"Αντί να δίνουμε απαντήσεις στα νέα προβλήματα αναγκαζόμαστε για τρίτη φορά τα τρία τελευταία χρόνια να επανερχόμαστε στο ίδιο πρόβλημα: Το πρόβλημα των θεραπευτών", έλεγε στις 19.1.1999 ο Αχιλλέας Κρυστάλλης, διευθυντής της Μονάδας Απεξάρτησης του "18 Ανω" σε συνέντευξη Τύπου.

Τελικά, ο αγώνας των παιδιών, των θεραπευτών, των γονιών και η καταπληκτική αλληλεγγύη έφερε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα: Την Παρασκευή (29/1) η πρόεδρος του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου έστειλε στην κοινότητα απόφαση με την οποία παρατείνει για οχτώ ακόμα μήνες τη θητεία των 14 θεραπευτών.

Είναι ένα βήμα μπροστά στο θεραπευτικό αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί αλλά και στην ανεδαφική πρόταση του υπουργείου για προκήρυξη μέσω του ΑΣΕΠ, καθώς - πέρα απ' τη χρονοβόρα διαδικασία - μια απ' τις βασικές προϋποθέσεις για να πάρει κανείς μέρος στο διαγωνισμό, πρέπει να είναι άνεργος τουλάχιστον ένα χρόνο.

Ηδη υπάρχει μια πρωτοβουλία της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για τα ναρκωτικά, που επεξεργάζεται νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος.

Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να σπεύσει να προλάβει προβλήματα στις θεραπευτικές κοινότητες, με την απρονοησία της δημιουργεί πρόσθετα. Και τα δημιουργεί όταν έχει αποδεδειγμένα θετικό και αποτελεσματικό μέτρο.

Το "18 Ανω" προσφέρει ημερησίως υπηρεσίες σε 500 άτομα, ενώ η αποτελεσματικότητά του περιλαμβάνεται σε μελέτη της ψυχολόγου Ευδ. Μισσουρίδου,η οποία εργάζεται ως ερευνήτρια σε ειδικό κέντρο της Αγγλίας. Η Μελέτη έγινε σε 68 χρήστες ηρωίνης, εκ των οποίων οι 54 είχαν ολοκληρώσει τη θεραπεία και οι 14 την είχαν εγκαταλείψει στην τρίτη φάση, που είναι η τελική.

Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, το 84% των ατόμων που ολοκλήρωσαν τη θεραπεία τους απείχαν σταθερά απ' τη βασική ουσία εξάρτησης την ηρωίνη (αποχή μεγαλύτερη από έξι μήνες) ή ήταν σε θεραπευτική διαδικασία κατά τη συλλογή των στοιχείων. Με μια πιο συντηρητική προσέγγιση της αποχής, κατά την οποία ακόμα και μία χρήση ηρωίνης θα αρκούσε να εξαιρεθεί κάποιο άτομο από τους απέχοντες, τότε το ποσοστό της αποχής κατεβαίνει στο 67% για όλη την περίοδο από την ολοκλήρωση της θεραπείας μέχρι τη συλλογή των δεδομένων.

"Τα εντυπωσιακά αυτά ποσοστά αποχής, σημειώνει η ερευνήτρια, είναι από τα υψηλότερα που έχουν ποτέ αναφερθεί σε έρευνες μετά από θεραπεία για εξάρτηση στο εξωτερικό και μπορούν να συγκριθούν μόνο με αυτά των Deleon et al" (σ.σ. αμερικάνικο θεραπευτικό πρόγραμμα).

Οι ερωτηθέντες, που υποβλήθηκαν και σε ειδικό έλεγχο ούρων, ήταν ηλικίας 22-49 ετών. Το 25% έχει τελειώσει το Δημοτικό σχολείο, το 25% έχει απολυτήριο Γυμνασίου, το 40% έχει τελειώσει το Λύκειο ή κάποια τεχνική σχολή και ένα 10% έχει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατά μέσο όρο η πρώτη χρήση ηρωίνης έγινε στο 21ο έτος της ηλικίας τους, ενώ η χρήση ουσιών γενικότερα έγινε στο 17ο έτος. Η διάρκεια της χρήσης ηρωίνης ήταν κατά μέσο όρο 8,2 χρόνια, ενώ ουσιών γενικότερα 12,3 χρόνια. Η βασική ουσία εξάρτησης ήταν για όλους η ηρωίνη.

Τα συμπεράσματα της έρευνας δείχνουν ότι το 87% απείχε από τη χρήση ηρωίνης τρεις μήνες μετά το τέλος της θεραπείας, το 80% απείχε ένα εξάμηνο μετά τη θεραπεία, ενώ το ποσοστό σταθεροποιήθηκε στο 69% δύο χρόνια μετά την έξοδο από το πρόγραμμα. Το 84% των ατόμων που ολοκλήρωσαν τη θεραπεία, απείχαν σταθερά από τη βασική ουσία εξάρτησης, δηλαδή την ηρωίνη, για μεγαλύτερο διάστημα των έξι μηνών. Το ποσοστό αυτό "πέφτει" στο 67% για τα τρία χρόνια που ακολουθούν, δηλαδή από την ολοκλήρωση της θεραπείας τους μέχρι τη συλλογή των στοιχείων.

Οι περισσότεροι από τα άτομα που συμμετείχαν στο πρόγραμμα έχουν στενή σχέση με το τσιγάρο, την κάνναβη και μικρότερη με το αλκοόλ. Το 97% έχει κάνει χρήση αλκοόλ μετά τη θεραπεία, αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων δεν ξεπερνά τα δύο ποτά ή τα δύο ποτηράκια κρασί μετά το μεσημεριανό φαγητό. Τα 2/3 των ατόμων έχουν κάνει χρήση κάνναβης μία φορά μετά τη θεραπεία. Απ' αυτούς, το 65% έκανε χρήση κάνναβης το πρώτο εξάμηνο.