Οι κυβερνήσεις Ινδίας και Πακιστάν ισχυρίζονται ότι "έχουν υπό έλεγχο" και "δε βλέπουν κλιμάκωση" του πολέμου στο Κασμίρ. Ωστόσο τα ρίσκα είναι πολύ μεγάλα...

Το ρεπορτάζ της εφημερίδας του Πακιστάν "The Frontier Post" (18/6) από τη συνάντηση αξιωματούχων στο Ισλαμαμπάντ, όπου "εξετάστηκε η κρίση στη Γραμμή Ελέγχου" (Line of Control ή LoC) εξέπεμπε κλίμα αυξανόμενης έντασης. Σύμφωνα με "πηγές καλά ενημερωμένες για το περιεχόμενό τους", στρατιωτικοί εισηγήθηκαν στον πρωθυπουργό Σαρίφ ότι "αν η Ινδία επιδιώξει περιπέτεια" (δηλαδή έναν ευρύτερο πόλεμο) "θα λάβει την κατάλληλη απάντηση". Στελέχη της κυβέρνησης εξέφρασαν την εκτίμηση πως η ινδική κυβέρνηση "καλλιεργεί κλίμα πολεμικής υστερίας". Οσο για την επίκληση του Προέδρου των ΗΠΑ, την περασμένη βδομάδα, να "αποσύρει τις δυνάμεις του το Πακιστάν" από το ινδικό Κασμίρ (το "κατεχόμενο", το λένε οι Πακιστανοί), ο ταγματάρχης Ρασίντ Κερέσι είπε (σε διόλου κομψούς τόνους): "Είναι εντελώς ηλίθιο να λένε οι Αμερικανοί και άλλοι Δυτικοί ότι δυνάμεις μας έχουν παρεισφρήσει" στην περιοχή.

Το κλίμα που επικρατεί στο Ισλαμαμπάντ σε σχέση με τη στάση των ΗΠΑ απέδωσε με ακρίβεια ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας "Dawn" (18/6), που κατηγόρησε τον "παλιό φίλο του Πακιστάν" Γερουσιαστή Μπράουνμπακ ότι "άλλαξε στάση" και είναι πλέον "φίλος της Ινδίας". Υπάρχει έντονο αίσθημα "απομόνωσης", λόγω και της στάσης του Πεκίνου.

Στο Νέο Δελχί, μετά τη δημοσιοποίηση του περιεχομένου μιας υποκλαπείσας συνομιλίας από δύο στρατηγούς του Πακιστάν (βλ. The Economist", 19/6) αναπτύσσεται έντονη συζήτηση περί "προδοσιών". Η εφημερίδα "Economic Times" (18/6) φιλοξένησε ένα άρθρο που ανέφερε πως "τη στιγμή που ο πρωθυπουργός Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ βρισκόταν στη Λαχώρη", στην "επίθεση φιλίας" του, οι Πακιστανοί "σχεδίαζαν εισβολή"... Ετσι, λέει το άρθρο, την είχε "πατήσει" με τους Κινέζους και ο Νεχρού. Μήπως τελικά η "ειρηνιστική" προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική της Ινδίας την καθιστά "ευάλωτη" σε προδοσίες;

Ενας μήνας συγκρούσεων έχει κοστίσει εκατοντάδες νεκρούς και από τις δύο πλευρές - η Ινδία παραδέχεται περίπου 110, και μιλά για 300 από την άλλη πλευρά, ενώ το Πακιστάν κάνει λόγο για 300 Ινδούς νεκρούς και περίπου 190 εισβολείς. Εχει κοστίσει, επίσης, την έξοδο χιλιάδων χωρικών από το Κασμίρ και την ευρύτερη περιοχή: εκτός από τη Γραμμή Ελέγχου, τανκ και στρατιώτες κατακλύζουν και νοτιότερες πόλεις.

Από στρατιωτικής πλευράς, η σύγκρουση έχει μεταφερθεί πιο κοντά στα σύνορα του Πακιστάν: εκτός από το να πλήττουν κατευθείαν τους αντάρτες, προσπαθούν να αποκόψουν τις γραμμές ανεφοδιασμού τους, που συνδέονται, σαν "ομφάλιος λώρος", με το Πακιστάν.

Η κυβέρνηση του Πακιστάν προσπαθεί να αποσείσει την κατηγορία πως "ελέγχει" τους αντάρτες, μια δύναμη που αποτελείται από 900 άνδρες, μουσουλμάνους αυτονομιστές, Αφγανούς μισθοφόρους και (λένε οι Ινδοί) Πακιστανούς στρατιώτες. Προσπαθεί να φέρει στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής το ζήτημα του Κασμίρ. Προσπαθεί να επαναφέρει το ζήτημα του δημοψηφίσματος - που είχε προτείνει ο ΟΗΕ 50 χρόνια πριν - στον αφρό.

Η ινδική κυβέρνηση μοιάζει να σκληραίνει τη στάση της όλο και περισσότερο. Το ναυτικό της είναι σε κατάσταση "κόκκινου συναγερμού". Στρατιωτικοί απειλούν ανοιχτά πως αν τεθεί ζήτημα τέταρτου πολέμου μεταξύ των δύο χωρών, η χρήση πυρηνικών δεν αποκλείεται.

Η κρίση θεωρητικά περιορίζεται στο Κασμίρ, αλλά ο πανικός απλώνεται. Η αποτυχία να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των δύο ηγεσιών δημιουργεί δυνητικά μια κατάσταση που ίσως οδηγήσει σε όλεθρο. Ενα άρθρο δύο πρώην πρέσβεων των ΗΠΑ στην Ασία, στην "Washington Post" (14/6), υπέβαλε μια πρόταση προς τους ενδιαφερόμενους διαμορφωτές πολιτικής: να "παγώσουν τις συνοριακές διεκδικήσεις". Ετσι, κατά την άποψη αυτή, η κατάσταση θα "αποκλιμακωθεί", έστω κι αν "το ζήτημα του Κασμίρ θα παραμείνει ανοιχτό" κι ενδεχομένως θα χρειαστεί "να του παρασχεθεί αυτονομία" προοπτικώς. Ωστόσο, τέτοιες προτάσεις μοιάζουν ανεπαρκείς όσο και ανεδαφικές. Και ο πόλεμος συνεχίζεται.