Στην προκυμαία μαζεμένος κόσμος. Ψαράδες και σφουγγαράδες δίπλα στα αραγμένα καϊκια συζητούν. Δίπλα οι μάνες και οι γυναίκες τους. Οι γιοι τους ανήκουν, ήδη, στα πληρώματα των καϊκιών. Το κασετόφωνο μόλις προλαβαίνει να καταγράψει την οργή τους, που ξεχειλίζει:

- "Φωνάζουμε, γιατί μας 'βγαλαν έξω απ' τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Θα είμαστε σαν επιχειρηματίες, σα να 'χουμε σούπερ μάρκετ. Μπορεί να περάσει και μήνας και να μη βγάλω μεροκάματο, είτε από καιρό είτε από ψαριές. Δεν τα ξέρουν αυτοί εκεί πάνω;".

- "Μπορεί ένα καϊκι να έχει 4.000 οργιές δίχτυα, να τα ρίξει αποβραδίς και το πρωί να πάρει μονάχα τα σχοινιά και τα μολύβια. Κόστος; Είναι γύρω στα πέντε εκατομμύρια δραχμές τα εργαλεία μονάχα".

- "Εχουν δώσει οικόπεδα και σπίτια για να πληρώνουν τα χρέη απ' τα καϊκια. Ενα καϊκι 15 μέτρα θέλει δυο φορές το χρόνο καρνάγιο. Το κόστος είναι δυο εκατομμύρια το λιγότερο. Είσαι στη θάλασσα, δεν είσαι στη στεριά. Ο,τι βλέπεις να φθείρεται, πρέπει να το αντικαταστήσεις για να μη σ' αφήσει και πνιγείς. Αυτά τα χρήματα είναι εκτός από τις μηχανικές βλάβες. Αν πάει καλά η χρονιά και δώσεις τη δόση στην τράπεζα, είναι όλα ομαλά. Αλλιώς..."

- "Εγκρίνονται οι επιδοτήσεις, αλλά φράγκο δε βλέπουμε".

- "Ψοφάνε τα ψάρια στα ιχθυοτροφεία, παίρνουν επιδότηση. Πουλάνε τα ψάρια, παίρνουν επιδότηση. Οι ψαράδες τι παίρνουμε, που πεθαίνουμε μέρα - νύχτα;".

- "Οποιος θέλει να βγάλει ένα νόμο, ας έρθει να διαλέξει όποιο καϊκι θέλει, να έρθουν μαζί μας έστω κι ένα 24ωρο και τότε θα δούνε την αξία των ψαράδων, τι απολαβές έχουμε, τι τρώμε".

Ρωτάμε για το πώς διατίθεται το προϊόν και ποιες είναι οι τιμές. "Αν είναι μικροψαριές, βγαίνουν στον τόπο. Αν είναι μια ψαριά χοντρή τα παίρνουν οι μαναβαίοι από δω και τα στέλνουν στην κεντρική αγορά και βγάζουν περισσότερα από τους ψαράδες. Από το νησί φεύγουν με 2.800 δραχμές και καταλήγουν στις 6.000 και 7.000. Ο ξιφίας είναι ένα ψάρι που έχει κιλά. Θα 'ρθει ένα καϊκι νορμάλ με δυο - τρεις τόνους, αν έχει έρθει από κάτω, από ένα ταξίδι 15 ημερών. Οι τιμές ξεκινάνε το Φλεβάρη με 2.000 και μες στο καλοκαίρι που έπρεπε να πάει έστω και 2.100 είχαν την απαίτηση να τα δίνουμε 1.400 δραχμές. Το αποτέλεσμα; Κονομήσανε πάλι αυτοί. Κι άλλοι πουλάνε οικόπεδα, σπίτια για ένα δάνειο κι αν προλάβουν τις υποχρεώσεις τους. Για να ζήσουμε στο τόπο μας, πρέπει να μπούμε στη θάλασσα. Αλλιώς θα πρέπει να φύγουμε. Θα μεταναστεύσουμε όλοι".

Δεκαπέντε και δεκαεφτά χρόνων αγόρια δουλεύουν ήδη από τα δέκα τους στα καϊκια, αναγκασμένα από τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες να ακολουθήσουν τους πατεράδες τους στη σκληρή δουλιά του ψαρά και του σφουγγαρά. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι για να ενταχθούν στο ναυτολόγιο και να έχουν στοιχειωδώς ασφάλεια και ιατρική περίθαλψη, αφού έτσι κι αλλιώς δουλεύουν κανονικά σαν ψαράδες τόσα χρόνια, το κράτος απαιτεί να έχουν τελειώσει το γυμνάσιο! Δεν τους ρώτησε όμως πώς...

"Αν περάσουν αυτά τα μέτρα, όλοι θα μεταναστεύσουν όπου μπορούνε. Αμερική, Καναδά, Αυστραλία και οι άλλοι θα πάνε στην Αφρική που μας ανοίξαν τις πόρτες. Τουλάχιστον, εκεί δουλεύουμε και μπορούμε να ζήσουμε".

"Πριν 10 μέρες ήμουν στα Ιμια και ήρθε στα οχτώ μέτρα η πυραυλάκατος η τουρκική. Οταν είμαστε εμείς, δεν περνάνε. Σκέψου τι θα γινόταν, αν ήμασταν περισσότεροι".

Η ζωή του νησιού είναι η αλιεία. Δεν είναι σχήμα λόγου. Η επαρχία Καλύμνου - Κάλυμνος, Πάτμος, Λέρος, Λειψοί, Αστυπάλαια, Αγαθονήσι και Αρκοί- διαθέτει 720 αλιευτικά σκάφη, από τα οποία τα 450 ανήκουν στην Κάλυμνο. Ολες οι οικογένειες του νησιού έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την αλιεία, αφού από αυτήν εξαρτάται και η γενικότερη εμπορική κίνηση. Οι γυναίκες συμμετέχουν δυναμικά στην αλιεία, ακόμη και σαν πληρώματα στα καϊκια!

Ενώ λοιπόν το νησί διαθέτει και τα μέσα και τους ανθρώπους, οι ψαράδες μας λένε πως "το μόνο πράμα που δουλεύει εδώ είναι η Εφορία. Μας έχουν ξεθεώσει. Επικρατεί ένας φόβος σε όλο τον κόσμο εδώ πέρα από τους "ράμπο" (σ.σ. του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος). Κάθε βδομάδα, με ταχύπλοα σκάφη του Λιμενικού κάνουν επιχειρήσεις σε όλα τα νησάκια. Και στην Ψέριμο, με 30 μόνιμους κατοίκους, κάναν φέτος δύο φορές επιχειρήσεις οι "ράμπο" και λεηλατήσανε πραγματικά. Θυμίζουν σταυροφορίες"!

Δίπλα του, ένας συνάδελφός του συμπληρώνει: "Εχω τρία παιδιά. Αμα αρχίσω να κόβω το φροντιστήριο, το βούτυρο, το τυρί των παιδιών μου, πού θα πάει; Κάθε γονιός έχει τεράστιο φορτίο στην πλάτη του. Θα πρέπει λοιπόν να μουντάρω. Και μουντάρισμα είναι να μεταναστεύσω για να στηρίξω τα παιδιά μου".