Η ευχή της Φωκίδας ονομάζεται βωξίτης. Το 70% του βωξίτη της Ελλάδας βρίσκεται στα βουνά της. Η κατάρα έχει δύο ονόματα: "ΑΜΕ Ελληνικοί Βωξίται Δελφών - Διστόμου" θυγατρική της γαλλικής "Πεσινέ" και "ΑΕΜ Βωξίτες Παρνασσού".

Η επέλαση αυτών των εταιριών στον ορυκτό πλούτο των βουνών της Φωκίδας, ασύδοτη, άναρχη και ανεξέλεγκτη, έχει ως συνεπαγόμενο την επέλαση και στα εργασιακά δικαιώματα και στους απαιτούμενους κανόνες ασφαλείας των εργαζομένων σε αυτές.

Συζητάμε με τον Γιώργο Ιωσηφίδη,γραμματέα του Εργατικού Κέντρου Φωκίδας και μέλος της διοίκησης της Ενωσης Εργαζομένων "ΑΕΜ Βωξίτες Παρνασσού", τον Θύμιο Ρήγα,γραμματέα Σωματείου Οδηγών Φωκίδας, τον Βασίλη Πρίπορα αντιπρόεδρο Σωματείου Μεταλλωρύχων Υπογείων η "Αγ. Βαρβάρα", τον Θανάση γγελέτο,πρόεδρο του Συνδικάτου Οικοδόμων του νομού και τον Γιάννης Γκελαούζο,πρόεδρο της Ενωσης Εργαζομένων στην "ΑΜΕ Βωξίτες Δελφών - Διστόμου".

Οι εργαζόμενοι στην τελευταία εταιρία μετρούν δυο νεκρούς συναδέλφους τους την τελευταία τριετία. Ενας στο Δίστομο, από πτώση οροφής στοάς και ένας στην Αμφισσα από καθαρισμό ασβεστίτη.

Και τα δύο δυστυχήματα θα μπορούσαν να μην είχαν γίνει. Οι στοές, που ανοίγονται για την εξόρυξη, στηρίζονται σε κολόνες από τον ίδιο το βωξίτη. Η εταιρία, για να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερο μετάλλευμα, "τρώει" τις κολόνες, οι οποίες λεπταίνουν και δεν μπορούν πλέον να αντέξουν το βάρος του βουνού. Το ύψος των στοών φτάνει ακόμη και τα 20 μέτρα, ενώ ο μεταλλευτικός κανονισμός προβλέπει 8 μέτρα. Αυτό το ύψος καθιστά ανενεργό και το μέτρο ασφαλείας με το "βίδωμα" της οροφής. Ειδικές "βίδες" στερεώνουν τα κομμάτια του μεταλλεύματος, που με τη σειρά τους στηρίζουν το βράχο, για να μην πέσει. Αυτό όμως είναι αδύνατο να συμβεί σε τέτοιο ύψος. Ο ασβεστίτης είναι ανακατωμένος με τον βωξίτη και πρέπει να καθαριστεί. Η εργασία γίνεται με τα χέρια. Η εταιρία έχει βάλει τους εργαζόμενους σε έναν αγώνα δρόμου για την αύξηση της παραγωγικότητας. Ο άτυχος εργάτης "χώθηκε" στη χοάνη καθαρισμού, για να μην αφήσει ένα κομμάτι βωξίτη ακαθάριστο, παρασύρθηκε και πέθανε από ασφυξία μέσα στο μετάλλευμα...

Οι εταιρίες του βωξίτη χτύπησαν, στο πρόσφατο παρελθόν, το συνδικαλιστικό κίνημα του κλάδου στην περιοχή, δημιουργώντας 15 σωματεία ειδικοτήτων! Συγχρόνως, προχώρησαν και σε απολύσεις. Από 1.350 εργάτες το '82 σήμερα δουλεύουν 450, χωρίς όμως να μειωθεί η παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι από τους υπάρχοντες εργάτες απαιτούνται περισσότερες ώρες δουλιά σε κάθε τομέα. Η απόλυση βαφτίζεται "εθελούσια έξοδος", για να δημιουργούνται έτσι ολόκληρες "εφεδρείες" εργαζομένων στην υπηρεσία και την "καλή θέληση" της εταιρίας. Η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων βαφτίζεται, με τη σειρά της, "εργολαβικό πριμ παραγωγικότητας". Είναι αυτό που έστειλε στον τάφο τον εργάτη που καθάριζε τον βωξίτη. Ωστόσο, η εταιρία κόβει 10% από το πριμ για κάθε μέρα απουσίας από τη δουλιά, ακόμη κι αν ο εργάτης είναι άρρωστος. Το άγχος για το μεροκάματο οδηγεί και σε συχνά ατυχήματα με τα φορτηγά που μεταφέρουν το βωξίτη, αφού οι οδηγοί τρέχουν με υπερβολική, για φορτωμένο φορτηγό, ταχύτητα.

Οι συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία δεν είναι οι ιδανικότερες. Τα "αποδυτήρια" είναι κάτι παράγκες από τσίγκο, δεν έχουν αποχέτευση και "κατοικούνται" από φίδια ως και σκορπιούς. Οι εργάτες αντέδρασαν έντονα, όταν η εταιρία κατασκεύασε πολυτελέστατα γραφεία και ζήτησαν τουλάχιστον κοντέινερς για αποδυτήρια.

Οι εργάτες, που δουλεύουν στις στοές, στα 12 χρόνια παρουσιάζουν αναπνευστικά προβλήματα, προβλήματα ακοής - τα μηχανήματα εκπέμπουν 120 ντεσιμπέλ θορύβου - και καρκίνο των πνευμόνων, ο νομός έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Ελλάδα.

Οταν ο Γ. Γκαλεούζος μίλησε για όλα αυτά στους συναδέλφους του, η εταιρία τού έστειλε κλήση "προς απολογία λόγω αντισυμβατικής συμπεριφοράς"!