Από την αντίπερα όχθη μια μητέρα, η Αλ. Μπενάτου,πρόεδρος της Ενωσης Συλλόγων Γονέων 4ου Διαμερίσματος Αθηνών μάς λέει πόσο κοστίζει η σημερινή δημόσια δωρεάν παιδεία. "Σήμερα η ελληνική οικογένεια σηκώνει εκείνα τα οικονομικά βάρη για τη μόρφωση των παιδιών της που θα έπρεπε να παρείχε το κράτος.

Από την πρώτη στιγμή που μια εργατική οικογένεια αποκτά ένα παιδί πληρώνει για να το πάει στον παιδικό σταθμό, αφού οι κρατικοί είναι ελάχιστοι. Στη συνέχεια, πηγαίνοντας στο σχολείο πληρώνει για τις ξένες γλώσσες, πληρώνει το φροντιστήριο, και γενικότερα πληρώνει όποια άλλη αναγκαία μορφωτική δραστηριότητα κάνει το παιδί, σημειώνει η Αλ. Μπενάτου.Η εργαζόμενη μητέρα, για να διατηρήσει την εργασία της, μπαίνει στο δίλημμα αν θα συνεχίσει τη δουλιά της ή θα πληρώσει ιδιωτικό σχολείο. Τα ωράρια των σχολείων δε συμβαδίζουν με τα ωράρια των εργαζομένων. Η δημιουργική απασχόληση στο σχολείο ουσιαστικά ανύπαρκτη. Οπου υπάρχει, τους δασκάλους πληρώνουν οι γονείς".

Η "Λευκή Βίβλος" για την παιδεία προβλέπει για τα παιδιά του λαού, μόνο ανάγνωση, γραφή, αρίθμηση και ίσως κάποιες ξένες γλώσσες. Τα υπόλοιπα αναλαμβάνει η ιδιωτική πρωτοβουλία με τη λεγόμενη κατάρτιση και επανακατάρτιση, για προσαρμογή στις ανάγκες των επιχειρήσεων.

Η Ειρ. Μελετέα, τονίζει: "Ο στόχος τους είναι προφανής. Παραγωγή μισοειδικευομένων εργαζόμενων και ευάλωτων περιφερομένων από εργασία σε ανεργία και κατάρτιση χωρίς εργασιακά δικαιώματα και μονιμότητα στην εργασία. Ενώ το σχολείο πρέπει να διαπαιδαγωγεί τους νέους στα ιδανικά της ελευθερίας, της ισοτιμίας των ανθρώπων, των δύο φύλων, να διαμορφώνει προσωπικότητες ικανές να ερμηνεύουν την πραγματικότητα και να μπορούν να την αλλάξουν, το κεφάλαιο απαντά με οράματα έχοντας στόχο να μπολιάσει το εκπαιδευτικό σύστημα από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο, με τις αξίες της ανταγωνιστικότητας, της επιχειρηματικότητας του ατομικισμού, δηλαδή της χειραγώγησης των νέων".

Τα τελευταία χρόνια έχουμε τη νέα κοπέλα μαθήτρια να κατακτά πρωτιές στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, να μορφώνεται εξίσου με τα αγόρια. "Παρ' όλα αυτά - σημειώνει η Ειρ. Μελετέα - τα μέτρα που παίρνονται και που θα αυξήσουν τους ταξικούς φραγμούς, κατά κύριο λόγο θα θίξουν τη νέα κοπέλα. Η προοπτική της εξειδίκευσης μέσω των ΙΕΚ - ΚΕΚ "σπρώχνει" τις νέες κοπέλες στα επαγγέλματα που "ταιριάζουν στο φύλο", με βάση την αντίληψη της συμπληρωματικότητας της απασχόλησης των γυναικών, της συμπληρωματικότητας στο οικογενειακό εισόδημα και την επιστροφή στο σπίτι. Επόμενα θα έχουμε άλλη μια ανισότητα στη μόρφωση της νέας κοπέλας".

"Η νέα γυναίκα θέλει να μορφωθεί, να μάθει και μαθαίνει. Αυτά όμως που μαθαίνει δεν μπορεί στην πορεία να τα χρησιμοποιήσει. Δεν της δίνεται η δυνατότητα για εξέλιξη", τονίζει η Αλ. Μπενάτου.

Το πώς θα γίνει αυτό, το εξηγεί η Ειρ. Μελετέα: "Με δεδομένη τη χειροτέρευση της οικονομικής κατάστασης, την αναβίωση των συντηρητικών προτύπων, τις κατευθύνσεις της ΕΕ για αρμονικό συγκερασμότης εργασίας και της φροντίδας της οικογένειας, αναγκάζουν στην ενασχόληση των γυναικών με τις "εκ του σύνεγγυς υπηρεσίες" (δηλαδή νταντάδες, φροντίδα ηλικιωμένων). Η δυσκολία για την κλασική παιδεία, θα "φιλτράρεται" στα ΙΕΚ και ΚΕΚ, που δεν προϋποθέτουν πολύχρονη εκπαίδευση και θα προσανατολίζεται για χαμηλότερες θέσεις εργασίας. Η επαγγελματική της εξέλιξη θα είναι ακόμη πιο δύσκολη, γιατί ενώ θα έχει τα προσόντα δε θα μπορεί να συνεχίσει, αφού θα σκοντάφτει όλο και πιο πολύ στο αντικείμενο της εργασίας, που κατά κύριο λόγο θα είναι βοηθητικά επαγγέλματα και δεύτερον γιατί οι διογκούμενες ελλείψεις της κρατικής πρόνοιας θα πέφτουν πιο πολύ στις πλάτες της. Εκεί άλλωστε στοχεύει και η προσπάθεια αφαίρεσης όλων των μέχρι τώρα κατακτήσεων του συνδικαλιστικού κινήματος που προέβλεπαν την προστασία της εργαζόμενης ή σπουδάστριας γυναίκας".

Η Ειρ. Μελετέα σημειώνει ότι η μητέρα βιώνει την υποβάθμιση της εκπαίδευσης, αφού αυτή είναι που θα "διαβάσει" το παιδί στο σπίτι, θα έχει δηλαδή το συμπληρωματικό ρόλο του σχολείου.

Για το "διάβασμα" στο σπίτι η Αλ. Μπενάτου σημειώνει: "Προσπαθούν, η μητέρα να αναπληρώσει τα κενά της εκπαίδευσης. Είναι ο προθάλαμος των φροντιστηρίων. Δική της ευθύνη θεωρείται η επιμέλεια του διαβάσματος των παιδιών. Τουλάχιστον 2-3 ώρες καθημερινά μια μάνα στέκεται δίπλα στο διάβασμα του παιδιού. Και εδώ πέρα από το γενικό και αναγκαίο ενδιαφέρον, πρέπει να πούμε ότι αυτή η κατάσταση πρέπει να ξεσηκώσει την εργατική οικογένεια, που νομίζει ότι έτσι λύνει το πρόβλημα της μάθησης. Η μητέρα δεν είναι δασκάλα και δεν μπορούμε να γίνουμε δασκάλες".

Η Ειρ. Μελετέα για την εργαζόμενη μητέρα τόνισε ότι θα πρέπει να εντείνει τον αγώνα της μέσα από τους Συλλόγους Γονέων, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν διεκδικητικό χαρακτήρα, τα Σωματεία, τους Γυναικείους Συλλόγους, αλλά όχι μόνο οι γυναίκες, αλλά συνολικά οι εργαζόμενοι: "Η πάλη για την παιδεία θα πρέπει να συνδυαστεί με την πάλη για απόκρουση και ανατροπή της γενικότερης αντιλαϊκής και αντιεκπαιδευτικής πολιτικής. Θα πρέπει να συμβάλουμε σ' ένα πλατύ μέτωπο παιδείας γονιών, μαθητών, εκπαιδευτικών ενάντια στις πολιτικές της ΕΕ".

Με τη σειρά της η Αλ. Μπενάτου τονίζει τη σημασία της συμμετοχής των γυναικών σε αυτή την πάλη: "Κάθε νέα γυναίκα που έχει οικογένεια θα πρέπει να αγωνίζεται για τη ζωή, να δώσει αρχές στο παιδί της, αλλά και να αγωνίζεται για την ανατροπή αυτής της κατάστασης στην κοινωνία. Σήμερα μας ανατρέπουν αυτά που κερδίσαμε. Η καλύτερη προσφορά που μπορεί να κάνει η εργαζόμενη μητέρα είναι όχι μόνο αγώνας για να διατηρήσει τα δικαιώματα αυτά για το παιδί της, αλλά να ενταχθεί και στο μέτωπο πάλης ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό που υπονομεύουν την προοπτική, το μέλλον".

Υπάρχει διέξοδος; Αυτή βρίσκεται στην αντίθεση με την πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα. Μια παιδεία στην υπηρεσία του λαού απαιτεί πάλη του λαϊκού κινήματος, με στόχο καμιά ιδιωτικοποίηση στην εκπαίδευση, κατάργηση των ΙΕΚ - ΚΕΚ, αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης, κανένας ταξικός φραγμός στη μόρφωση. Εκπαίδευση στην υπηρεσία του λαού και προσαρμοσμένη στην ανάπτυξη της χώρας, με βάση τα συμφέροντα των εργαζομένων. Αυτή η προοπτική απαιτεί να γίνει το πρόβλημα της παιδείας παλλαϊκό μέτωπο πάλης.

Στην αντίπερα όχθη είναι οι στόχοι του κεφαλαίου για εκπαιδευτικό σύστημα που θα προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των μονοπωλίων για την παραγωγή και τις νέες εργασιακές σχέσεις. Οι στόχοι αυτοί υπηρετούνται με συνέπεια και σταθερότητα και έχουν αποτέλεσμα την ένταση των ταξικών φραγμών, τη μορφωτική υποβάθμιση και τη χειραγώγηση των συνειδήσεων.

Τα νέα μέτρα "Αρσένη" έρχονται ως συνέχεια των νόμων για το ΕΣΥΠ, την ίδρυση πανεπιστημίων σαν Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, των εξαγγελιών για την αποκέντρωση, τις νέες μορφές χρηματοδότησης, με στόχο να αποπροσανατολίσουν, να αποστρέψουν τη συσπείρωση του λαού γύρω από τον αγώνα για την παιδεία με το δόλωμα της δήθεν ελεύθερης πρόσβασης, να εκμεταλλευτούν την προσδοκία των γονιών να μορφώσουν τα παιδιά τους.