Θέατρα του παλιού καιρού

Ο Σύλλογος Αθηναίων,στα πλαίσια των στόχων του για τη διάσωση μαρτυριών του ιστορικού και πολιτιστικού παρελθόντος της Αθήνας, παρουσίασε πρόσφατα δύο βιβλία του Χαρίλαου Πατέρα,σε έκδοση του περιοδικού "Συλλογές",(διευθυντής του ο συγγραφέας Αργύρης Βουρνάς, Σολωμού 29). Το βιβλίο "ΕΛΛΑΣ 1900 Επιστολικά Δελτάρια Κ. Ελευθερουδάκη",περιλαμβάνει καρτ - ποστάλ που εξέδιδε το βιβλιοπωλείο του Ελευθερουδάκη και τα οποία "ιστορούν" γεγονότα, τόπους, μνημεία, κτίρια, μορφές, όλες τις πτυχές της καθημερινότητας στην Αθήνα και την Ελλάδα των αρχών του 20ού αιώνα. Το δεύτερο βιβλίο, άξιο ιδιαίτερης αναφοράς, με τίτλο "Τα Θέατρα των Αθηνών και η ιστορία τους (1835 - 1920) " αποτελεί σημαντικότατη ερευνητική κατάθεση του Χ. Πατέρα. Πολύτιμη για την ανάπτυξη μιας τεκμηριωμένης ιστοριογραφίας του νεοελληνικού θεάτρου, αλλά και γενικότερα των διαφόρων παραμέτρων διαμόρφωσης του νεοελληνικού πολιτιστικού μας "προσώπου". Το βιβλίο του Χ. Πατέρα, "καρπός" της αγάπης του για το θέατρο και της σχετικής συλλεκτικής του προσπάθειας, δεν περιορίστηκε μόνο στην παράθεση άγνωστων φωτογραφικών και άλλων σπουδαίων ντοκουμέντων - λ. χ. πλήθος προγραμμάτων από παραστάσεις της περιόδου 1900 - 1920 - (και μόνο τα φωτογραφικά ντοκουμέντα να περιείχε το βιβλίο θα ήταν προσφορά στη θεατρική ιστοριογραφία). Προσφέρει και καλογραμμένη, με την ακριβή χρονολογική αλληλουχία των θεάτρων, θιάσων και παραστάσεων από το 1835 - 1920, τεκμηρίωση του ερευνητικού του μόχθου. Μόχθος που φωτίζει το ξεχασμένο, θολό, περιφρονημένο, εφήμερο "τοπίο" της θεατρικής τέχνης, αν και με αυτή "καταγραφόταν η πολιτική, στρατιωτική, πολεμική και γενικά κοινωνική ζωή", όπως σωστά επισημαίνει ο συγγραφέας του βιβλίου.

Η "περιήγηση" του αναγνώστη του βιβλίου στη γέννηση της θεατρικής τέχνης στη μετεπαναστατική Αθήνα και στα θέατρά της ξεκινά από το πρώτο, το σανιδένιο παράπηγμα - "θέατρο" κάποιων σαλτιμπάγκων το 1835 στην οδό Αιόλου. Ακολουθεί, το 1836, το θέατρο "Σκοντζόπουλου" (το πρώτο επώνυμο) και έπεται μια γοητευτική γνωριμία με πλήθος θεάτρων, με πρωτεργάτες του νεοελληνικού θεάτρου (συγγραφείς, ηθοποιούς, θεατρώνες κ. ά.), με το "Ρήγα Φερραίο" (το πρώτο λογοκριμένο έργο), με την πείνα, τις στερήσεις, τις άθλιες συνθήκες δουλιάς και τις οικογένειες των θεατρίνων, με το κοινό που αν δεν ενθουσιαζόταν μαξιλάρωνε τους θεατρίνους, με απολαυστικές περιγραφές των θεατρικών δρώμενων από επωνύμους της πένας (λ. χ. τον Σουρή).

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ