ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Με εμφανή δυσαρέσκεια, αλλά και με τήρηση του χρονοδιαγράμματος της σχετικής στρατιωτικής συμφωνίας Βελιγραδίου - ΝΑΤΟ, οι γιουγκοσλαβικές δυνάμεις εγκαταλείπουν, μέρα με τη μέρα, περιοχές του Κοσσυφοπεδίου, συνοδευόμενοι από το πρώτο κύμα χιλιάδων... Κοσσοβάρων Σέρβων προσφύγων! Τα επεισόδια ένοπλης, λεκτικής ή άλλης μορφής αντιπαράθεσης είναι ποικίλα, δυναμιτίζοντας μία, εκ των πραγμάτων, εξαιρετικά τεταμένη κατάσταση.

Ετσι, το πρώτο διήμερο (περασμένο Σαββατοκύριακο) ανάπτυξης των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στο Κόσσοβο σφραγίζεται με το αίμα των πρώτων πέντε νεκρών (τρεις Γερμανοί δημοσιογράφοι και δύο Σέρβοι αστυνομικοί) και από διάφορα επεισόδια αντιπαράθεσης. Αφ' ενός, ανάμεσα σε άνδρες των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων, Σέρβους Κοσσοβάρους με Κοσσοβάρους Αλβανούς πρόσφυγες ή και αυτονομιστές αντάρτες του "UCK". Αφ' ετέρου ανάμεσα σε γιουγκοσλαβικές δυνάμεις και άνδρες της ΝΑΤΟικής δύναμης κατοχής (που έως χτες αριθμούσε σε 14.400). Τέλος, παρά τις ανακοινώσεις Ουάσιγκτον - Μόσχας περί επίλυσης των προβλημάτων συνεργασίας ανάμεσα σε ΝΑΤΟικές και ρωσικές δυνάμεις στο Κόσσοβο, η πραγματικότητα λέει πως ουσιαστικά οι σχέσεις των δύο πλευρών ελάχιστα απέχουν από το να βαδίζουν στην "κόψη του ξυραφιού"... Αλήθεια, σας μοιάζουν όλα αυτά για "ειρήνη";

Χιλιάδες άνδρες των ΝΑΤΟικών δυνάμεων της "KFOR" συρρέουν από χώρες της 19μελούς "Συμμαχίας", κατακλύζουν τη μεθόριο ΠΓΔΜ - Γιουγκοσλαβίας και αναπτύσσονται σταθερά σε διάφορες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου, έχοντας (όπως φαίνεται) μονίμως το δάκτυλο στη σκανδάλη και τη συνεχή αγωνία της επόμενης και κατά πρόσωπο αντιπαράθεσης. Ανακούφιση παίρνουν - για την ώρα; - στη θέα είτε των αυτονομιστών του "UCK", οι οποίοι αφού βεβαίως δεν αφοπλίζονται από κανέναν προβαίνουν στην αναμενόμενη "ανακατάληψη" κάποιων περιοχών με τα όπλα στην πλάτη, είτε στη θέα Κοσσοβάρων Αλβανών κατοίκων ή και προσφύγων που τους υποδέχονται με πανηγυρικές εκδηλώσεις, ζητωκραυγές ακόμη και σημαιάκια των ΗΠΑ ή χωρών του ΝΑΤΟ.

Εννοείται πως αυτοί που βαδίζουν με το δάκτυλο στη σκανδάλη, δε διστάζουν και να τη χρησιμοποιήσουν, έστω και κάτω από συνθήκες ποικίλους σύγχυσης... Πρώτοι ήταν άνδρες γερμανικής και βρετανικής ΝΑΤΟικής περιπόλου, οι οποίοι την Κυριακή πυροβόλησαν και σκότωσαν, κάτω από αμφιλεγόμενες συνθήκες, έναν Σέρβο αστυνομικό στην Πρίστινα και έναν ακόμη στο Πρίζρεν.

Μέσα από επίσης ανεπιβεβαίωτες αν όχι συγκεχυμένες συνθήκες έχασαν τη ζωή τους τρεις Γερμανοί δημοσιογράφοι. Οι δύο πρώτοι ήταν ο 35χρονος ρεπόρτερ Γκαμπριέλ Γκρούνερ και ο 56χρονος φωτορεπόρτερ Φόλκερ Κράμερ. Και οι δύο θεωρούνταν έμπειροι επαγγελματίες και εργάζονταν για λογαριασμό του γερμανικού περιοδικού "ΣΤΕΡΝ". Σκοτώθηκαν την Κυριακή, από πυρά ομάδας ενόπλων στην πόλη Ντούλιε (25 χλμ νότια της Πρίστινας). Χτες το πρωί, ένας ακόμη Γερμανός δημοσιογράφος, αγνώστων λοιπών στοιχείων, βρέθηκε νεκρός σε μία περιοχή που απέχει οκτώ χλμ βορειοανατολικά της πόλης Σούβαρεκ στο νοτιοδυτικό Κόσσοβο.

Αλλα, περιορισμένης έκτασης, επεισόδια σημειώθηκαν, χτες σε διάφορες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου.

Για παράδειγμα, χτες το πρωί, σε κεντρική οδική αρτηρία που οδηγεί στην Πρίστινα, μία ομάδα Αμερικανών πεζοναυτών έλαβε θέσεις μάχης πίσω από τα στρατιωτικά τους οχήματα, όταν άκουσαν πυρά πυροβολικού. Οι ίδιοι είπαν πως δεν πίστευαν πως αυτοί ήταν ο στόχος...

Στο Πρίζρεν, Γερμανοί στρατιώτες επιχείρησαν να καταστείλουν επεισόδια βίας που ξέσπασαν ανάμεσα σε Κοσσοβάρους Αλβανούς, που λιθοβολούσαν σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις σε διαδικασία αποχώρησης. Ωστόσο, γενικότερα, οι Γερμανοί στρατιώτες φαίνεται πως δεν έχουν καταφέρει να ελέγξουν τον τομέα τους και ως εκ τούτου με πολλή δυσκολία επιχειρούν να στήσουν το αρχηγείο τους στο Πρίζρεν. Η βασική αιτία της "δυσκολίας" που αντιμετωπίζουν τα γερμανικά στρατεύματα φαίνεται πως πηγάζει όχι τόσο από τις αντιπαραθέσεις Κοσσοβάρων Αλβανών και Σέρβων αμάχων, αλλά από την παρουσία και δράση διαφόρων ομάδων ενόπλων (αδιευκρίνιστο εάν πρόκειται για Σέρβους παραστρατιωτικούς ή μέλη του "UCK").

Διαπίστωση ανταποκριτών αρκετών ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων αποτελεί μεταξύ άλλων το γεγονός πως τα μέλη του "UCK" σπεύδουν να επωφεληθούν της αποχώρησης των γιουγκοσλαβικών στρατευμάτων για να "ανακαταλάβουν" τον έλεγχο όσο το δυνατόν περισσότερων περιοχών. Ηδη, αξιωματούχος του ΟΑΣΕ δε δίστασε να ανακοινώσει πως οι αντάρτες πήραν τον πλήρη έλεγχο του μεθοριακού σταθμού Μορίνι.

Με δεδομένο το παραπάνω θα πρέπει κανείς να δει το επεισόδιο απαγωγής τριών Σέρβων ανθρακωρύχων και ενός οδηγού σε ορυχείο περιοχής κοντά στην Πρίστινα. Αλλοι 100 Σέρβοι εργάτες πρόλαβαν και εγκατέλειψαν το ορυχείο, γλιτώνοντας έτσι από παρόμοια τύχη...

Μέσα σ' αυτόν τον κυκεώνα σύγχυσης, εξελίσσεται και η αντιπαράθεση μεταξύ ΝΑΤΟ και ρωσικών δυνάμεων για τον έλεγχο του αεροδρομίου της Πρίστινας, καθώς τελεί υπό διαπραγμάτευση ο ακριβής ρόλος της Ρωσίας σ' αυτή τη διαδικασία κατοχής του Κοσσυφοπεδίου από ξένα στρατεύματα.

Επισήμως, οι ηγέτες των δύο χωρών διαβεβαιώνουν ο ένας τον άλλο πως το όλο ζήτημα θα λυθεί με διαπραγματεύσεις στρατιωτικών αξιωματούχων στο Κόσσοβο. Αυτό τουλάχιστον διέρρευσε από την προχτεσινή τηλεφωνική συνομιλία που είχαν χτες ο Ρώσος Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον.

Επιπροσθέτως, ο διοικητής των ΝΑΤΟικών δυνάμεων, Βρετανός στρατηγός Μάικ Τζάκσον διατηρεί την ψυχραιμία του και το βρετανικό φλέγμα. Απέφυγε ο ίδιος να σκοντάψει στο σκόπελο "αεροδρόμιο Πρίστινας" και να έρθει σε άμεση αντιπαράθεση με τον διοικητή των Ρώσων στρατιωτών, προτιμώντας να εγκαταστήσει το στρατηγείο του σε άγνωστη νότια περιοχή της πρωτεύουσας του Κοσσυφοπεδίου. Τόσο ο στρατηγός Τζάκσον, όσο και ο εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, Τζέιμι Σι, επιχείρησαν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις με δηλώσεις του τύπου: "Δεν έχουμε ανάγκη το αεροδρόμιο σ' αυτή τη φάση για τις επιχειρήσεις μας και οι δυνάμεις μας φτάνουν οδικώς χωρίς καμιά καθυστέρηση" ή "Δεν είμαστε σε πόλεμο μαζί τους για το ποια περιοχή ανήκει σε ποιον"! Είναι ωστόσο κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι αρχικά το στρατηγείο των ΝΑΤΟικών δυνάμεων επρόκειτο να εγκατασταθεί στο αεροδρόμιο της Πρίστινας...

Ετσι, επισήμως, το ΝΑΤΟ θεωρεί τις σχέσεις του με τους όχι πάνω από 200 Ρώσους στρατιώτες στην Πρίστινα "εγκάρδιες" (!) και διαβεβαιώνει πως δεν πρόκειται για ένα μείζον ζήτημα, αλλά για ένα θέμα που θα λυθεί με συνομιλίες από αξιωματούχους και των δύο πλευρών. Χτες, για παράδειγμα, είχε καθοριστεί μια τέτοια συνάντηση ανάμεσα στον στρατηγό Τζάκσον και τον Ρώσο διοικητή, στρατηγό Βίκτορ Ζαβαρζίν. Το αποτέλεσμα αυτής της επαφής δεν έγινε άμεσα γνωστό. Αλλά η "τρικλοποδιά" του ΝΑΤΟ στους Ρώσους ήρθε από άλλη πλευρά.

Η Βουλγαρία ανακοίνωσε πως δε θα επιτρέψουν στη Ρωσία να κάνει χρήση του εθνικού εναέριου χώρου τους για πτήσεις με κατεύθυνση το Κοσσυφοπέδιο παρά μόνον... όταν υπάρξει "μία συμφωνία" ανάμεσα στη Μόσχα και το ΝΑΤΟ!

Αστυνομικές αρχές στο Μαυροβούνιο εκτιμούσαν έως χτες πως τουλάχιστον 12.000 Σέρβοι από το Κόσσοβο κατέφυγαν στην περιοχή ως πρόσφυγες. Ο Μομτσίλο Τράζσκοβιτς, στέλεχος του "Σερβικού Κινήματος Αντίστασης", εκτιμούσε πως ο αριθμός των Σέρβων Κοσσοβάρων προσφύγων ανερχόταν χτες σε περίπου 30.000! Γεγονός πάντως είναι πως όσοι Σέρβοι εγκατέλειψαν τις εστίες τους στο Κόσσοβο και αναζήτησαν καταφύγιο αλλού, είπαν ένα πράγμα: πως αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς φοβούμενοι τη δράση των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων, πράξεις αντεκδίκησης Κοσσοβάρων Αλβανών αμάχων, αλλά και των αυτονομιστών ανταρτών του "Απελευθερωτικού Στρατού Κοσσυφοπεδίου". Οσο για τους Κοσσοβάρους Αλβανούς πρόσφυγες... Τουλάχιστον 300 απ' αυτούς επιχείρησαν και πέρασαν χτες στο Κόσσοβο από τη μεθόριο Γιουγκοσλαβίας - ΠΓΔΜ για να επιστρέψουν οι περισσότεροι πίσω στα στρατόπεδα της ΠΓΔΜ, μετά από ενέργειες και συνεργασία (!) Γερμανών στρατιωτών και ανταρτών του "UCK"... Τελικώς, μπήκαν στο Κόσσοβο λίγες δεκάδες αυτών των προσφύγων, οι οποίοι κατέφυγαν σε λοφώδεις περιοχές του Κοσσυφοπεδίου. Η επίσημη οδηγία της "Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες" αναφέρει πως η διαδικασία επιστροφής των χιλιάδων προσφύγων θα αρχίσει όταν "εξασφαλιστούν" οι περισσότερες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου.