Σαν να γύρισε το ρολόι του χρόνου μερικά χρόνια πίσω. Σαν να επαναλαμβάνεται η ιστορία. Οι Παλαιστίνιοι διαδηλωτές με πέτρες και μολότοφ βρίσκονται αντιμέτωποι με τους Ισραηλινούς στρατιώτες, που, αυτή τη φορά, χρησιμοποιούν λαστιχένιες σφαίρες και δακρυγόνα. Οι σκηνές αυτές παραπέμπουν, χωρίς δεύτερη σκέψη, στην Ιντιφάντα. Μόνο που, σήμερα, εκτυλίσσονται στο μέσον της "ειρηνευτικής διαδικασίας", της οποίας η τρίτη φάση είχε προγραμματιστεί να αρχίσει την προηγούμενη βδομάδα, αλλά χάθηκε στον απόηχο των 10ήμερων συγκρούσεων.

Τις κρισιμότερες στιγμές της μοιάζει να περνά η "ειρηνευτική διαδικασία" στη Μέση Ανατολή και δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν αποκλείουν ακόμα και το ενδεχόμενο της πλήρους κατάρρευσής της. Η απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης να προχωρήσει στην οικοδόμηση νέου εβραϊκού οικισμού στον αραβικό τομέα της Ιερουσαλήμ έριξε λάδι σε μια φωτιά, που, αν δε θέλουμε να εθελοτυφλούμε, δεν έπαψε ποτέ να σιγοκαίει. Η αιματηρή επίθεση της "Χαμάς" στο κέντρο του Τελ Αβίβ ήταν άλλο ένα φιτίλι. Η, πολλάκις επικαλούμενη, Συμφωνία του Οσλο αποδείχτηκε "μαύρη τρύπα", καθώς με το πέρασμα του χρόνου διαγράφονται σαφώς όλα τα τραγικά της κενά, οι παραλείψεις της και κυρίως οι αμφισημίες της, που οδηγούν, με μαθηματική ακρίβεια, σε αντεγκλήσεις και αντιπαραθέσεις.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου υποστηρίζει ότι δεν έχει παραβιάσει κανένα σημεία καμίας συμφωνίας, ότι έχει δικαίωμα να χτίσει στην Ιερουσαλήμ και ότι κανένας δεν τη δεσμεύει για την εμβέλεια της απομάκρυνσης των στρατευμάτων της από τις υπαίθριες περιοχές της Δυτικής Οχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Και πιθανώς να είναι αληθείς οι ισχυρισμοί της. Η Παλαιστινιακή Αρχή βλέπει ότι αυτές οι ισραηλινές ενέργειες απομακρύνουν ολοένα και περισσότερο το όραμα ενός ανεξάρτητου κράτους, ενός ελεύθερου λαού. Και έχει σίγουρα δίκιο.

Η "ειρηνευτική συμφωνία" ήταν εμφανές από την αρχή ότι εξυπηρετούσε πρώτα και κύρια τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των εμπνευστών της, δηλαδή της Ουάσιγκτον, αφήνοντας ακάλυπτα μια σειρά από ζητήματα, που αφορούν και τους δύο εμπλεκομένους λαούς. Ετσι, η Ουάσιγκτον έχει πάντα το δικαίωμα και την "υποχρέωση" να επέμβει. Κάτι που προσπάθησε να κάνει και τώρα, αναθέτοντας στον διαμεσολαβητή Ντένις Ρος, την πλέον δύσκολη αποστολή του στην περιοχή: Να γεφυρώσει το χάσμα, να συγκλίνει τα άκρα, να κατευνάσει την οργή. Τα αποτελέσματα δεν υπήρξαν θεαματικά. Εντούτοις, η Ουάσιγκτον παραμένει ακλόνητη στην επιθυμία της να μείνει μοναδική κυρίαρχος στην περιοχή γι' αυτό και απορρίπτει με βδελυγμία τις προσπάθειες της ΕΕ, με αιχμή τη Γαλλία, να αναμειχθεί στο παιχνίδι της μοιρασιάς. Ακόμα και σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή, η έκτακτη σύνοδος της ΕΕ, μετά από γαλλική πρόταση, για τη λήψη σχετικών πρωτοβουλιών δεν καλωσορίστηκε από το Λευκό Οίκο.

Ολα φαίνεται να κρέμονται από μια λεπτή κλωστή στη Μέση Ανατολή, καθώς και οι γειτονικές αραβικές χώρες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ξεσπάσματος μιας γενικευμένης βίαιης αντιπαράθεσης. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στις σημερινές διαδηλώσεις, όπου χιλιάδες Παλαιστίνιοι αναμένεται να συγκεντρωθούν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Δυτικής Οχθης για να γιορτάσουν την επέτειο της "Ημέρας της Γης", να αποτίσουν φόρο τιμής στους Αραβες νεκρούς σχετικής αντιπαράθεσης πριν από μερικά χρόνια, και να διαδηλώσουν την αγανάκτησή τους για τις θυσίες τους, που δε βλέπουν να αποδίδουν. Στο πλευρό τους αναμένεται, επίσης, να βρεθούν πολλοί φιλειρηνιστές και προοδευτικοί Ισραηλινοί. Απέναντί τους θα βρεθούν τα τανκς, τα στρατιωτικά ελικόπτερα, οι ελεύθεροι σκοπευτές και οι ειδικές δυνάμεις που έχουν ενισχύσει τον ισραηλινό στρατό για παν ενδεχόμενο. Ολοι περιμένουν να δουν αν θα γίνει η μεγάλη έκρηξη και αναρωτιούνται αν ο Γιασέρ Αραφάτ είναι σε θέση, ακόμα, να απαλύνει και να εκτονώσει, όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα, τη συσσωρευμένη απογοήτευση και οργή του παλαιστινιακού λαού.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ