Οπως όλα δείχνουν, κυριολεκτικά σκοτεινές διαγράφονται οι μελλοντικές οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στα κράτη εκείνα που έχουν χαμηλά εισοδήματα, κι όπου σε μεγάλο βαθμό κυριαρχεί η πείνα. Πάνω στις χώρες αυτές βαραίνει ένα συνεχώς διογκούμενο βουνό χρεών και βρίσκονται συνεχώς σε μια μειονεκτική θέση, αφού η οικονομική τους ανάπτυξη υπαγορεύεται κύρια από τις μεγαλύτερες ιμπεριαλιστικές χώρες της Δύσης. Το γεγονός ότι τα ταμεία των κρατών αυτών εξακολουθούν να παραμένουν άδεια, εξηγείται από τους συνεχιζόμενους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, για τους οποίους βέβαια σε μεγάλο βαθμό φέρουν ευθύνη τα ίδια. Η "μαύρη" Αφρική, λοιπόν, αποτελεί μια περιοχή του κόσμου, όπου πάρα πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από πείνα, κι όπου στη χρονική περίοδο 1960 - 1994 οι πολεμικές δαπάνες από 0,7% που ήταν αυξήθηκαν στο 3% περίπου του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Πάντως, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στις σχετικές τους εκθέσεις οι διάφορες διεθνείς οργανώσεις βοήθειας, "οι συνθήκες διαβίωσης, που επικρατούν στην περιοχή αυτή, είναι κυριολεκτικά καταστροφικές...". Μια παρόμοια εικόνα συναντά κανείς και στη Νότια Ασία, όπου τα κράτη της περιοχής αυτής στη διάρκεια του 1994 για στρατιωτικούς εξοπλισμούς είχαν ξοδέψει 14 δισεκατομμύρια δολάρια. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι εκεί 562 εκατομμύρια άνθρωποι "ζουν σε συνθήκες τρομαχτικής φτώχειας...".

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, στη διάρκεια του 1994 οι συνολικές δαπάνες για πολεμικούς εξοπλισμούς σε παγκόσμια κλίμακα είχαν εκτιναχτεί στο αστρονομικό ύψος των 778 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή τη στιγμή τα κράτη της "μαύρης" Αφρικής δαπανούν πάνω από 8 δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, κι αυτό, παρά το γεγονός ότι εκεί ζει μια στρατιά 216 εκατομμυρίων φτωχών ανθρώπων, ενώ πάνω από 120 εκατ. είναι αναλφάβητοι κι άλλα 250 εκατ. δεν έχουν καμιά δυνατότητα για υγειονομική περίθαλψη.

Και να σκεφθεί κανείς ότι, εξαιρετικά, η Μποσουάνα, η οποία κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 χρόνων δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά καμιά από τις κρίσεις που διέρχεται, εδώ και 26 χρόνια είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πολεμικών εξοπλισμών στη "μαύρη" Αφρική. Κατά τη χρονική περίοδο 1985 - '94 ο στρατιωτικός προϋπολογισμός της Μποσουάνα από 1,3% που ήταν αυξήθηκε στο 5% περίπου του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στη Ζιμπάμπουε.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, οι αναπτυσσόμενες χώρες, ετήσια, χρειάζονται επιπρόσθετα 30 - 40 δισεκατομμύρια δολάρια, προκειμένου να οικοδομήσουν ένα σταθερό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Αν και το χρηματικό αυτό ποσό φαίνεται να είναι υψηλό, στην πραγματικότητα, όμως, αυτό ανταποκρίνεται μόνο περίπου στο ένα τέταρτο του συνόλου των χρημάτων, που ετήσια ξοδεύουν οι αναπτυσσόμενες χώρες για τις πολεμικές δαπάνες και την πληρωμή των χρεών τους.

Πάντως, το γεγονός ότι τα χρέη αυτά των αναπτυσσόμενων χωρών αυξάνουν ασταμάτητα, και πριν απ' όλα, των αφρικανικών κρατών, εδώ, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, πρόκειται για ένα τέτοιο τεράστιο και πολύπλοκο πρόβλημα, του οποίου η λύση θεωρείται αδύνατη... Κατά την περίοδο 1990 - '93 οι χώρες της περιοχής αυτής μόνο για εξόφληση των χρεών τους έχουν καταβάλει περίπου 13 δισεκατομμύρια δολάρια. Με άλλα λόγια, έχουν πληρώσει πολύ περισσότερα χρήματα απ' ό,τι στους τομείς της παιδείας και της υγειονομικής περίθαλψης μαζί. Από την άλλη πλευρά, η "Γιούνισεφ" αναφέρει ότι μόνο με 9 δισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια του παραπάνω χρονικού διαστήματος, οι χώρες αυτές θα ήταν σε θέση ν' αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά πιο πολλά προβλήματα σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη, την παιδεία και το καυτό ζήτημα της διατροφής.

Πάντως, όπως χαρακτηριστικά είχε υπογραμμίσει ο Πρόεδρος της Γουιάνα, Γκεντίν Γιαγκάν, στην Παγκόσμια Διάσκεψη για τη Διατροφή, η τραγική αυτή κατάσταση που υπάρχει, σε καμιά περίπτωση δεν είναι δυνατό να συνεχιστεί... Η κατάφωρα άδικη λοιπόν παγκόσμια οικονομική τάξη, που σήμερα κυριαρχεί, ετήσια, κοστίζει στις χώρες του Νότου πάνω από 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Και τα πράγματα έχουν σε τέτοιο βαθμό οξυνθεί, ώστε ο φτωχός Νότος, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, να χρηματοδοτεί το Βορρά και κύρια τις ιμπεριαλιστικές χώρες. Στο μεταξύ, η ροή κεφαλαίου προς το Βορρά κατά τη χρονική περίοδο 1982 - 1990 έφτανε στο ύψος των 418 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Με τα χρήματα αυτά, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν έξι Σχέδια Μάρσαλ. Για όσο λοιπόν χρονικό διάστημα δε θα έχει λυθεί το γιγάντιο πρόβλημα των χρεών, τότε η πείνα και η ανασφάλεια θα κυριαρχούν στις χώρες αυτές. Στη διάρκεια των τελευταίων τριών χρόνων η Γουιάνα πλήρωσε 308 εκατομμύρια δολάρια για εξόφληση των χρεών της. Το χρηματικό αυτό ποσό, βέβαια, βρίσκεται πολύ πιο κάτω από την εισροή κεφαλαίου. Κάτω από τα δυσβάσταχτα αυτά βάρη, κάθε άλλο παρά αποτελεσματικά έγινε δυνατόν ν' αντιμετωπιστούν τέτοιοι κρίσιμοι τομείς, όπως η καταπολέμηση της τρομαχτικής φτώχειας, η οικονομική ανάπτυξη, η υγειονομική περίθαλψη και η παιδεία.

Ενα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα πολύ υψηλής χρέωσης είναι και η Τανζανία. Σήμερα, η χώρα αυτή της Ανατολικής Αφρικής έχει ένα κατά κεφαλήν εισόδημα όχι παραπάνω από 150 δολάρια. Χρεωμένη, όμως, κατά κεφαλήν είναι με 280 δολάρια. Η κυβέρνηση διαθέτει πάνω από το ένα τρίτο του συνολικού της προϋπολογισμού για εξόφληση των χρεών της. Κατά πολύ περισσότερο δηλαδή απ' ό,τι δαπανά για τους τομείς της παιδείας και της υγειονομικής περίθαλψης.

Για όσο χρονικό διάστημα οι κυβερνήσεις της Αφρικής αντιμετωπίζουν το τεράστιο πρόβλημα των χρεών τους, τίποτα δεν πρόκειται ν' αλλάξει σχετικά με την καταστροφική κατάσταση που εκεί κυριαρχεί, προειδοποιεί ο Πρόεδρος της Τανζανίας, Μπεγιαμίν Μκάπα. Γι' αυτό, λοιπόν, ένα από τα κύρια καθήκοντα είναι η εξάλειψη της υπανάπτυξης από προσώπου της Γης. Και στην περίπτωση που δε θα συμβεί αυτό, τότε κάθε σκέψη για οποιαδήποτε παγκόσμια οικονομική τάξη θα παραμένει μια ουτοπία...

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ