Η ίδρυση των ΤΕΕ αποκαλύπτει πόσο υποκριτική είναι η κυβερνητική προπαγάνδα για κοσμογονικές αλλαγές στην εκπαίδευση. Είδαμε πώς διευρύνει το παλιό χάσμα ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη, τη γενική και τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση, πώς προσπαθεί να διαιωνίσει το προπατορικό αμάρτημα της ελληνικής εκπαίδευσης, την ταξικότητά της. Μήπως όμως ανοίγει επαγγελματικές προοπτικές; Μήπως έστω κατοχυρώνει τα επαγγελματικά δικαιώματα, που σε ένα βαθμό έδιναν τα πτυχία των ΤΕΛ, με τη δυνατότητα να πιστοποιηθούν με έκδοση ΠΔ; Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να αναφέρουμε μια μόνιμη επωδό των κατά τόπους υπεύθυνων σεμιναρίων και σχετικών επιμορφωτών: "ο όρος επαγγελματικό δικαίωμα τώρα παύει να υπάρχει. Από δω και πέρα θα μιλάμε για επαγγελματικά προσόντα". Να λοιπόν μια αποκαλυπτική "λεπτομέρεια". Η αποσύνδεση πτυχίου - επαγγέλματος, επαγγελματικής εκπαίδευσης και ειδίκευσης. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι καινούριο, είναι το "Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης" που νομοθετήθηκε από τη ΝΔ με το Ν. 2009/92 και ξεσήκωσε τότε πορείες και καταλήψεις των ΤΕΛ, που ζητούσαν την παροχή επαγγελματικής ειδίκευσης μέσα στη δημόσια εκπαίδευση και την κατάργηση των ΙΕΚ. Οπως επισήμανε επιτροπή ειδικών του ΥΠΕΠΘ σε έκθεση προς τον ΟΟΣΑ (6), "αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης του '92 ήταν ο διαχωρισμός του κύκλου της αρχικής κατάρτισης. Η βασική εκπαίδευση παρέμεινε μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα και η εξειδικευμένη μετατέθηκε στο νέο σύστημα της τυπικής εθνικής κατάρτισης", δηλαδή στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης και αποτελούν πεδίο κερδοσκοπίας, αλλά και άμεσου ελέγχου από το μεγάλο κεφάλαιο. Από τότε τα ΙΕΚ έδιναν και δίνουν δίπλωμα επαγγελματικής κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ τα επαγγελματικά πτυχία των ΤΕΣ και ΤΕΛ - και τα σημερινά ΤΕΕ Α και Β κύκλου αντίστοιχα - είναι κατώτερου επιπέδου (πτυχία επαγγελματικής εκπαίδευσης "επιπέδου 2" και "επιπέδου 3" αντίστοιχα). Ο νόμος 2640/98 συμπληρώνει κι ολοκληρώνει την υποβάθμιση της δημόσιας επαγγελματικής εκπαίδευσης, την πρόσδεσή της στο σύστημα βραχυπρόθεσμης και μερικής κατάρτισης (αρχικής κατάρτισης - ΙΕΚ και συνεχιζόμενης κατάρτισης), την παράδοσή της και καθορισμό της από το μεγάλο κεφάλαιο, την πλήρη αποσύνδεση πτυχίου από το επάγγελμα. Τα ΤΕΕ δεν είναι παρά προθάλαμος των ΙΕΚ. Ακόμη και για τα λεγόμενα επαγγελματικά προσόντα, δεν επαρκούν τα πτυχία των ΤΕΕ κι ακολουθεί ξεχωριστή διαδικασία πιστοποίησής τους. Και τι μπορεί να εξασφαλίσει η επαγγελματική κατάρτιση τύπου ΙΕΚ, καθώς δεν προϋποθέτει διευρυμένη ποσοτικά και ποιοτικά βασική εκπαίδευση; Για τους αυριανούς εργαζόμενους, προοπτικές ισόβιας αβεβαιότητας με συνεχή επανακατάρτιση, ξεκινώντας σαν το Σίσυφο κάθε φορά από την αρχή - για τους "εργοδότες" όμως σημαίνει μια καλή δικαιολογία απόλυσης από τη δουλιά, κάθε φορά που γίνονται αλλαγές στην παραγωγή, μοίρασμα κι επέκταση της ανεργίας και της φτώχειας και προπαντός αποδοχή και "συν-ευθύνη" του εργαζόμενου για τη μιζέρια της γενικής κρίσης του καπιταλισμού. "Αφού το άτομο δεν μπορεί να γυρίσει στο χαμένο παράδεισο ενός δομημένου, σταθερού κόσμου (στην εργασία, στην οικογένεια, στην κοινότητα, στο συνδικάτο, στην εκκλησία, στο κράτος) αυτός/αυτή θα πρέπει να μάθουν να "μπαλώνουν" μαζί τη ζωή μέσα σε μια σειρά από ημι-αβεβαιότητες. Πολλά συστατικά της ζωής θα βρουν καινούριες ισορροπίες στη διάρκεια της κρίσης και το σύνολο θα παραμείνει ένα σταθεροποιημένο περιβάλλον. Οπως οι επιχειρήσεις θα πρέπει να λειτουργούν αβέβαια στο νέο τεχνολογικό και επιχειρησιακό κόσμο, το άτομο θα πρέπει να διαχειρίζεται τη ζωή του σε καταστάσεις το ίδιο απρόβλεπτες, αν και χωρίς πανικό". (7)