Η επανέκδοση κάποιων βιβλίων είναι καθαρή εγγύηση της ποιότητάς τους. "Ο Μπελέτης" του Ν. Κυτόπουλου,αντιστασιακού κυρίως συγγραφέα, κυκλοφορεί σε 4η έκδοση (α έκδοση 1965 - Βουκουρέστι) από τη "Σύγχρονη Εποχή",επιβεβαιώνοντας ό,τι αναφέραμε πιο πάνω. Το είδος του είναι αντιστασιακό μυθιστόρημα, που στηρίζεται σε αυτοβιογραφικά στοιχεία και συγκεκριμένα γεγονότα, που διαδραματίστηκαν κατά τη μεταβαρκιζιανή εποχή, στην περιοχή του Εβρου, όπου και η γενέτειρα του συγγραφέα.

Η περιοχή αυτή της Ελλάδας γνωρίζει την τριπλή κατοχή και παράλληλα διεκδίκηση από τους Βούλγαρους - Τούρκους - Γερμανούς. Νεαρός αντάρτης τότε ο Νίκος Κυτόπουλος με τη συγκλονιστική αφήγηση του "Μπελέτη" του, ενός ομορφοχτισμένου συγχωριανού, που η φασιστική ιδεολογία τον μετέτρεψε από ήμερο λεβέντη σε κτηνώδη εκτελεστή, τετραπλό κατάσκοπο (και της ελληνικής κυβέρνησης), καταδότη, βρώμικο μαυραγορίτη και λαθρέμπορο με κυρίαρχη φιλοσοφία το κέρδος και την ικανοποίηση του τερατώδους εγωισμού του. Τα εγκλήματά του ήταν τόσο φρικιαστικά, που η ρεαλιστική, τόσο ζωντανή και γρήγορη πένα του συγγραφέα προκαλεί στον αναγνώστη ρίγη φρίκης κι αποτροπιασμού.

Μέσα από όλη αυτή την εξιστόρηση με τους κοφτούς και καίριους διαλόγους αναπτύσσεται ανάγλυφα η ηθική του πολέμου, για να γίνει ξεκάθαρη διάκριση ανάμεσα στα ύψιστα ιδανικά για τα οποία αγωνιζόταν η Αντίσταση, και πού απέβλεπε η θηριωδία του φασισμού.

Η περιγραφική δεινότητα στην αποτύπωση του ψυχικού βάραθρου του Μπελέτη,των αισθημάτων των προσώπων που τον περιβάλλουν και η λεπτομερειακή απόδοση των αντιδράσεών τους, σε κάθε στιγμή, δημιουργεί πορτρέτα έντονα ρεαλιστικά.

Για το έργο του αυτό τιμήθηκε ο Νίκος Κυτόπουλος από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, το 1980, με το βραβείο Μενέλαου Λουντέμη.

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ