Εννέα σημεία του προσχεδίου του νόμου για την Πολιτιστική Κληρονομιά κατακεραύνωσε, σε χτεσινή ημερίδα, το ελληνικό τμήμα του ICOMOS, την οποία διοργάνωσε διαμαρτυρόμενο γιατί ...δεν του απεστάλη από το ΥΠΠΟ το προσχέδιο. Μίλησε για απουσία κεντρικού στόχου, για αποκλεισμό των φορέων, για τους κινδύνους που επιφυλάσσει το ενδεχόμενο ίδρυσης εκκλησιαστικών μουσείων κ. ά.

Το σημείο αιχμής - ίσως και βασική αιτία της ημερίδας - ήταν οι "θιγμένοι ιδιοκτήτες". Στο όνομά τους μίλησαν ο πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων και ένας βουλευτής της ΝΔ.

Ολοι μαζί κατακεραύνωσαν το χρονολογικό όριο του 1700 μ. Χ., που μπαίνει στο σχέδιο νόμου και ορίζει ότι μέχρι τότε το τεκμήριο ιδιοκτησίας ανήκει στο κράτος και μόνο αυτό μπορεί να αναγνωρίσει δικαίωμα κατοχής, αλλά όχι κυριότητας. Οι ιδιοκτήτες αυτό το ονομάζουν "δήμευση", ισχυριζόμενοι ότι δεν προβλέπεται αποζημίωση. Ο διευθυντής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Νίκος Ζίας, αντέτεινε ότι μέχρι σήμερα ουδέποτε το κράτος αρνήθηκε την αποζημίωση. Πάντως, το ICOMOS συμπλέει με τους ιδιοκτήτες και υποστηρίζει ότι πρέπει να διατηρηθεί το χρονικό όριο της ισχύουσας νομοθεσίας, δηλαδή το 1453 μ. Χ. (!). Αποκρύπτεται, όμως, ότι στην πραγματικότητα έτσι θα μικρύνει το όριο, αφού ΠΔ του 1950 επέκτεινε την αυτόματη κρατική προστασία για δημιουργήματα που έγιναν μέχρι το 1830.

Ο Σύλλογος Τεχνικών Επιστημόνων του ΥΠΠΟ απορρίπτει το χρονολογικό διαχωρισμό των μνημείων ως "μη σύμφωνο" με τις διεθνείς συμβάσεις και αντιπροτείνει το χωρισμό τους σε κινητά και ακίνητα. Διαμαρτυρίες ακούστηκαν και για τη διάταξη που προβλέπει μη δυνατότητα κληροδότησης των συλλογών. Κάπου εκεί, πριν προλάβει να ολοκληρωθεί σχετική παρέμβαση, ακούστηκε το... καθησυχαστικό για τους ιδιώτες συλλέκτες "η συγκεκριμένη διάταξη έχει βγει" (!). Και ελπίζουμε να παρακούσαμε, διότι αν ακούσαμε καλά, τότε από τη μια πλευρά στέκονται εκείνοι που ασκούν πιέσεις για να "πεταχτούν" οι "επικίνδυνες" διατάξεις και από την άλλη το ΥΠΠΟ που φαίνεται μαλθακό στις πιέσεις των ιδιωτών.Υπενθυμίζουμε ότι ο ίδιος ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ έχει παραδεχτεί ότι "ο νόμος θα μπορούσε να είναι πιο σκληρός... ".

Χτες όμως βρεθήκαμε μπροστά σε σαφείς αρνήσεις και ασαφείς προτάσεις, που όλες μαζί φτιάχνουν "κάτι" πιο οπισθοδρομικό και επικίνδυνο για την πολιτιστική κληρονομιά μας απ' ό,τι είναι ο ισχύον αρχαιολογικός νόμος. Ο ανεπαρκής διάλογος και η προοπτική ψήφισης του νόμου στα θερινά τμήματα,όπως ακούστηκε χτες, αφήνουν ακόμα πιο εκτεθειμένα τα μνημεία.Την ίδια στιγμή, όπως είπε ο πρόεδρος του ICOMOS, νόμο για την Πολιτιστική Κληρονομία ετοιμάζει και το ΥΠΕΧΩΔΕ (!). Γεγονός που θα σημαίνει διάσπαση και διάλυση - επίσημα και διά νόμου - του ενιαίου φορέα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς μας.