Σκάνδαλα, εκλογές, προετοιμασίες, ανατροπές, πόλεμοι. Μία "θυελλώδης χρονιά" για τις ΗΠΑ, τουλάχιστον για τα ΜΜΕ, που φιλοξένησαν σε δεκάδες πρωτοσέλιδά τους όλες τις "πικάντικες" λεπτομέρειες του ροζ σκανδάλου αλλά και τις πιθανές πολιτικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει... Τελικά, για άλλη μια φορά η αμερικανική πολιτική "πραγματικότητα" διέψευσε τους αναλυτές. Εξάλλου, το παιχνίδι ήταν στημένο εξ αρχής. Εντούτοις, μία συζήτηση με τον εθνικό συντονιστή του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, Σκοτ Μάρσαλ,και την υπεύθυνη των Διεθνών Σχέσεων, Λι Ντλούγκιν,που έγινε με αφορμή τη Διεθνή Συνάντηση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων στην Αθήνα, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο γιατί η χώρα τους θέλει να είναι ο "ηγεμόνας του πλανήτη"...

- Τόσο μελάνι χύθηκε για όσα συνέβησαν στη χώρα σας. Ωστόσο, τι έκρυψαν τα εκτενή ολοσέλιδα ρεπορτάζ;

Σ. Μάρσαλ: Νομίζω ότι οι εκλογές είναι το σημείο που θα πρέπει να ξεκινήσουμε να ξετυλίγουμε το κουβάρι. Αυτό που είχε προηγηθεί, το σκάνδαλο με την Μόνικα Λεβίνσκι, είχε δώσει την καλύτερη αφορμή στην άκρα Δεξιά, όπως αυτή εκφράζεται στη χώρα μας, να προωθήσει τη διαδικασία καθαίρεσης κατά του Προέδρου Κλίντον. Το αναφέρουμε, όχι γιατί κανείς έχει τη διάθεση να υπερασπιστεί τον Κλίντον ή ότι όλη αυτή η υπόθεση έχει καμία σχέση με τα ζητήματα ηθικής που εγέρθηκαν.

Το καινοφανές σε αυτήν την υπόθεση είναι ότι ο αμερικανικός λαός δεν παρασύρθηκε από τη σκανδαλολογία και ουσιαστικά "ένιωσε" τον κίνδυνο από την επίθεση της άκρας Δεξιάς. Ποια είναι η άκρα Δεξιά; Είναι η Χριστιανική Δεξιά, που προσπάθησε να κάνει το θέμα ηθικής μείζον ζήτημα. Αλλά και οι πολύ ακραίες δεξιές και φασίζουσες τάσεις μέσα στο ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που επιχειρούσαν ανάλογες κινήσεις και στρατηγικές. Πολλά ξεκίνησαν όταν οι Ρεπουμπλικανοί κατάφεραν να έχουν απόλυτη επικράτηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων (το Κογκρέσο) και να εκλέξουν τον πρόεδρο, τον Νιουτ Γκίνγκριτς. Το κατάφεραν διαμέσου της δημαγωγίας και της έντονης δυσαρέσκειας για όσα συνέβαιναν στη χώρα. Μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν αυτό το συναίσθημα και να προσπαθήσουν να ποδηγετήσουν τον αμερικανικό λαό.

Ωστόσο, η επίθεση στον Κλίντον ήταν τόσο δριμεία και τόσο ακραία, που δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα που αντιμετώπιζε ο λαός. Με τα πραγματικά προβλήματα που έρχεται αντιμέτωπος ο Αμερικανός πολίτης όσον αφορά το σύστημα υγείας και ασφάλισης, την εργασία, την όξυνση του ρατσισμού, της αστυνομικής βίας, την εκπαίδευση, τη μείωση των αποδοχών των εργαζομένων, τις συνθήκες εργασίας, τις συνεχιζόμενες συγχωνεύσεις που βάζουν λουκέτα σε πολλά εργοστάσια και βιομηχανικές μονάδες, τις απολύσεις... Είναι επίθεση κατά ολόκληρου του κρατικού και κοινωνικού συστήματος. Εντούτοις, είναι ζητήματα που κανείς δεν ασχολείται ή προσπαθεί να τα επιλύσει. Αντίθετα, όλη η προσοχή επικεντρώθηκε στην Μόνικα Λεβίνσκι.

Τελικά όμως ο αμερικανικός λαός το συνειδητοποίησε, και πραγματικά υπήρξε έντονη αντίδραση για τι προτίθεται να κάνει. Οπότε στις εκλογές του περασμένου Νοέμβρη κάτι, "σχεδόν", ιστορικό έγινε. Στις εκλογές τουλάχιστον της τελευταίας εικοσαετίας, από όσο θυμούμαστε, ποτέ δεν έχει καταφέρει το μειοψηφούν κόμμα να αποκομίσει κέρδη εκλογικά. Αυτό που περίμεναν όλοι, είναι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα να καταφέρει να αποσπάσει 10 - 20 έδρες στο Κογκρέσο και περίπου 5 - 10 έδρες στη Γερουσία. Γεγονός που θα σήμαινε μία μεγάλη και απόλυτη επικράτηση των Ρεπουμπλικανών και στα δύο Σώματα.

Ωστόσο ενισχύθηκαν οι Δημοκρατικοί. Και πάλι όμως, όχι γιατί ο λαός ενέκρινε το κυβερνητικό έργο ή συμφωνούσε με την πολιτική Κλίντον ή ότι τον υπερασπιζόταν. Επί της ουσίας ήταν μία πολύ σημαντική εξέλιξη. Για το λόγο ότι απελευθέρωσε κάποιες εγκλωβισμένες δυνάμεις και επέτρεψε στο εργατικό κίνημα να διαδραματίσει το ρόλο - κλειδί. Κινητοποιήθηκε σε όλη τη χώρα με μια διαφορετική προσέγγιση, όχι στη βάση ενίσχυσης του Κλίντον και γενικά των Δημοκρατικών, αλλά στη βάση της αντίδρασης του κόσμου απέναντι σε αυτή την ακροδεξιά επίθεση. Αυτή ήταν μία πολύ ηχηρή ήττα για τους Ρεπουμπλικανούς εξαιτίας της κινητοποίησης του εργατικού κινήματος.

- Τονίζεται ότι το εργατικό κίνημα έδωσε τη μάχη. Ποιο ακριβώς εργατικό κίνημα; Υφίσταται ανεξάρτητο κίνημα ή απλά είναι η ουρά του Δημοκρατικού Κόμματος;

Σ. Μάρσαλ: Είναι γεγονός ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες το εργατικό κίνημα ήταν απόλυτα συνδεδεμένο, εάν όχι προσκολλημένο, στους Δημοκρατικούς. Ενώ λοιπόν όλες οι προαναφερόμενες περιπτώσεις αφορούν αποκλειστικά Δημοκρατικούς υποψηφίους, αυτό που διέφερε είναι, αντί το εργατικό κίνημα, οι εργαζόμενοι να δώσουν τα χρήματα εν είδει χρηματοδότησης προς τους Δημοκρατικούς, τα χρησιμοποίησαν οι ίδιοι ώστε να υποστηρίξουν υποψηφίους δικής τους επιλογής σε διάφορες Πολιτείες και περιοχές. Κατέληξαν στη συνειδητή απόφαση να μη χρηματοδοτήσουν το Δημοκρατικό Κόμμα. Βασικά, διοχέτευσαν όλη τη στήριξή τους σε όσους υποψήφιους θεώρησαν ότι υποστηρίζουν και παλεύουν για τα αιτήματά τους. Αυτό μπορεί να ηχεί παράξενο στα αυτιά των αναγνωστών σας, ωστόσο για μας είναι ένας σχετικός προσδιορισμός ως προς την ανεξαρτησία του εργατικού κινήματος.

- Ομως το Δημοκρατικό Κόμμα καρπώθηκε τις αντιδράσεις και τις ψήφους. Ποια τα αντανακλαστικά αυτών των Δημοκρατικών που εκλέχτηκαν με τις ψήφους του εργατικού κινήματος; Π.χ. στην περίπτωση του πολέμου κατά της Γιουγκοσλαβίας.

Σ. Μάρσαλ: Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Ακόμα και οι συγκεκριμένοι Δημοκρατικοί που κατάφεραν να επικρατήσουν των "χειροτέρων" Ρεπουμπλικανών δεν είναι αναγκαία... έστω... προοδευτικοί. Με άλλα λόγια, ήταν μία περίπτωση "νίκης" επί του "χειροτέρου" εκ των δύο "κακών". Αυτή η νίκη επί των ακροδεξιών φυσικά δεν είναι πλεονέκτημα, όσον αφορά την εκλογή ορισμένων "προοδευτικών" στο Κογκρέσο ή τη Γερουσία.

Εντούτοις, η ανάμειξη του εργατικού κινήματος ήταν θετική, όχι γιατί κατάφερε να εκλέξει κάποιους Δημοκρατικούς αλλά γιατί μπόρεσε να δραστηριοποιηθεί και οδήγησε πολλούς εργαζόμενους να ενεργοποιηθούν και να σκεφτούν για πρώτη φορά ότι μπορούν να αποτελέσουν δύναμη ακόμα και στις εκλογές. Αυτό νομίζουμε, ότι θα οδηγήσει στην εξεύρεση ανεξάρτητων υποψηφίων. Συγκεκριμένα, το AFL - CIO (Γενική Συνομοσπονδία) ήδη προσανατολίζεται να κατέβει αυτόνομα με δικούς του υποψηφίους στις εκλογές του 2000. Ποτέ πριν δεν είχαμε ένα Εργατικό Κόμμα ή κάτι ανάλογο. Βέβαια, μία τέτοια κίνηση δεν αποτελεί κόμμα, αλλά αντιπροσωπεύει το εργατικό κίνημα, όπου θα είναι άνθρωποι από τις γραμμές του, βασιζόμενοι στο πρόγραμμά του. Αυτό είναι σημαντικό βήμα όσον αφορά την ανεξαρτησία του.

Λι Ντλούγκιν: Ηδη είναι σημαντικό ότι κατάφεραν να εκλεγούν περίπου 200 υποψήφιοι από το εργατικό κίνημα (πρόεδροι ή συνδικαλιστικά στελέχη). Μπορεί όχι σε επίπεδο Κογκρέσου ή Γερουσίας αλλά σε τοπικά Συμβούλια ή ως αντιπρόσωποι σε περιοχές και δήμους, ωστόσο κατάφεραν να σπάσουν κάποιες οχυρωματικές γραμμές, έστω και σε χαμηλότερο επίπεδο.

Σ. Μάρσαλ: Πάντως γεγονός είναι ότι κάποιοι "φιλελεύθεροι" Δημοκρατικοί απευθύνθηκαν στα φτωχά στρώματα ως υπερασπιστές της δημοκρατίας, που πασχίζουν να μην καθαιρεθεί ο Κλίντον αν και δεν τους αρέσει η πολιτική του! Αυτό που προσπαθούσαν να ανατρέψουν ήταν το εκλογικό αποτέλεσμα και ουσιαστικά να παραπλανήσουν τον κόσμο.

Και τότε ο πόλεμος άρχισε... και όλοι αυτοί, οι φιλελεύθεροι, προοδευτικοί πραγματοποίησαν στροφή 180 μοιρών, υποστηρίζοντας τον πόλεμο... ως ένθερμοι οπαδοί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημιουργώντας απόλυτη σύγχυση, ρίχνοντας στάχτη στα μάτια του αμερικανικού λαού για τα πραγματικά αίτια των βομβαρδισμών. Αυτό όντως αποτελεί μία μεγάλη οπισθοδρόμηση και είναι σίγουρο ότι θα έρθει η στιγμή που οι Δημοκρατικοί θα το εισπράξουν. Π.χ. αν μετά τη διαδικασία καθαίρεσης και τις επιθέσεις στο Ιράκ, ο Αλ Γκορ θεωρούνταν σίγουρα ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, τώρα κάτι τέτοιο δεν ισχύει, ενώ οι πιθανότητες να εκλεγεί ένας Ρεπουμπλικανός είναι μεγάλες. Για την ακρίβεια, κάποιος από τη δεξιά πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, που εμφανίζεται αντίθετος - όπως και σε κάποιες περιπτώσεις και σε χώρες της Ευρώπης - στον πόλεμο.

- Ομως οι συγκρίσεις δεν είναι δόκιμες...

Σ. Μάρσαλ: Στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει είναι ότι η Δεξιά χρησιμοποιεί τον πόλεμο. Ωστε να εμφανίζεται από τη μία αντίθετη και από την άλλη να διπλασιάζει τις δαπάνες για στρατιωτικούς και πολεμικούς σκοπούς. Πώς; Εξασφαλίζοντας τα κονδύλια από το πετσόκομμα του προϋπολογισμού όσον αφορά τις κοινωνικές δαπάνες. Την ίδια στιγμή λένε: "Δεν έχουμε συμφέροντα να υπερασπίσουμε, δε θα πρέπει να βρισκόμαστε στα Βαλκάνια". Πολλοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει "να αφήσουμε τους Ευρωπαίους αν θέλουν να βομβαρδίσουν να το πράξουν. Οχι εμείς". Ταυτόχρονα προωθούν τροπολογίες στο Κογκρέσο για τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες. Π.χ., ο Κλίντον ζήτησε 6,5 δισ. για τα έξοδα του πολέμου και οι Ρεπουμπλικανοί ενέκριναν το διπλάσιο ποσό. Παράλληλα οι δημαγωγοί τονίζουν ότι ο Κλίντον έχει διαλύσει το στρατό υποστηρίζοντας ότι δε δαπανούμε αρκετά χρήματα για νέα όπλα, εκσυγχρονισμό κλπ. Πιθανότατα το θέμα των στρατιωτικών δαπανών θα αποτελέσει ένα από τα μείζονα ζητήματα στις εκλογές.

- Εντούτοις τονίσατε ότι υπάρχει κάποια αλλαγή στη συνείδηση του κόσμου. Μπορεί πια ο μέσος Αμερικανός να συνειδητοποιήσει, έστω σε κάποιο σχετικό βαθμό, ότι οι διαφορές ανάμεσα στα δύο κόμματα είναι όπως τις περιέγραψε πολλά χρόνια πριν ο Γκας Χολ, όπως η "Κόκα Κόλα" με την "Πέπσι Κόλα";

Λι Ντλούγκιν: Υπάρχει ακόμα μία πλευρά του πολέμου, πολύ σημαντική. Αυτό που έχει αρχίσει να δημιουργείται ως κατάσταση στις ΗΠΑ. Δεν μπορεί να έχεις μία επιθετική και βίαιη πολιτική και να μην υποστείς τις συνέπειές της στο ίδιο το εσωτερικό της χώρας σου. Είναι ο πολιτισμός της βίας που έχει επικρατήσει... Οταν η Αστυνομία πυροβολεί αθώους πολίτες, πραγματικά πολύ βίαιες δολοφονίες, όταν π.χ. στην περίπτωση της αστυνομικής βίας στη Νέα Υόρκη όπου οι αστυνομικοί άδειασαν 42 σφαίρες από τα περίστροφά τους σε έναν άοπλο πολίτη. Επίσης, η έκρηξη του φαινομένου, παιδιών που μεταφέρουν τον πόλεμο στο σχολείο, πυροβολώντας τους συμμαθητές τους. Είναι μέρος όλης αυτής της βίας που παράγει η ίδια η τηλεόραση αλλά και η βία της κυβέρνησης και του πολέμου. Πώς μπορεί να πείσει κανείς αυτά τα παιδιά να μη δολοφονούν, όταν βλέπουν τη χώρα τους να πρωτοστατεί σε αυτούς τους βομβαρδισμούς κατά του λαού της Γιουγκοσλαβίας; Δυστυχώς, παρατηρείται η επικράτηση του τρόμου σε όλους τους τομείς της ζωής...

Σ. Μάρσαλ: Ωστόσο ο κόσμος δείχνει να αποκτά κοινωνική συνείδηση και να αντιδρά. Η παρέμβαση του ΚΚ έχει οδηγήσει πολύ κόσμο να συνειδητοποιήσει κάποια συγκεκριμένα και ουσιαστικά ζητήματα και πολλοί έρχονται και πυκνώνουν τις γραμμές μας.

- Δηλαδή μία αύξηση της διεισδυτικότητας του κόμματος και αύξηση της δύναμής του;

Σ. Μάρσαλ: Ναι. Ομως το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στη ροή του κόσμου. Δεν είμαστε ικανοί να έχουμε μέλη και στελέχη σε όλες τις πόλεις ώστε να οργανώσουν σε βάσεις τα νέα μέλη. Στην κυριολεξία έχουμε εκατοντάδες καινούρια μέλη, τα οποία όμως δεν είχαν ποτέ μία εμπειρία από την οργανωμένη πάλη και μας προσεγγίζουν μόνοι τους, εντελώς αυθόρμητα. Φυσικά δεν έχουν καμία μαρξιστική - λενινιστική αντίληψη και πολύ περισσότερο συνείδηση. Ωστόσο καταλαβαίνουν ότι κάτι πάει στραβά με όλο το σύστημα και έχουν τη θέληση να μάθουν και να παλέψουν για να το αλλάξουν.

Το εργατικό κίνημα ακόμα μοιάζει σαν ένα κοιμώμενο κίνημα. Ταυτόχρονα, το αντιπολεμικό κίνημα πυκνώνει τις γραμμές του. Λιγότερο από δύο μήνες βομβαρδισμών και τα συνδικάτα προχώρησαν στην καταδίκη των βομβαρδισμών, αλλά ακόμα πιο ριζοσπαστικά: ανακηρύσσοντας τον πόλεμο παράνομο, καταδικάζοντας τις ΗΠΑ και απαιτώντας να σταματήσει ο πόλεμος και να βρεθεί ειρηνική λύση μέσω του ΟΗΕ. Κάτι ανάλογο στον πόλεμο του Βιετνάμ και παρά το γιγάντιο αντιπολεμικό κίνημα χρειάστηκαν πέντε χρόνια ώστε να μπορέσουν να καταλήξουν σε μία τόσο ριζοσπαστική θέση και απόφαση. Οντως παρατηρείται μία γένεση "ταξικής συνείδησης" και κατανόησης του πραγματικών αιτιών του πολέμου.

Αρχίζουν να καταλαβαίνουν τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον πόλεμο. Συνειδητοποιούν ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια των παιδιών τους, που τα προώθησαν οι πολυεθνικές εταιρίες, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από σχέδια πολέμου που είχε εκπονήσει το Πεντάγωνο. Είμαστε πραγματικά αισιόδοξοι...

Λι Ντλούγκιν: Είναι ορατή η αλλαγή, ασχέτως αν δεν καταφέρνει να σπάσει τη σιωπή που επιβάλλουν τα ΜΜΕ. Ακόμα και στις πιο μικρές πόλεις ή και χωριά οι αντιπολεμικές εκδηλώσεις, οι συζητήσεις είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο. Εφευρίσκουν τρόπους διαμαρτυρίας. Κάθε βδομάδα πυκνώνουν τις γραμμές του. Συντονίζονται. Μπορεί τα αστικά ΜΜΕ να προσπαθούν να το κρύψουν αλλά οι ίδιοι αντιδρούν.

Σ. Μάρσαλ: Ταυτόχρονα υπάρχει και αναγέννηση πολλών μαζικών οργανώσεων - παρά τη σύγχυση που προσπαθούν να δημιουργούν - που βρίσκονταν σε λήθαργο πολλά χρόνια. Οι διαδηλώσεις που οργανώνουν είναι για όλα τα ζητήματα. Για την αστυνομική βία, διαδηλώσεις κατά της επίθεσης από την ολιγαρχία στα εργασιακά δικαιώματα, όπου περισσότεροι από 50 χιλιάδες πήραν μέρος.

- Εκπλήξεις, λοιπόν, όχι μόνο δυσάρεστες;

Λι Ντλούγκιν: Μία έκπληξη είναι ότι μετά την πίεση από τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις το Κογκρέσο ψήφισε κατά της αποστολής χερσαίων δυνάμεων. Είναι απλά μία ένδειξη τι μπορεί να κάνει ο κόσμος όταν οργανώνεται και παλεύει και αρχίζουν να το συνειδητοποιούν.

Σ. Μάρσαλ: Οι Αμερικανοί κινούνται αργά αλλά όταν κινούνται, κινούνται με μεγάλα βήματα. Και ελπίζουμε να γίνει κάποια στιγμή αυτό...

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ