Παρά την ιλιγγιώδη πρόοδο του πολιτισμού και την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, που την έχουν καταστήσει την "πλουσιότερη χώρα του πλανήτη", όπως αποκαλεί ο ίδιος ο Πρόεδρος Κλίντον τη χώρα του, "οι συνήθειες του παρελθόντος" δε λένε να εγκαταλειφθούν.

Στην αρχή ήταν τα "χλωμά πρόσωπα" εναντίον των ιθαγενών αυτόχθονων πληθυσμών των ΗΠΑ, των ινδιάνων. Τα πρώτα χρόνια της εγκαθίδρυσης του Ομοσπονδιακού κράτους, ήταν οι Ιρλανδοί που αποτελούσαν τον επόμενο στόχο των "καθαρόαιμων" Αμερικανών από τις παλιές καλές οικογένειες της Ευρώπης. Ο χαρακτήρας που αποδίδανε στους Ιρλανδούς, σαν τον "τρελό του χωριού", κουτός, χαζοχαρούμενος, τεμπέλης ικανός μόνο για πιοτό και τραγούδι. Η φήμη ακολουθεί ακόμα και τώρα τους Ιρλανδούς παρότι κατάφεραν να γίνουν "λευκοί".

Ακολούθησαν οι Αφροαμερικανοί. Το αγαπημένο θέμα για αιώνες. Ανθρώπινα υποχείρια χωρίς δικαιώματα περισσότερα από ζώα, που τους έφερναν από τη Δυτική Αφρική κυρίως και αποτελούσαν μέρος της "οικοσυσκευής". Μετά από χρόνια αγώνων, πολύ αίμα και διώξεις πάσης φύσης, οι Αφροαμερικανοί κατάφεραν να θεωρούνται "ισότιμοι". Και λέμε θεωρούνται, γιατί ενώ υπάρχει η ανάλογη προστασία από το νόμο, που ήταν απαίτηση ολόκληρου του κινήματος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λίγα εφαρμόζονται στην πράξη. Τώρα οι κατηγορίες έχουν διευρυνθεί. Υπάρχουν οι τσιφούτηδες Εβραίοι, οι "αράπηδες" μαύροι, οι τσικάνοι, πορτορίκοι και λατίνοι, συλλήβδην όλοι οι ισπανόφωνοι, που θεωρούνται μία περίεργη μείξη μεταξύ εμπόρων ναρκωτικών και σωματεμπόρων. Τα 2 "φωτοκόπις" οι ασιάτες και κυρίως οι Κορεάτες και Κινέζοι, μια και όλοι μοιάζουν ίδιοι στα μάτια των λευκών μεταξύ τους,... οι κατατάξεις και οι υποδιαιρέσεις τους είναι ατελείωτες, όπως και οι προσωνυμίες, που βοηθούν τα δέοντα για την ανάπτυξη της ξενοφοβίας και του φυλετικού μίσους ανάμεσα στις διαφορετικές εθνικές μειονότητες που ζουν κάτω από τη στέγη των ΗΠΑ

Το ερώτημα μάλλον είναι ρητορικό, αν και πολλοί αφελέστατοι αναζητούν ακόμα μία πειστική απάντηση, μια και αρνούνται να δουν την πραγματικότητα. Στο φως των νέων συνθηκών που παρουσιάζονται αποκαλύπτονται περισσότερο τα πραγματικά στοιχεία που οδηγούν στο ρατσισμό, χωρίς να παρεμβάλλονται οι δικαιολογίες των διαφορετικών πολιτισμικών στοιχείων που αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη από το να μπορέσει να δει ολοκάθαρα την ουσία του προβλήματος και να μπορέσει να το εξαλείψει.

Οπως επισημαίνει - για κάποιους, ίσως αποκαλύπτει - ο Ντέβιντ Περέζ, στην παρουσίαση του θέματος τον περασμένο Ιούλη στην εφημερίδα "Workers World", o ρατσισμός αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της δημιουργίας και ανάπτυξης των ΗΠΑ. Ενώ τονίζει χαρακτηριστικά, ότι ο αγαπημένος τρόπος όλων των τύπων της εξουσίας στις καπιταλιστικές κοινωνίες, είναι να δημιουργούν νοητά διαχωριστικά ανάμεσα στις εθνότητες και κοινότητες, ώστε να μπορούν στην ουσία να κρατούν τις δυνάμεις της εργασίας διαιρεμένες και αποσυντονισμένες.

Η εισαγωγή του φαινομένου "διαίρει και βασίλευε" έγινε από την αγαπημένη όλων των Αμερικανών πολιτικών, τη μητέρα Βρετανία, χωρίς φυσικά το εκλεπτυσμένο και φλεγματικό στιλ. Εξελίχτηκε συν τω χρόνω και τις περιστάσεις και διαμορφώθηκε σε αυτό που όλοι πια κατανοήσαμε κυρίως από της εξεγερσιακής μορφής διαμαρτυρίες και καταγγελίες, το ρατσισμό. Συνήθως όλων ο νους ταξιδεύει, όταν αναφέρεται ο όρος ρατσισμός, στις ομάδες Κου Κλουξ Κλαν, τις απέραντες φυτείες του νότου που τις καλλιεργούσαν Αφροαμερικανοί, την καλύβα του Μπάρμπα - Θωμά, όλα αμερικανικά, περασμένα μέσα από ταινίες και βιβλία.

Στην αυγή του 2000 όμως, ο ρατσισμός είναι ακόμα παρών, άσχετα με τις συνθήκες που έχουν αλλάξει ριζικά, είναι εδώ όσο ποτέ, αφού οι λόγοι που τον επιβάλλουν είναι πάντα παρόντες.

Η αναδιάρθρωση της οικονομίας των ΗΠΑ και η εισαγωγή του μέτρου της ευλυγισίας της εργασίας, έχει διαμορφώσει νέες συνθήκες τόσο στην αγορά εργασίας, όσο και στις εργασιακές σχέσεις. Φυσικά, το βασικό κίνητρο των οικονομικών δυνάμεων παραμένει το ίδιο, η ολοένα και μεγαλύτερη αποκομιδή του κέρδους, ενώ η οικονομική, πολιτική και στρατιωτική κυριαρχία είναι πάντα ο αυτοσκοπός.

Από τη στιγμή που η αμοιβή και οι αποδοχές των εργαζομένων αντιμετωπίζονται ως "κόστος", όπως αναφέρουν και τα πανεπιστημιακά εγχειρίδια που διδάσκονται οι Αμερικανοί φοιτητές, τόσο η μείωση των αποδοχών αυτών θα αποτελεί ένα από τα βασικά μέτρα που θα παρθούν στα πλαίσια της μείωσης του κόστους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό σχετικά αναίμακτα; Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποίησε η DSA, Επιτροπή από όλες τις μειονότητες κατά του Ρατσισμού, η εργοδοσία συνήθως χρησιμοποιεί πέρα από το φάσμα της ανεργίας και την απειλή των "ξένων" φθηνότερων εργατών που ζουν στις ΗΠΑ ή ακόμα καλύτερα τις φθηνές αγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας. Στην πραγματικότητα, εκατομμύρια εργαζόμενοι απομακρύνονται από τα Εργατικά Συνδικάτα και τις Συνδικαλιστικές Ενώσεις με το φόβο ότι η εργοδοσία θα τους διώξει ή κάποιος μη οργανωμένος και "ξένος" θα τους πάρει τη θέση.

Το ίδιο συμβαίνει και με τη μερική απασχόληση και την ελεύθερη αγορά, καθώς μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης αποδέχονται εξευτελιστικές αποδοχές και συνθήκες εργασίας προκειμένου να εξασφαλίσουν έστω και ένα κομμάτι ψωμί.. Ο φαύλος κύκλος που δημιουργείται, συνεπικουρούμενος από τους κήρυττες της "παγκοσμιοποίησης της οικονομίας", έχει στρέψει τις διάφορες εθνότητες που ζουν στις ΗΠΑ, τη μία εναντίον της άλλης. Οι Ινδοί εναντίον των Ισπανόφωνων, οι Αφροαμερικανοί εναντίον Κορεατών, οι λευκοί εναντίον Αφροαμερικανών, Ασιάτες εναντίον πρώην Ανατολικοευρωπαίων, Ολοι Εναντίον Ολωνών!

Το αμερικανικό οικονομικό θαύμα που διαλαλεί ο Πρόεδρος Κλίντον και ευελπιστεί να το "εξάγει" και στις υπόλοιπες χώρες, δεν είναι ιδιαίτερα εύστοχο όσον αφορά τον ανθρώπινο τομέα και την ατομική αξιοπρέπεια. Οπως εύστοχα παρατηρεί και ο Jeff Faux, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής, το αμερικανικό μοντέλο δεν είναι και τόσο αποδοτικό, όσο ευαγγελίζονται οι αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον. "Το πιο δημοφιλές εξαγώγιμο προϊόν των ΗΠΑ, είναι οι χολιγουντιανές ταινίες. Το δεύτερο πιο δημοφιλές το οποίο έχει και αυτό μία ισχυρή δόση φαντασίας, είναι η ιδέα ότι η αμερικανική οικονομία είναι το μοντέλο - πανάκεια για μία επιτυχημένη εισαγωγή στο παιχνίδι της παγκόσμιας αγοράς" δηλώνει και συμπληρώνει: "Δε γνωρίζουμε τι πολιτικές αλλαγές θα επιφέρει το μέλλον. Αλλα μπορεί να είμαστε σίγουροι για το παρόν: Το νέο αμερικανικό μοντέλο δε λειτουργεί για τους εργαζομένους - ακόμα και στις ΗΠΑ".

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ