Η "καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών", η "αύξηση της απασχόλησης", η... αντιμετώπιση του νέφους, ακόμα και του... κυκλοφοριακού, ήταν και είναι τα προσχήματα που επικαλείται το μεγάλο εμπορικό κεφάλαιο για να δικαιολογήσει την προσπάθειά του για την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων. Προσπάθεια, που τώρα συνεχίζεται με τη μορφή της παράτασης του ωραρίου του Σαββάτου, η οποία συνάντησε και χτες τη συντονισμένη αντίδραση των εμποροϋπαλλήλων και των ΕΒΕ.

Η απελευθέρωση του ωραρίου όμως, δεν "απελευθέρωσε" τους καταναλωτές από την οικονομική δυσπραγία και το νέφος. Οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν ή ανακατανεμήθηκαν σε περισσότερους ωρομισθίους, η εντατικοποίηση αυξήθηκε, ενώ συνολικά για τις κατακτήσεις των εργαζομένων στο εμπόριο - και κύρια για την πλήρη απασχόληση - άρχισε η αντίστροφη μέτρηση.

Σήμερα η "ζυγαριά" των εργασιακών σχέσεων στον κλάδο κλίνει σταθερά υπέρ των "ευέλικτων" μορφών εργασίας. Στα σούπερ μάρκετ ("Σκλαβενίτης", "Αλιμέντα", "Ατλάντικ" κλπ), το ποσοστό των μερικά απασχολούμενων και ωρομίσθιων εργαζόμενων ανέρχεται στο 60%, με τάση ανόδου, σε πολλά έχει ήδη φτάσει το 70%.Εντελώς ανεξέλεγκτη είναι η κατάσταση στο ΚΟΝΤΙΝΕΝΤ,εκ μέρους του οποίου ο διευθυντής "ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού", δηλώνει στο περιοδικό "Σελφ Σέρβις": "Ο θεσμός της μερικής απασχόλησης, λύνει τα χέρια της επιχείρησης, καθότι της δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσει ευλυγισία. Δεν έχουμε χαμένες ώρες, πράγμα που σημαίνει καλύτερη παραγωγικότητα...".Στο ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ οι ωρομίσθιοι επεκτείνονται τελευταία, από τα ταμεία και στην πώληση...

Στα καταστήματα "Μαρινόπουλος" εργάζονται περίπου 6.000 εργαζόμενοι, απ' αυτούς οι 3.000 - ίσως και περισσότεροι - με μερική απασχόληση, ενώ ακόμα και στελέχη της επιχείρησης εργάζονται με ευέλικτες μορφές εργασίας. Μάλιστα, εκπρόσωπος της επιχείρησης είχε δηλώσει στο περιοδικό "Σελφ Σέρβις" ότι "οι μερικώς απασχολούμενοι εκτός της άμεσης αποδοτικότητάς τους, αποτελούν φυτώριο και για πιο υπεύθυνες θέσεις".Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του"Μαρινόπουλου" απέφυγε να σχολιάσει ότι είναι ελάχιστοι εκείνοι που θα καταλάβουν τις "υπεύθυνες θέσεις", ενώ η πλειοψηφία των ωρομίσθιων θα συνεχίσει να βιώνει την τρομοκρατία, να δέχεται τις απειλές για απόλυση, να επιβιώνει με τις 60.000 ή 70.000 δραχμές το μήνα.Σχολιάζοντας την κατάσταση, ο πρόεδρος του επιχειρησιακού Σωματείου, Θ. Χόρτης,τόνισε"δεν είναι μακριά η μέρα που θα τηλεφωνούμε να μάθουμε πότε κι αν θα πάμε για δουλιά".

Στην "αλυσίδα" του "Βερόπουλου" το ποσοστό των ωρομισθίων αγγίζει το 70%, ενώ μερικώς απασχολούμενοι είναι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, και οι εργαζόμενοι του ΖΑΡΑ,του "Mark & Spenser",των "Beauty Shop",του "BHS Κλαουδάτος" κ.ά. Στο τελευταίο κατάστημα ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, είχε διαπιστώσει από το 1991 ότι οι ωρομίσθιοι χρησιμοποιούνταν όπως και όσο ήθελε η επιχείρηση, εργάζονταν 40 ακόμα και 50 ώρες τη βδομάδα σε περιόδους αιχμής. Η ίδια κατάσταση συνεχίζεται και σήμερα.

Απόδειξη της μείωσης των θέσεων εργασίας, που επέφερε το απελευθερωμένο ωράριο, αποτελεί και το "Μινιόν".Πριν το 1988 απασχολούσε 750 περίπου εργαζόμενους, την πλειοψηφία με πλήρη απασχόληση και ελάχιστους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, όλοι απολάμβαναν στο ακέραιο τα δικαιώματά τους. Μετά το 1988, οπότε επιβλήθηκε η μερική αποδέσμευση, το προσωπικό του πολυκαταστήματος άρχισε σταδιακά να μειώνεται, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει φτάσει τους 450 περίπου. Οι 350 είναι αυτοί που εργάζονται στον κύκλο παραλαβή - πώληση - ταμείο, το 15% των οποίων είναι ωρομίσθιοι, ποσοστό που συνεχώς αυξάνεται. Οσο για τα δικαιώματά τους, έκαναν "φτερά" μαζί με την πλήρη απασχόληση. Το σούπερ μάρκετ του "Μινιόν", απασχολούσε πριν το 1988, 35 εργαζόμενους... σήμερα απασχολεί 16. Κι ενώ οι θέσεις εργασίας μειώνονται, τα κέρδη της επιχείρησης αυξάνουν, ο τζίρος μόνο του σούπερ μάρκετ ανέρχεται μηνιαίως στα 5 εκατομμύρια, ενώ ετησίως στις 1,6 δισ. δραχμές!

Βάσω ΝΙΕΡΗ