Τις τελευταίες μέρες, η κυβέρνηση Κλίντον έχει βγάλει δίσκο ζητώντας από το - μάλλον πρόθυμο - Κογκρέσο να εγκρίνει αρκετά δισ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση των ΝΑΤΟικών επιδρομών στη Γιουγκοσλαβία. Το Πεντάγωνο θα ζητήσει και επίσημα από τον Πρόεδρο Κλίντον (μάλλον αύριο) την κινητοποίηση τουλάχιστον 33.000 Αμερικανών εφέδρων και μελών της Εθνοφρουράς, δρομολογώντας την αποστολή και περίπου 300 βομβαρδιστικών αεροσκαφών. Οσο για τον υπουργό Αμυνας, Γουίλιαμ Κοέν, αυτός κόβει βόλτες ανάμεσα σε Λευκό Οίκο, Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων, δίνοντας εξηγήσεις για τους δήθεν κατά λάθος ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς, προβλέποντας "την ισχυρή πιθανότητα πληγμάτων στις αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις", στρατού και αεροπορίας, και ψιθυρίζοντας στα αυτιά γερουσιαστών πως "χρειάζονται ολοένα και περισσότερα κονδύλια μιας που οι επιδρομές θα μπορούσαν να ενταθούν μέσα στο καλοκαίρι... για να έχουν καλύτερα αποτελέσματα".

Οσοι επιμένουν - μάλλον εκουσίως... - να μην παρατηρούν την έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στην Ουάσιγκτον, καταπιάνονται με ειρηνευτικές πρωτοβουλίες καταδικασμένες εκ των προτέρων από τα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια (βραχυπρόθεσμα και ιδίως μακροπρόθεσμα) και δεδομένης της αποφασιστικότητας της Γιουγκοσλαβίας να υπερασπιστεί εαυτήν με κάθε τίμημα.

Γι' αυτό και δεν είναι άλλωστε τυχαία η μοίρα πρωτοβουλιών ή σχεδίων "ειρήνευσης" όπως το περιβόητο "γερμανικό" ή "γαλλικό" σχέδιο.

Ούτε φαίνεται πως ο συνδυασμός των αυξανόμενων φονικών ΝΑΤΟικών επιδρομών κάμπτει (παρά τους τουλάχιστον 1.000 νεκρούς και τους πάνω από 4.000 τραυματίες) την αποφασιστικότητα του Γιουγκοσλάβου Προέδρου, μαζί και των σερβικών πολιτικών κομμάτων, να συνεχίσουν να μάχονται την παράνομη - κατά τα πρότυπα του μέχρι πρότινος Διεθνούς Δικαίου - εισβολή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Εν μέσω αυτών των πραγματικών - και ουχί "εικονικών" ή σεναριακών - εξελίξεων, τα μακάβρια αποτελέσματα των εντεινόμενων ΝΑΤΟικών επιδρομών από τυχαίες ή μη βόμβες δεν περιορίζονται στις τραγωδίες (σχεδιασμένες ή μη) του Αλέξινατς, της Πρίστινα, της Τζακοβίτσα. Η ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων είναι ήδη μακροπρόθεσμα ναρκοθετημένη με απρόβλεπτες επιπτώσεις ακόμη και εάν οι επιδρομές - πράγμα εντελώς απίθανο - σταματούσαν αυτή τη στιγμή. Αφού, όπως σημειώνει σχετικό δημοσίευμα της "Χέραλντ Τρίμπιουν" (16/4/99), ακόμη και εάν σταματούσε σύντομα η επιδρομή "θα χρειάζονταν τουλάχιστον 20 χρόνια για να επιβληθεί ειρήνη στο Κοσσυφοπέδιο"...

Τι σημαίνει αυτό; Η απάντηση θα μπορούσε να αναζητηθεί με αφορμή τις ακόλουθες λέξεις: Πρόσφυγες. ΝΑΤΟικά στρατεύματα που έχουν στρατοπεδεύσει στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Η από το εξωτερικό ενίσχυση της - όπως φαίνεται και προβλέπεται ανεξέλεγκτης - δράσης του "UCK". Σερβοβοσνιακή Δημοκρατική Οντότητα. Συνθήκη Ντέιτον για την επιβολή "ειρήνης" στη Βοσνία. Οι βραδυφλεγείς βόμβες των χιλιάδων προσφύγων (που είτε βομβαρδίζονται, είτε αγνοούνται και χρησιμοποιούνται επιδεικτικά από τις δυτικές ΝΑΤΟικές κυβερνήσεις, είτε περιθάλπονται υπό συνθήκες τρισάθλιες) είναι έξω από την πόρτα της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της Ελλάδας και της Ευρώπης γενικότερα, αλλά μέσα στο έδαφος της ΠΓΔΜ, της Αλβανίας, απειλώντας το άμεσο παρόν και την έως τώρα υπόστασή τους. Το παζλ γίνεται ακόμη πιο ζοφερό εάν συλλογιστεί κανείς την παρουσία και δράση των χιλιάδων ΝΑΤΟικών δυνάμεων σ' όλη την περιοχή των Βαλκανίων. Η ιστορία έχει δείξει πως όσο δύσκολα σταματάει ένας πόλεμος άλλο τόσο δύσκολα φεύγει στρατός κατακτητών (συμπεριλαμβανομένων και των επίδοξων...) από οποιαδήποτε περιοχή και δη των Βαλκανίων.

Ομως, ο παράγοντας που "καίει" περισσότερο ΗΠΑ και ΝΑΤΟ (πέρα από την ενδεχόμενη μεταστροφή της χειραγωγημένης, ως επί το πλείστον, αλλοδαπής κοινής γνώμης εξ αφορμής των "λανθασμένων" ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών) είναι ο μάλλον εύλογος αναβρασμός που επικρατεί αυτή την περίοδο στη σερβοβοσνιακή δημοκρατική οντότητα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Βοσνίας. Αρκετοί είναι οι πολιτικοί και στρατιωτικοί αναλυτές που υποδεικνύουν τις πιθανές - μάλλον ανατρεπτικού χαρακτήρα... - επιπτώσεις των σημερινών ΝΑΤΟικών επιδρομών στο προτεκτοράτο που έχουν στήσει ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΟΗΕ στη Βοσνία διά της Συνθήκης του Ντέιτον (31 Οκτώβρη 1995).

Κάθε βράδυ που βομβαρδίζεται η Γιουγκοσλαβία... ο απόηχος φθάνει στους Σερβοβόσνιους γεμίζοντάς τους οργή και αγανάκτηση, παρά την πικρία τους για τη γνωστή και - τουλάχιστον... - συγκαταβατική στάση της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς εν σχέσει με τη Συνθήκη Ντέιτον.

Οι 31.000 στρατιώτες των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στη Βοσνία έχουν τεθεί εδώ και μέρες σε κατάσταση εγρήγορσης, μετά από εντολές όχι μόνον των στρατιωτικών διοικητών τους αλλά και του Κάρλος Ουέστεντορπ (διορισμένος εκπρόσωπος της "διεθνούς κοινότητας", που ουσιαστικά κυβερνά σήμερα τη Βοσνία).

Η κοινή τριμερής Προεδρία της Βοσνίας ουσιαστικά σήμερα δε λειτουργεί. Οι διάφορες εθνικές κοινότητες, ιδιαίτερα της σερβικής, παρακολουθούν άλλες με αγωνία, άλλες με οργή, άλλες υπό το κράτος σύγχυσης, τις ραγδαίες εξελίξεις.

Ο "Ομιλος Διεθνών Κρίσεων" που έχει έδρα τις Βρυξέλλες εκτιμά πως η κοινή γνώμη (πέρα των πολιτικών κομμάτων) της σερβοβοσνιακής κοινότητας δεν είναι απλώς έτοιμη να εκραγεί. "Είναι έτοιμη να ξεσηκωθεί και να υποστηρίξει αποφασιστική βίαιη δράση", υποστηρίζει το παραπάνω ίδρυμα, ενώ ο Σβέτοζαρ Μιχαϊλοβιτς, που έχει θέση στο κοινό Συμβούλιο Υπουργών της Βοσνίας, δηλώνει πως "όσο συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί θα ξεσπάσει εκστρατεία ένοπλης δράσης".

Και οι λόγοι για κάτι τέτοιο είναι πολλοί: Οι προκλητικές αποφάσεις του Ουέστεντορπ σχετικά με την αποπομπή του Σερβοβόσνιου Προέδρου Νίκολα Πόπλασεν, το "πάγωμα" κάθε συνεδρίασης του σερβοβοσνιακού κοινοβουλίου μέχρι τον τερματισμό της λήξης του πολέμου στο Κόσσοβο και η αφαίρεση του σερβικού ελέγχου της πόλης Μπρτσκο.

Επιπροσθέτως, ο ΝΑΤΟϊκός στρατηγός στη Βοσνία, Γουίλκοκς, διέταξε τους στρατιώτες του να είναι βαριά οπλισμένοι και να μην κυκλοφορούν οπουδήποτε κάτω των τριών. Απαγόρευσε την εκπαίδευση και κίνηση τοπικών στρατευμάτων σ' όλη τη Βοσνία. Οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις επιβολής ειρήνης στη Βοσνία βομβάρδισαν (στις 3 Απρίλη) σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει το Βελιγράδι με το Μαυροβούνιο μετά από φήμες πως φορτίο τρένου με ένοπλες σερβικές παραστρατιωτικές δυνάμεις ετοιμάζονταν να μεταβεί στο Μαυροβούνιο. Προειδοποίησαν μάλιστα πως θα ανατινάξουν με πολλά κιλά δυναμίτη τις γέφυρες στον ποταμό Ντρίνα (που είναι και οι μοναδικοί συνδετικοί κρίκοι με τη Σερβία).

Μόνον απ' αυτά τα χαρακτηριστικά γεγονότα μάλλον δε χρειάζεται βαθιά σκέψη για να κάνει κανείς προβλέψεις για το μέλλον της Συνθήκης του Ντέιτον και του τερατουργήματος του διεθνούς προτεκτοράτου που έχει στηθεί σ' όλη την επικράτεια της Βοσνίας.

Μάλιστα, ήδη εντείνονται κρούσματα βίας κατά των ΝΑΤΟικών δυνάμεων.Βόμβες εκτοξεύονται κατά ΝΑΤΟικών στρατιωτών και έως σήμερα έγιναν στόχος επιθέσεων τουλάχιστον 15 οχήματα των δυνάμεων κατοχής. Μέρα παρά μέρα, αδέσποτες σφαίρες κατευθύνονται προς ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Στην Μπάνια Λούκα και στο Πάλε πανό με αντιαμερικανοΝΑΤΟικά συνθήματα κάνουν λόγο για τον "Αδόλφο Κλίντον". Σερβοβόσνιοι έχουν θέσει σε εμφανές μέρος των αυτοκινήτων τους το σύμβολο του "στόχου" με συνθήματα όπως "Ρίξτε τις βόμβες. Και εδώ είναι Σερβία!". Ετσι, πολλοί αναμένουν πως οι συγκρατημένες κινήσεις διαμαρτυρίας που γίνονται τις τρεις βδομάδες των βομβαρδισμών θα μπορούσαν εύκολα να πάρουν άλλη μορφή και άλλο περιεχόμενο.

"Δε λένε εύκολα "Ξεσηκωθείτε!", ειδάλλως θα αντιμετωπίσουν αντίποινα και το ξέρουν", δήλωσε ο εκπρόσωπος του Γραφείου του ύπατου εκπροσώπου του ΟΗΕ στη Βοσνία, Τζέιμς Φέργκιουσον.

Ομως, όπως σημειώνει και το "Ασοσιέιτεντ Πρες" σε προχτεσινό τηλεγράφημά του, "ακόμη και εάν δεν ξεσπάσουν εκστρατείες βίας κατά των ΝΑΤΟικών δυνάμεων, οι επιδρομές αυξάνουν τον αντίχτυπό τους καθημερινά τουλάχιστον στις σερβοκατοικούμενες περιοχές της Βοσνίας. Εκατοντάδες βιομηχανικοί εργάτες αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο απόλυσης καθώς έχουν διακοπεί οι εξαγωγές των προϊόντων που παράγουν στη Γιουγκοσλαβία. Το δηνάριο (σερβοβοσνιακό) έχει πάρει την κατηφόρα... Εάν το ΝΑΤΟ αποτύχει (μεσοπρόθεσμα) να υπερνικήσει τη Γιουγκοσλαβία, η Συνθήκη του Ντέιτον θα καταρρεύσει το πολύ μέσα σε ένα χρόνο και η Βοσνία θα διαλυθεί...".

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ