"Πορτρέτα" καλλιτεχνών

Οσοι τον γνωρίζουν ξέρουν τον ευφραδή - και χαριτωμένο - λόγο του όταν μιλά. Πολύ περισσότερο όταν θυμάται και διηγείται "ιστορίες" για πρόσωπα και πράγματα που έζησε από "πρώτο χέρι". Γράφει, όμως και όπως μιλά. Αμεσα, ανεπιτήδευτα, με απολαυστικά πνευματώδες, λεπτό χιούμορ, με γάργαρη, εύπλαστη, απλή γλώσσα - απλή όχι απλοϊκή, καθότι είναι καλλιεργημένος, γλωσσομαθής, κοσμογυρισμένος, πάμπλουτος σε πολιτιστικά βιώματα, αφού γνώρισε από κοντά τον πολιτισμό όλων, σχεδόν, των λαών του πλανήτη. Εχει κι άλλα προσόντα. Μνήμη "ελέφαντα" και πολλά "κατάστιχα" από συνεργασίες του διεθνούς καλλιτεχνικού γραφείου του και από τη φιλία που ανέπτυξε με σπουδαίους Ελληνες αλλά και διεθνούς φήμης καλλιτέχνες. Ακονισμένο αισθητήριο και κριτήριο και κυρίως αληθινή αγάπη για όλες τις - υψηλής ποιότητας και αξίας - τέχνες στον τομέα του θεάματος - ακροάματος. Εξάλλου, έχοντας αρχίσει την πορεία του ως ηθοποιός το 1934, επέλεξε να ασχοληθεί επαγγελματικά, για περισσότερο από μισό αιώνα, με τις τέχνες του θεάματος - ακροάματος, ως τερπνόν μετά του ωφελίμου. Τερπνόν μετά του ωφελίμου... για τον ίδιο, αλλά και για τις χιλιάδες και χιλιάδες του ελληνικού κοινού. Αυτές, εμμέσως πλέον, τον ασχολούν και σήμερα.

Ολα αυτά κάνουν το βιβλίο του Θόδωρου Κρίτα "Οπως τους γνώρισα" (εκδόσεις Καστανιώτης), ενδιαφέρον ως περιεχόμενο και ευχάριστο ως γραφή, για οποιονδήποτε φιλότεχνο ή θαυμαστή κάποιων μεγάλων καλλιτεχνών, των οποίων "πλευρές" θα 'θελε να μάθει. Το βιβλίο, όμως, παρέχει και πληθώρα χρήσιμων, σε καλλιτέχνες και μελετητές των τεχνών, πληροφοριών. Πολλά άγνωστα καλλιτεχνικά στοιχεία για - παλιών δύσκολων καιρών - γεγονότα και "έργα και ημέρες" αρκετών από τις 35 συνολικά προσωπικότητες της τέχνης, που ως κεφάλαια παρελαύνουν από το βιβλίο, πλήθος άλλων, σύντομα αναφερόμενων, καλλιτεχνών. Χρησιμότατα λ. χ. είναι τα στοιχεία για ηθοποιούς μας, από τη δεκαετία του '30 και εντεύθεν και για τις συνέπειες των πολιτικών συνθηκών στο θέατρό μας. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικά "πορτρέτα" Ελλήνων στο βιβλίο: Χορν, Κοτοπούλη, Μερκούρη, Γ. Παππάς, Κατερίνα, Βουγιουκλάκη, Λογοθετίδης, Ροντήρης, Μινωτής, Σικελιανός, Ξενόπουλος, Θεοδωράκης και βέβαια της συζύγου του, σπουδαίας ηθοποιού Μανωλίδου. Μεταξύ των "πορτρέτων" διασήμων ξένων καλλιτεχνών είναι των: Ροστροπόβιτς, Μπερνστάιν, Νουρέγιεφ, Μπεζάρ, Στρέλερ, Καζάν, της Κουβανής μπαλαρίνας Αλόνσο, Γκριγκόροβιτς (μπαλέτα "Μπολσόι"), Βινογκράντοφ (μπαλέτα "Κίροφ"), Σινάτρα. Τέλος, κατά παρέκβαση, περιέχονται και πορτρέτα (λίγα) προσωπικοτήτων άλλων ιδιοτήτων.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ