Η κατάσταση του Τύπου και των εργαζόμενων σε αυτόν στην Τουρκία, δίνει μια άλλη διάσταση σε ό,τι έχουμε σκεφτεί σαν "κινδύνους του επαγγέλματος". Οι διώξεις, οι δολοφονίες και η λογοκρισία είναι κάποιες από τις πιθανές αιτίες που μπορεί ένας δημοσιογράφος στην Τουρκία να τεθεί "εκτός μάχης".

Από την άλλη, δε χρειάζεται να ξέρει κάποιος τούρκικα για να διακρίνει τη χοντροκομμένη κρατική προπαγάνδα μέσα από τα δελτία ειδήσεων όλων των καναλιών. Ειδικά στην υπόθεση Οτσαλάν και μπροστά στις εκλογές, η προπαγάνδα παίρνει χαρακτηριστικά γκροτέσκου. Ανάλογη είναι και η κατάσταση στον Τύπο, με προβοκατόρικα πρωτοσέλιδα όπως πρόσφατα αυτό της "Μιλιέτ", όπου, εκτός των άλλων, ο Οτσαλάν είναι και... "ναρκομανής".

Ωστόσο, το καθεστώς μπορεί να ελέγχει την πένα των δημοσιογράφων, αλλά όχι και τις ιδέες τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Οράλ Τσαλισλάρ,δημοσιογράφος της "Τζουμχουριέτ" και συγγραφέας. Στο τέλος του μήνα θα δικαστεί με τη γνωστή κατηγορία περί προβολής των "τρομοκρατών" για μια συνέντευξη που πήρε από τον Οτσαλάν το 1993 και δημοσίευσε σε βιβλίο. Το ενδιαφέρον είναι ότι πριν, δημοσιεύτηκε στην "Τζουμχουριέτ" χωρίς κανένα πρόβλημα. Τώρα αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης 2,5 χρόνων.

Ο Ο. Τσαλισλάρ τονίζει ότι "είναι πολύ δύσκολο να υποστηριχτούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των Κούρδων, η δημοκρατία από τα τούρκικα ΜΜΕ. Αλλά αυτό δε σημαίνει πως μηδενίζονται όλα. Γιατί οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ είναι δημοκρατικοί άνθρωποι. Είναι ενάντια στο μιλιταρισμό και το σοβινισμό. Και διεξάγεται ένας μεγάλος αγώνας μεταξύ των ιδιοκτητών των ΜΜΕ και των εργαζόμενων σε αυτά".

Ομως "υπάρχουν πολλοί τρόποι πίεσης. Καταρχήν οι νόμοι. Αν είσαι πολύ ριζοσπάστης σε παίρνουν και σε "εξαφανίζουν". Τρίτον, σε σκοτώνουν χρησιμοποιώντας παρακρατικούς, είτε με "ατυχήματα" κλπ. Τέταρτον, με οικονομικά μέσα. Τα ΜΜΕ έχουν δεσμούς με το κράτος. Αν γράψεις κάτι εναντίον του κράτους σε απολύουν. Υπάρχουν πολλοί σημαντικοί δημοσιογράφοι σκοτωμένοι από συμμορίες που έχουν δεσμούς με το κράτος".

Για τις εκλογές ισχυρίζεται ότι δεν έχει σημασία ποιος θα κερδίσει, αφού "η δύναμη είναι ο στρατός και το δικαστήριο κρατικής ασφάλειας". Ενώ για τον Οτσαλάν σημειώνει πως οι ΗΠΑ σχεδίασαν τη σύλληψή του, που με τη σειρά της συνδέεται με τα συμφέροντά τους στην περιοχή και το πετρέλαιο της Κασπίας. Χαρακτηρίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση διπρόσωπη, αφού από τη μία μιλάνε για ανθρώπινα δικαιώματα και από την άλλη "δίνουν χρήματα και όπλα στην τουρκική κυβέρνηση". Και πιστεύει, ότι όσο η Τουρκία στηρίζεται στον αντικομμουνισμό και το πολιτικό ισλάμ, σε συνδυασμό με το ρόλο της στο ΝΑΤΟ, δεν υπάρχει ελπίδα εκδημοκρατισμού της.

Μπορεί η "Τζουμχουριέτ" να μην αντιμετωπίζει προβλήματα όσο στηρίζει το καθεστώς, αλλά η αμιγώς αριστερή "Γιενί Εβρενσέλ" έχει κλείσει δύο φορές στο παρελθόν και άλλες τόσες έχει αλλάξει τίτλο για να μπορεί να εκδίδεται, ενώ το νεανικό προσωπικό της είναι σε μεγάλο ποσοστό υπόδικο!

Ο Τ. Σαϊμάν,αρχισυντάκτης της, μας λέει ότι δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας σκοτώθηκαν το 1996 από βασανιστήρια σε αστυνομικό τμήμα. Προσθέτει, ότι θα είναι τυχεροί αν απλά απαγορεύσουν την κυκλοφορία, γιατί τότε θα αλλάξουν πάλι όνομα και θα ξαναβγούν. Υπάρχει όμως πάντα η περίπτωση να εισβάλει η αστυνομία και να καταστρέψει την υλικοτεχνική υποδομή της εφημερίδας. Αλλά ακόμη και όταν μια εφημερίδα εκδίδεται κανονικά, συμβαίνει να εισβάλουν στο τυπογραφείο και να λογοκρίνουν ολόκληρα κομμάτια πάνω στο τύπωμα, με αποτέλεσμα να εκδίδεται η εφημερίδα με κενά στις σελίδες της όπου υπάρχει η σφραγίδα της λογοκρισίας.

Η διανομή του Τύπου στην Τουρκία γίνεται από δύο ιδιωτικά πρακτορεία, που ανήκουν σε δύο "βαρόνους" των τουρκικών ΜΜΕ. Το ένα της "Σαμπάχ" και το άλλο του ιδιοκτήτη της "Μιλιέτ" και της "Χουριέτ", εφημερίδες - "κράχτες" του καθεστώτος, όπως και τα μεγαλύτερα ιδιωτικά κανάλια, που ανήκουν επίσης στους ίδιους. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τους παρακρατικούς στην Ανατολία να σταματήσουν τα φορτηγά των πρακτορείων και να ξυλοκοπήσουν τους οδηγούς.

Η εφημερίδα είναι το άτυπο έντυπο βήμα του Κόμματος της Εργασίας. Εχει ανταποκριτές και σε άλλες πόλεις και όπως μας λέει ο Σαϊμάν δεν αγοράζεται από πολλούς, αλλά διαβάζεται από υπερδιπλάσιους. Ο ίδιος βρίσκεται σε διαδικασία ανακρίσεων με την κατηγορία της "αποσχιστικής δράσης". Επίσης "κλασική" κατηγορία για τον Τύπο της Τουρκίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι λέξεις όπως "Κουρδιστάν" είναι "κόκκινο πανί" για τη λογοκρισία, όπως και η λέξη "Αριστερά". Χαρακτηριστικό είναι επίσης και το ότι η εφημερίδα δημοσιεύει ψεύτικη διεύθυνση στην "ταυτότητά" σαν ένα ακόμη τρόπο προστασίας.