Οι Σουηδοί είχαν ζητήσει να διοργανώσουν Ολυμπιακούς Αγώνες από τη μέρα ίδρυσης της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, δηλαδή το 1894. Γι' αυτό κι όταν στη σύνοδο του Βερολίνου το 1904 η ΔΟΕ τούς παρέσχε τη δυνατότητα, άρχισαν αμέσως την προετοιμασία. Πρότειναν εξ αρχής συγκεκριμένο πρόγραμμα αγώνων, από το οποίο αποκλείονταν τα ομαδικά αθλήματα και έβαλαν τα θεμέλια για την κατασκευή του ολυμπιακού σταδίου, με πύργους και επάλξεις στο εξωτερικό μέρος, εμπνευσμένους από τα παλαιά οχυρά και τα αρχοντικά της χώρας. Δεν υπολόγισαν όμως σωστά τη διαδρομή του στίβου, με αποτέλεσμα να μετρηθεί μικρότερη κατά 19 μέτρα και 67 εκατοστά. Υποχρεώθηκαν λοιπόν να χαράξουν έντεκα γραμμές εκκίνησης και στο τέλος έψαχναν τη σωστή "αφετηρία" του κάθε αγωνίσματος.

Για πρώτη φορά συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα το μοντέρνο πένταθλο, αφού σύμφωνα με τον Σουηδό στρατηγό Μπαλκ, στη σύγχρονη εποχή είχαν αλλάξει οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ο αγγελιοφόρος θα μετέφερε το μήνυμα. "Στην προσπάθεια να φέρει σε πέρας την αποστολή του, ο αγγελιοφόρος χάνει το άλογό του. Καρφώνει τον εχθρό του με στιλέτο και πυροβολώντας με το πιστόλι αλλάζει πορεία. Δε φοβάται κανένα εμπόδιο, περνάει κολυμπώντας τον ποταμό και τρέχοντας σε άγνωστα μέρη παραδίδει την εντολή", υπογραμμίζει στην εισήγησή του ενώπιον των "αθανάτων" της ΔΟΕ, προκειμένου να τους πείσει ότι οι αθλητές του μοντέρνου πεντάθλου πρέπει να διαγωνίζονται στην ιππασία, την ξιφομαχία, τη σκοποβολή, την κολύμβηση και τον ανώμαλο δρόμο. Οι γυναίκες διευρύνουν τη συμμετοχή τους στην κολύμβηση, αλλά μένουν εκτός προγράμματος η πυγμαχία, η ελευθέρα πάλη, η άρση βαρών, το χόκεϊ επί χόρτου, το καλλιτεχνικό πατινάζ και η τοξοβολία. Ο Κουμπερτέν από το 1909 είχε ζητήσει οι αγώνες να γίνουν σύμφωνα με τις κλασικές απαιτήσεις, περισσότερο ατομικοί και πάνω απ' όλα λιγότερο δαπανηροί.

Στις 6 Ιούλη, στο "βασιλικό στάδιο" της Στοκχόλμης έγινε η επίσημη τελετή έναρξης, παρουσία βασιλιάδων, στρατηγών, πριγκιπισσών και αριστοκρατών. Είναι η εποχή που όλοι τους αισθάνονται μεγάλη τιμή να βρίσκονται ανάμεσα σε ολυμπιονίκες. "Ο Ρώσος στρατηγός Βογένικοφ απέπλευσε για τους αγώνες μ' ένα θωρηκτό, επικεφαλής μιας τεράστιας αποστολής από νεαρούς αξιωματικούς", γράφει ο Πιερ Ντε Κουμπερτέν. Την ίδια περίοδο η Ρωσία ακολουθεί κατά πόδας τη Γερμανία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος πλησιάζει.

Στους αγώνες συμμετείχαν 2.541 αθλητές από 28 χώρες. Για πρώτη φορά εκπροσωπήθηκαν η Αίγυπτος, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Σερβία και η Ιαπωνία. Εντύπωση προκάλεσαν οι αγώνες της ελληνορωμαϊκής πάλης. Συμμετείχαν 180 παλαιστές από 17 χώρες. Καθώς ο αγώνας τελείωνε μόνο με πτώση, οι αθλητές βρίσκονταν χωρίς υπερβολή από το πρωί μέχρι το βράδυ στο ταπί. Για παράδειγμα, ο Γερμανός Γκερστάκερ με τον Φινλανδό Κόσκελο πάλευαν επί 2 ώρες και 3 λεπτά. Ο Σουηδός Αλγκρεν με τον Φινλανδό Μπέλινγκ επί 6 ώρες και ο Ρώσος Κλέιν με τον Φινλανδό Ασίκανεν επί 10 ολόκληρες ώρες. Οι Φινλανδοί που κατέβασαν την πιο πολυπληθή ομάδα με 24 παλαιστές, καθώς δεν υπήρχε όριο, κυριάρχησαν με 3 χρυσά, 2 ασημένια και 2 χάλκινα μετάλλια στις 5 κατηγορίες. Εδώ βρίσκεται η αιτία, που μέχρι και σήμερα η πάλη γίνεται πρωτοσέλιδο στον φινλανδικό Τύπο.

Στο στίβο για πρώτη φορά διεξήχθησαν τα αγωνίσματα των 5.000 και 10.000 μέτρων, αλλά και οι σκυταλοδρομίες 4χ100 και 4χ400. Την παράσταση έκλεψε ο Φινλανδός Χάνες Καλεχμάινεν, νικητής στα 5.000 και 10.000 μέτρα και μάλιστα με παγκόσμιες επιδόσεις, αλλά και στον ανώμαλο δρόμο των 8.000 μέτρων. Στη σκυταλοδρομία των 4χ100 είχαν δηλώσει συμμετοχή 13 χώρες, αλλά στην αφετηρία εμφανίστηκαν μόνο οκτώ, με τους Γερμανούς να φτάνουν πρώτοι στο νήμα σε 42,3 δευτερόλεπτα, επίδοση που αποτελούσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ. Στα 800 μέτρα οι πρώτοι πέντε αθλητές κατέρριψαν το παγκόσμιο ρεκόρ, με τον Αμερικανό Μέρεντιθ να κερδίζει το χρυσό μετάλλιο με χρόνο 1.51.9. Ο μετέπειτα πρόεδρος της ΔΟΕ, Αβερι Μπράντεϊτζ, πήρε μέρος στο μήκος, το ακόντιο, το δίσκο, τα 200 και τα 1.500 μέτρα, χωρίς να ανέβει στο βάθρο των νικητών. Συνολικά στο στίβο καταρρίφθηκαν 9 παγκόσμια και 13 ολυμπιακά ρεκόρ, ενώ οι Αμερικανοί κυριάρχησαν και πάλι με 14 χρυσά, 13 ασημένια και 12 χάλκινα μετάλλια. Στη δεύτερη και τρίτη θέση βρέθηκαν δυο σκανδιναβικές χώρες, η Φινλανδία (6 - 4 - 3) και η Σουηδία (5 - 5 - 5).

Σε πολλά αθλήματα, όπως πάλη, τένις, ιππασία, ξιφομαχία, κωπηλασία υπήρξαν πολλά παράπονα για τους διοργανωτές, ενώ η ένσταση της εθνικής ομοσπονδίας ξιφομαχίας της Γαλλίας απασχόλησε για ένα χρόνο τη ΔΟΕ. Στη σκοποβολή οι Σουηδοί δεν έκρυψαν την πρόθεσή τους να κατακτήσουν όσο το δυνατό περισσότερα μετάλλια. Ενώ οι ξένοι αθλητές αγωνίζονταν μέσα στη βροχή, για τους δικούς τους σκοπευτές κατασκεύασαν σκέπαστρο, απαγορεύοντας στους άλλους να πλησιάσουν. Αποτέλεσμα, 7 χρυσά, 6 ασημένια και 4 χάλκινα μετάλλια σε 17 κατηγορίες.

Η τελετή λήξης και η βράβευση των αθλητών έγινε στις 17 Ιούλη. Αμέσως μετά, στον αγωνιστικό χώρο του γηπέδου τοποθετήθηκε ένα τεράστιο τραπέζι, στο οποίο οι προσκαλεσμένοι, με πρώτους και καλύτερους τους ολυμπιονίκες, παρακάθησαν σε γεύμα. Απευθυνόμενος σε όλους ο Πιερ Ντε Κουμπερτέν υπογράμμισε: "Οι τελευταίες λέξεις σε αυτούς τους αγώνες πρέπει να είναι αφιερωμένες στην ανάπτυξη των επόμενων Ολυμπιακών Αγώνων. Η δύναμη της εξουσίας και η δύναμη του χρήματος δεν είναι αρκετές για την επιτυχία των αγώνων. Χρειάζεται προσπάθεια, υπομονή και επιμονή. Πάνω από όλα πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρη άποψη για τους στόχους του αθλητισμού και την ανθρώπινη σημασία του. Ας ευχηθούμε η επόμενη Ολυμπιάδα, όπως και αυτές που θα ακολουθήσουν, να συνεισφέρουν σημαντικά στην υπόθεση της ευημερίας και τελειοποίησης της ανθρωπότητας. Ας τη γιορτάσουν όλοι οι λαοί του κόσμου με χαρά και συνεργασία".

Τον Αύγουστο του 1914, οι Γερμανοί που είχαν αναλάβει να φιλοξενήσουν στο Βερολίνο τους 6ους Ολυμπιακούς Αγώνες, εισβάλλουν στο Βέλγιο και τη Γαλλία.