Κυριακή 12 Μάη 1996
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Βάλτερ Μπένγιαμιν (ΙΙΙ)

Του Μ. ΜΕΡΑΚΛΗ

Θα πω λίγα λόγια για το έργο εκείνο που άφησε ο Μπένγιαμιν ανολοκλήρωτο. Και θα ήταν, όπως παρατήρησαν, μια υλική φιλοσοφία της ιστορίας του 19ου αιώνα, γραμμένης μ' ένα "μοντάζ υλικού που θα προκαλούσε σοκ". Πρόθεση του συγγραφέα ήταν να δείξει πως η λάμψη της βιομηχανικής έκρηξης που σημειωνόταν εμπόδιζε απλώς να αποκαλυφθεί η ματαιότητά της. Θέατρο των δρωμένων θα ήταν κατεξοχήν οι εμπορικές στοές του Παρισιού, που άρχισαν να στήνονται στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, τα περίφημα passages (γι' αυτό και το έργο παραδόθηκε με τον τίτλο Passagen - Werk). Χώροι μιας φαντασμαγορίας, που διαφημιζόταν σαν ο θρίαμβος της νέας ευδαιμονίας που έφερνε η αστική τάξη. Ο Μπένγιαμιν επιθυμούσε να είναι όσο μπορούσε αντικειμενικός. Γι' αυτό ήθελε να αφήσει να μιλούν άλλοι. Και τα ίδια τα πράγματα. Αν ήταν δυνατό, χωρίς καμιά δική του παρεμβολή. Για να φανεί, αντικειμενικά, πως αυτό το νέο που ερχόταν δεν ήταν παρά μια ματαιόσπουδη επανάληψη του παλαιού, όσον αφορά την ουσία της ιστορίας.

Αυτή η φαντασμαγορία της βιομηχανίας των "νεωτερισμών" (nouveautes, λέξη που τότε επινοήθηκε) επιστράτευε σε μεγάλο βαθμό και την τέχνη, υποτάσσοντάς τη στη μόδα, η οποία "δίνει τις προδιαγραφές της τελετουργίας, σύμφωνα με την οποία θα λατρεύεται το εμπόρευμα φετίχ". Η τέχνη παύει να είναι "αχώριστη απ' το ωφέλιμο", όπως έλεγε ο Μπωντλαίρ, ο αγαπημένος ποιητής του Μπένγιαμιν. Εκβιάζεται από τη νέα τάξη πραγμάτων, για να ανακηρύξει ύψιστη αξία της το νέο, το καινούργιο. Υπάρχουν καλλιτέχνες που αντιδρούν, συστρατεύονται και συσπειρώνονται κάτω από το σύνθημα "η τέχνη για την τέχνη". Και οι δύο αυτές εκδοχές, λέει ο Μπένγιαμιν, - η τέχνη στην υπηρεσία της βιομηχανίας της μόδας, η τέχνη στην αποκλειστική υπηρεσία του εαυτού της, - κάνουν αφηρημένη την κοινωνική υπόσταση του ανθρώπου.

Συγκέντρωσε πλουσιότατο υλικό. Θα το κατέτασσε σε διάφορες ομάδες και κατηγορίες (εμπορικές στοές και καταστήματα, εκθέσεις, μόδα, διαφήμιση, πορνεία, η φωτογραφία, το χρηματιστήριο, η Κομμούνα, οι δρόμοι του Παρισιού, Σαιν - Σιμόν, Μαρξ, Φουριέ, Ντωμιέ κ.λπ. κ.λπ.). Αυτό προσπάθησαν να κάνουν οι εκδότες, που βρέθηκαν μπροστά σ' ένα "λαβύρινθο". Ολα θα εικονογραφούσαν το νέο, που δεν ήταν νέο. Ηταν μια ακόμα φαντασμαγορία, η οποία αρχικά είχε συγκινήσει το προλεταριάτο. Αλλά με την Κομμούνα"καταστρέφεται η ιδέα, ότι αποστολή της προλεταριακής επανάστασης είναι να ολοκληρώσει, χέρι χέρι με την αστική τάξη, το έργο του 1789. Αυτή η χίμαιρα κυριαρχεί στο διάστημα από το 1831 (εξέγερση εργατών μεταξουργίας στη Λυών) έως το 1871", τη χρονιά της αλησμόνητης παρισινής Κομμούνας.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΑΤΙΤΛΟ (2021-09-11 00:00:00.0)
Αφιερωμένη στην Παρισινή Κομμούνα (2021-08-04 00:00:00.0)
Εκδηλώσεις για τα 150 χρόνια από την Παρισινή Κομμούνα (2021-06-03 00:00:00.0)
Για τα 140 χρόνια της Παρισινής Κομμούνας (2011-10-29 00:00:00.0)
Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ (2006-05-28 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2001-05-31 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ